حبيب الله کلکاني
| اوږده ليکنه | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
حبیب الله کلکاني (۱۸۹۰ـاوکټوبر ـ ۱۹۲۹) (په انگرېزي: Habibullah Kalakani) مشهوره د بچه سقاؤ (په انگرېزي:Bacha-ye Saqqā) په نوم وروسته د هغه نه چې د ډيورنډ کرښې سره څېرمه پاړه چنار کې په غلا ونیول شو نو د يوولسو میاشتو په بند محکوم شو. خو څو ورځو تېرولو نه وروسته په مرموزه توگه خوشې شو او د افغانستان شمال شرقي سیمه د پروان او د کاپيسا ولایاتو ته ولاړ. په کاپيسا او پروان کې ېې څو اوزگاره کوڅه ډبو سره لاس يو کړ او غلا ېې خپل کسب وگرځاؤ.
شخصیتبچه سقاؤ د امير امان الله خان د حکومت پر وخت په شمالي ولایاتو کې غلاوې، چور او تاړاکونه کول، پلار ېې يو عادي نالوستی سړی و، پلرنی ټاټوبی ېې د ترکمنستان خوا سیمه بلل شوې خو وروسته بیا د کلکان په سیمه کې افغانستان کې مېشت شول. بچه سقاؤ به د شپې کورونه لوټل او غلاوې به ېې کولې د ورځې به بیا په غرونو کې پټ و ، همداراز چا به چې ورسره مقاومت وکړ نو د خپلو غلو ملگرو سره يوځای به ېې سر ورپرې کړ او ایسته به ېې نورو ته د ډار به تکل وروښود. پاکستاني تاريخپوهان بچه سقا د پېښور د سيمې د انگرېزانو يو ملازم يا کاکوونکی گڼي . همدا رنگه زياتوي چې ده په پېښور کې سقاوې يا د (نايي په دکان) کې کار کاوه، همدا رنگه ځينې نورې سرچینې د سقاؤ د زوی تر شا د وخت د نقشبندي (مجددي) کورنۍ د غړو لاسونه گڼي. ددې جملې څخه يو د کلکان ملک محسن کلکاني يادېږي چې په خفا کې به ېې بچه سقاؤ ته لارښودنې کولې او پتنځايونه به ېې ورته ښودل چې د پولیس له منگولو نه به وساتل شو. همداسې ورو ورو د بچه سقاؤ ډله ډېرېده او د شمال ډېر خلک ېې په عذاب کړي و او په خلکو ېې دومره ډار ايښی و چې کله به د چا کورته د شپې مهل ورواووښت نو کس به ورته ډوډۍ او هرڅه ورکړل او د وخت پولیس او مقامات ېې نشوای خبرولای. د لړم په پای ورځو شپو کې چې کله د شینوارو تر منځ پاڅون رامنځ ته شوی و نو امان الله خان د ختيځ زون ته ډېر متوجه و ، په همدې وخت کې د وخت نه په گټې سره د سقاؤ زوی د شمالي لارو او د کابل تر منځ د لارو بندولو کوښښ پیل کړ. واک ته رسیدنهکله چې په افغانستان کې امان الله د وخت د پر مختللو هیوادو لکه ترکیه، ایران او تونس په څیر د شاهی نظام د درسي او دیمکراسي سیستم د پرمختګ جارې پیل کړې. بچای سقاو (حبیب الله کانانی) د نوړی پرضد پاڅون پیل کړ. که څه هم د کلکانی پاڅون شعار د امان الله خان حکومت د غیر اسلامي (د جونو ښونځیو) پرضد وو، اما ترډیره د تاجک قوم ملاتړ ددې لامل شوی وو چې نوموړی د یوه لومړنی تاجک په خېص قدرت ته ورسوی. مړينه بچه سقاو د حکومت د نه تجربې او په حکومت کې د نالوستو ډلو په راوستلو سره ډیره خلک وښل ټکول او بند خونو ته واچول، همدا د خلکو نارضایتي وه چې د محمد ظاهر شاه پلار محمد نادر شاه هیواد ته راغی او د کلکانی په اعدام سره یې د شاهي کورنۍ بنسټ کیښود. انځورتون
  سرچینې
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_with_his_followers.jpg)
.svg){kind=small}
- ↑ Qassem, Dr Ahmad Shayeq (2013-03-28). Afghanistan's Political Stability: A Dream Unrealised (په انګليسي ). Ashgate Publishing, Ltd. مخونه 175. د کتاب نړيواله کره شمېره 9781409499428. منځګړی
|CitationClass=له پامه غورځول شوی (لارښود) - ↑ Wazir, Azmatullah Khan (2002). The immediate solution of Afghan crisis (په انګليسي ). A.K. Wazir. مخونه 8. منځګړی
|CitationClass=له پامه غورځول شوی (لارښود) - ↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the 1929 Uprising (په انګليسي ). Markus Wiener Publishers. مخونه 37. د کتاب نړيواله کره شمېره 9781558761544. منځګړی
|CitationClass=له پامه غورځول شوی (لارښود) - ↑ Muḥammad, Fayz̤; McChesney, R. D. (1999). Kabul under siege: Fayz Muhammad's account of the ۱۹۲۹ Uprising (په انګليسي ). Markus Wiener Publishers. مخونه 37. د کتاب نړيواله کره شمېره 9781558761544. منځګړی
|CitationClass=له پامه غورځول شوی (لارښود) - ↑ Muḥammad, Fayz̤; Hazārah, Fayz̤ Muḥammad Kātib (1999). Kabul Under Siege: Fayz Muhammad's Account of the 1929 Uprising (په انګليسي ). Markus Wiener Publishers. مخونه 1. د کتاب نړيواله کره شمېره 9781558761551. منځګړی
|CitationClass=له پامه غورځول شوی (لارښود) - ↑ دوتنې ټوليزه پېژندنه: https://d-nb.info/gnd/11921203X — د نشر نېټه: ۱۴ اکتوبر ۲۰۱۵ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- Pages with script errors
- د ويکيډېټا په کينډيو کې تېروتنې
- مخونه د ويکيډاټا د سرچينو سره
- د ويکيډاټا توکو کارونکي مخونه
- د خاصيت کارولو پاڼې P19
- د خاصيت کارولو پاڼې P20
- د وفات کيدو سببونه د ويکيډاټا څخه
- د خاصيت کارولو پاڼې P27
- د خاصيت کارولو پاڼې P106
- مخونه چي ځينې سرچينې يې شاید د منلو وړ نه وي
- ياغيان
- ليکنې په کومو کي چي د انګليسي (en) ژبې سرچينې موجودې دي
- په ويکيډاټا کې غير پښتو نښانونه
- مخونه د غبرګونيزي تيروتنې سره