اجمل خټک

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
اجمل خټک
اجمل خټک

اجمل خټک (د ۱۹۲۵ ز کال د سېپتمبر ۱۵ - د ۲۰۱۰ ز کال د فبرورۍ ۷) (په انگرېزي: Ajmal Khattak) د پښتو ژبې يو تکړه ليکوال، شاعر او سياسي شخصيت وو. نوموړی د عوامي نیشنل ګوند فعال سياسي مشر او د پاکستان د ولسي جرگې غړی هم پاتې شوی دی.

مخينه

اجمل خټک د ۱۹۲۵ ز کال د سېپتمبر پر ۱۵ په اکوړه خټک کې زېږېدلی وو. له ماشومتوبه د خان عبدالغفار خان له شخصيته اغېرمن شوی او چې کله ۱۷ کلن شو نو په فعال ډول يې د هند د پرېښوولو غورځنگ Quit india movement غړيتوب ترلاسه کړ.هغه، هغه مهال د پېښور د گورنمنټ هاي سکول زده کوونکی وو، خو خپلې زده کړې يې نيمگړې پرېښووې او د همدغه سياسي غورځنگ له غړيو سره يوځای شو. دا د هغه د سياسي بوختيا پيل وو چې تر پينځو لسيزو پورې يې دوام وکړ او په همدغه وخت کې يې د خپل ادبي ژوند او زده کړو په پرمختگ کې هم د درد نه ډکې لمحې په زندانونو کې تېرې کړې. که څه هم نوموړي د پېښور پوهنتون نه په پارسۍ کې ماسټري اخيستې، خو هغه په پښتو ادب کې د ځانگړو نوښتونو لاره هم درلوده او پښتو ادب يې د انگرېزي ادبياتو سره وتاړه او په دې ډول يې د پښتو ادبياتو د يوه پرمختلونکي شاعر نوم خپل کړ.

زده کړې

اجمل خټک په خپل کلي کې تر اتم ټولگي پورې زده کړې وکړې او بيا د پيښور په عالي ښوونځي کې شامل شو. دا چې نوموړی په ځينو سېاسي چارو کې په کارنده توگه بوخت وو نو په دې تور، چې انگريزي ضد فعاليتونه کوي، له ښوونځي وايستل شو. خو له پوهې سره مينې دى غلى نه کړ، په شخصي توگه يي زده کړې وکړې او عربى، پښتو او دری يې ولوستلې، انگريزي ژبه يي زده کړه، غوښتل يې چې په پوهنتون کې د شاملېدو لپاره ازموینه ورکړي، خو له ازموينې يي راوايست او زندان ته يي وردننه کړ. هغه په زندان کې هم لوست کاوه او له هماغه ځايه يي ازموينې ورکړې، ځکه يوازې د ازموينې پر ورځ يي اجازه ورکوله چې له زندانه ازموينې ته ورشي او بيرته به يې زندان ته راوست.

اجمل خټک تر زندان وروسته پېښور پوهنتون ته بريالى شو. بيا يې ونيو او دا ځل يي د مچ مشهور زندان ته بوت، خو بيا ېې هم لوستونه مخکې وړل او له هماغه ځايه يې د فلسفې او ارواپوهنې ازموينه ورکړه.

له ١٩٤٢ ز کاله تر ١٩٤٤ ز کاله ېې سياسي فعاليت کاوه او له ستونزو سره هم ډير مخامخ وو، خو پر ١٩٤٧ ز کال پاکستان جوړ شو او د دوى ستونزې د پخوا په پرتله په کمېدو شوې. هغه د نشنل عوامي گوند منشي پاتې شوى دى.

د ښوونکي دنده يې هم ترسره کړې او په پېښور راډيو کې يې هم کار کړی، پروگرامونه به يې ليکل، خو د ژوند ډېره برخه يي لکينې ته ځانگړې کړې وه.

مړينه

د عوامي نیشنل گوند پخوانی مشر، ليکوال او شاعر اجمل خټک، چې د انقلابي شاعر لقب هم ورکړ شوی، د ۲۰۱۰ ز کال د فبرورۍ پر ۷ تر یوه کال رنځ وروسته ومړ او د خټکو اکوړې په هدیره کې خاورو ته وسپارل شو. اروا يې ښاده او جنت يې ځای شه.

چاپ شوي نښيرونه يې

تراوسه يي ١٣ کتابونه او ١٨ رسالې چاپ شوي دي.

۱- پښتو ادب کى تاريخ (اردو).

۲- پښتانه شعراء(پښتو).

۳- ژوند او فن (پښتو).

۴- د غيرت چيغه (پښتو) [۱]

۵- کچکول (پښتو).

۶- باتور (پښتو).

۷- دا زه پاگل ووم (پښتو).

۸- دوخت چغه (پښتو).

۹- گلونه تکلونه (پښتو).

۱۰- گل پرهر (پښتو).

۱۱- سرې غونچې (پښتو).

۱۲- ځنډ وخنډ (پښتو).

۱۳- عالمي ادب و خوشحال خان خټک (اردو).

۱۴- جلاوطن کى شاعري (اردو).

۱۵- افغان ننگ (پښتو).

۱۶- د ژوند چغه (پښتو).

۱۷- قيصه زما د ادبى ژوند (پښتو).


په دې وروستيو کالونو کې، چې روغتيايي حالت يي هم ښه نه وو، نو د يوه نوي کتاب په ليکلو بوخت وو چې د خپل ژوند لوړې ژورې پکې راغونډې کړي. نوموړي دا نيت هم درلود چې په دې کتاب کې دا وليکې چې ولې افغانستان ته تللي وو او ولې يې هلته شل کاله ژوند وکړ. د خپلو ليدنو کتنو په اړه يې خاطرې هم ليکلي او همدا راز يې کتاب ته د ترخه وختونه او خواږه يادونه نوم ورغوره کړى وو.

انځورتون

د شعر يوه بېلگه

کينډۍ:غوږ شه

سرچينې

  1. http://www.bbc.co.uk/pashto/news/story/2006/01/060123_im-studio7-ajmalkhattak.shtml

باندنۍ تړنې

۳- https://pa.azadiradio.com/a/24575904.html