Jump to content

تېتانيوم

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
Titanium,  22Ti
عمومي خواص
Pronunciation /tɪˈtniəm/[۱] or /tˈtniəm/
tih-TAY-nee-əm or ty-TAY-nee-əm
Appearancesilvery grey-white metallic
Titanium په دوراني جدول کې
Hydrogen (diatomic nonmetal)
Helium (noble gas)
Lithium (alkali metal)
Beryllium (alkaline earth metal)
Boron (metalloid)
Carbon (polyatomic nonmetal)
Nitrogen (diatomic nonmetal)
Oxygen (diatomic nonmetal)
Fluorine (diatomic nonmetal)
Neon (noble gas)
Sodium (alkali metal)
Magnesium (alkaline earth metal)
Aluminium (post-transition metal)
Silicon (metalloid)
Phosphorus (polyatomic nonmetal)
Sulfur (polyatomic nonmetal)
Chlorine (diatomic nonmetal)
Argon (noble gas)
Potassium (alkali metal)
Calcium (alkaline earth metal)
Scandium (transition metal)
Titanium (transition metal)
Vanadium (transition metal)
Chromium (transition metal)
Manganese (transition metal)
Iron (transition metal)
Cobalt (transition metal)
Nickel (transition metal)
Copper (transition metal)
Zinc (transition metal)
Gallium (post-transition metal)
Germanium (metalloid)
Arsenic (metalloid)
Selenium (polyatomic nonmetal)
Bromine (diatomic nonmetal)
Krypton (noble gas)
Rubidium (alkali metal)
Strontium (alkaline earth metal)
Yttrium (transition metal)
Zirconium (transition metal)
Niobium (transition metal)
Molybdenum (transition metal)
Technetium (transition metal)
Ruthenium (transition metal)
Rhodium (transition metal)
Palladium (transition metal)
Silver (transition metal)
Cadmium (transition metal)
Indium (post-transition metal)
Tin (post-transition metal)
Antimony (metalloid)
Tellurium (metalloid)
Iodine (diatomic nonmetal)
Xenon (noble gas)
Caesium (alkali metal)
Barium (alkaline earth metal)
Lanthanum (lanthanide)
Cerium (lanthanide)
Praseodymium (lanthanide)
Neodymium (lanthanide)
Promethium (lanthanide)
Samarium (lanthanide)
Europium (lanthanide)
Gadolinium (lanthanide)
Terbium (lanthanide)
Dysprosium (lanthanide)
Holmium (lanthanide)
Erbium (lanthanide)
Thulium (lanthanide)
Ytterbium (lanthanide)
Lutetium (lanthanide)
Hafnium (transition metal)
Tantalum (transition metal)
Tungsten (transition metal)
Rhenium (transition metal)
Osmium (transition metal)
Iridium (transition metal)
Platinum (transition metal)
Gold (transition metal)
Mercury (transition metal)
Thallium (post-transition metal)
Lead (post-transition metal)
Bismuth (post-transition metal)
Polonium (post-transition metal)
Astatine (metalloid)
Radon (noble gas)
Francium (alkali metal)
Radium (alkaline earth metal)
Actinium (actinide)
Thorium (actinide)
Protactinium (actinide)
Uranium (actinide)
Neptunium (actinide)
Plutonium (actinide)
Americium (actinide)
Curium (actinide)
Berkelium (actinide)
Californium (actinide)
Einsteinium (actinide)
Fermium (actinide)
Mendelevium (actinide)
Nobelium (actinide)
Lawrencium (actinide)
Rutherfordium (transition metal)
Dubnium (transition metal)
Seaborgium (transition metal)
Bohrium (transition metal)
Hassium (transition metal)
Meitnerium (unknown chemical properties)
Darmstadtium (unknown chemical properties)
Roentgenium (unknown chemical properties)
Copernicium (transition metal)
Nihonium (unknown chemical properties)
Flerovium (unknown chemical properties)
Moscovium (unknown chemical properties)
Livermorium (unknown chemical properties)
Tennessine (unknown chemical properties)
Oganesson (unknown chemical properties)


Ti

Zr
scandiumtitaniumvanadium
اټومي شمیره (Z)22
گروپ, پیریودgroup 4, period 4
بلاکd-block
Element category  transition metal
معياري اټومي وزن (Ar)کينډۍ:Val[۲]
Electron configuration[Ar] 3d2 4s2
Electrons per shell
2, 8, 10, 2
فزیکي خواص
حالت (at STP)جامد
دويلې کيدو ټکى1941 K ​(1668 °C, ​3034 °F)
يشنا ټکی3560 K ​(3287 °C, ​5949 °F)
Density near r.t.4.506 g/cm3
when liquid, at m.p.4.11 g/cm3
Heat of fusion14.15 kJ/mol
Heat of vaporization425 kJ/mol
Molar heat capacity25.060 J/(mol·K)
Vapor pressure
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 1982 2171 (2403) 2692 3064 3558
اټومي خواص
Oxidation states4, 3, 2, 1, −1, −2[۳] ​(an amphoteric oxide)
ElectronegativityPauling scale: 1.54
Ionization energies
  • 1st: 658.8 kJ/mol
  • 2nd: 1309.8 kJ/mol
  • 3rd: 2652.5 kJ/mol
  • (more)
Atomic radiusempirical: 147 pm
Covalent radius160±8 pm
Miscellanea
Crystal structurehexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for titanium
Hexagonal close packed crystal structure for titanium
Speed of sound thin rod5090 m/s (at r.t.)
Thermal expansion8.6 µm/(m·K) (at 25 °C)
د تودوخې تېرېدنه21.9 W/(m·K)
Electrical resistivity420 nΩ·m (at 20 °C)
Magnetic orderingparamagnetic
Magnetic susceptibility (χmol)+153.0·10−6 cm3/mol (293 K)[۴]
Young's modulus116 GPa
Shear modulus44 GPa
Bulk modulus110 GPa
Poisson ratio0.32
Mohs hardness6.0
Vickers hardness830–3420 MPa
Brinell hardness716–2770 MPa
CAS Number7440-32-6
History
DiscoveryWilliam Gregor (1791)
First isolationJöns Jakob Berzelius (1825)
Named byMartin Heinrich Klaproth (1795)
Main isotopes of titanium
آيسو­ټوپ Abun­dance نیم ژوند (t1/2) Decay mode Pro­duct

کينډۍ:Infobox element/isotopes decay2

46Ti 8.25% stable
47Ti 7.44% stable
48Ti 73.72% stable
49Ti 5.41% stable
50Ti 5.18% stable
| references | in Wikidata

تېتانيوم (په انگرېزي: Titanium) له کیمیاوي عناصرو څخه یو دی چې په تناوبي جدول کې د Ti سمبول او ۲۲ اتمي شمېرې په وسیله ښودل شوی دی.

مشخصات

[سمول]

د ټایټانیوم فلز د انجینرۍ غوښتنلیکونو لپاره خورا پایښت لرونکی فلز دی ځکه چې دا فلز د ولاړې مقاومت لري او همدارنګه دا فلز خورا قوي او خورا سپک دی دا د فولادو په پرتله %40 سپک دی مګر د لوړ ځواک فولادو په څیر قوي دی. ټایټانیوم پدې ورځو کې د ډیری اورتوډونټیک جراحي لپاره په غاښونو کې کارول کیږي.



تاریخچه

[سمول]

ټایټانیوم لومړی ځل په 1791 کې د ولیم ګریګور کارنیش پادری او شوقیه منرالوژیست لخوا کشف شو پداسې حال کې چې په ماناکن دره کې د شګو زیرمو مطالعه کوي د هغه په ​​نمونه کې هغه د اوسپنې آکسایډ او یو نامعلوم فلزي پیژندلي هغه دې ته "میناکانایت" وویل.


مرکبات

[سمول]

په خپلو مرکباتو کې ، ټایټانیوم د +2 ، +3 او +4 آکسیډیشن حالتونه ښیې ، لکه د اکسیجن مرکباتو کې چې ټایټانیوم مونو اکساید لري ډیټانیوم ټری اکسایډ ، Ti2O3 ، او ټایټانیوم ډای اکسایډ ، TiO2 ، په ترتیب سره. د +4 اکسیډریشن حالت خورا باثباته دی. په +2 حالت کې د ټایټانیوم کیمیا خورا محدود ده.


د استعمال ځایونه

[سمول]

د ټایټانیوم ترټولو لوی کارول د ټایټانیوم (IV) آکسایډ په دي پراخه کچه د کور رنګ ، د رسم رنګ ، پلاستیک ، انامیل او کاغذ کې د رنګ په توګه کارول کیږي. دا یو قوي ، خوندور ، د ولاړې مقاومت لرونکي انتقالي فلز دی چې د سپینو رنګ سره دی.


سرچينې

[سمول]

<!doctype html><html itemscope="" itemtype="http://schema.org/SearchResultsPage" lang="en"><head><meta charset="UTF-8"><meta content="origin" name="referrer"><meta content="Anb2GUnhMjfTIX0D2a4a6NPAqPI5GaxxRAiF81XTjHJ2qK4E3Hw3VFM4eaJBgRzz45CNPt624audv+wHOJwfAAEAAABieyJvcmlnaW4iOiJodHRwczovL2dvb2dsZS5jb206NDQzIiwiZmVhdHVyZSI6IlRydXN0VG9rZW5zIiwiZXhwaXJ5IjoxNjI2MjIwNzk5LCJpc1N1YmRvbWFpbiI6dHJ1ZX0=" http-equiv="origin-trial"><title>titanium uses - Google Search</title><script nonce="+3t5xn7xqIYp45w4KnfnuA==">(function(){window.google={kEI:'qWYoYYn9B5q_0PEPstCN-Ag',kEXPI:'31',u:'b81a95e8',kBL:'2n4T'};google.sn='web';google.kHL='en';})();(function(){


  1. "titanium - definition of titanium in English | Oxford Dictionaries". Oxford University Press. 2017. بياځلي په 2017-03-28.
  2. Meija, J.; Coplen, T. B. (2016). "Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)". Pure Appl. Chem. 88 (3): 265–91. doi:10.1515/pac-2015-0305. {{cite journal}}: Unknown parameter |displayauthors= ignored (|display-authors= suggested) (help)
  3. Andersson, N.; et al. (2003). "Emission spectra of TiH and TiD near 938 nm" (PDF). J. Chem. Phys. 118: 10543. Bibcode:2003JChPh.118.3543A. doi:10.1063/1.1539848.
  4. Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics. Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. pp. E110. ISBN 0-8493-0464-4.

دا ليکنه نابشپړه ده، تاسې ددې ليکنې په بشپړولو کې د ويکيپېډيا سره مرسته کولای شئ.