د اتن پلوتارک

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
د اتن پلوټارک
د یو فیلسوف انځور، د پنځمې پیړۍ په پیل کې. دا انځور تر ډیره حده د اتن د نيو افلاطون فیلسوف پلوتارک استازیتوب کوي. د اکروپولیس میوزیم اتنز، Acr. ۱۳۱۳ ل.
زېږېدلی ۳۵۰ ع
مړ شوی ۴۳۰ ع

د اتن پلوټارک ( يوناني: Lua error in Module:Lang at line 988: attempt to call field 'is_Latin' (a nil value).  ; ج. 350 – 430 مېلادي) یو یوناني فیلسوف او نیوپلاټونیسټ و چې د پنځمې پیړۍ په پیل کې یې په اتن کې تدریس کاوه. هغه هلته د ا اپلاتوني ښوونځي بیا تاسیس کړه او مشر شو. هغه د ارسطو او اپلاتون په اړه تبصرې لیکلي، په هغه نظرونو ټینګار کوي کوم چې دوی سره ګډ وو.

ژوند[سمول]

هغه د نیستوریوس زوی او د هیریوس او اسکلپیجینیا پلار و، چې په ښوونځي کې د هغه همکاران وو. په اتن کې د نیوپلاتونزم اصل معلوم نه دی، مګر پلوتارک په عمومي توګه د هغه کس په توګه لیدل کیږي چې د افلاطون اکاډمۍ یې په خپل نوي پلاټونیزم کې بیا تاسیس کړه. پلوتارک او د هغه پیروانو (د "افلاطون جانشین") ادعا وکړه چې د يامبلېکوس پیروان دي ، او د هغه له لارې د پورفیري او پلوتين . د هغه د شاګردانو په منځ کې شمیر سوریون و، چې د هغه وروسته د ښوونځي مشر شو، او پروکلوس .

فلسفه[سمول]

د پلوټارک اصلي اصل دا و چې د ارسطو مطالعه باید د افلاطون څخه مخکې وي، او د منځني افلاطون پوهانو په څیر د دوو لیکوالانو ترمنځ په تسلسل باور درلود. په دې اعتراض سره هغه د ارسطو پر روح ( De Anima ) تبصره ولیکه چې د افروډیسیس د سکندر له وخته راهیسې د ارسطو ادبیاتو کې خورا مهمه ونډه وه. او د افلاطون د تیمیوس په اړه تبصره. د هغه مثال د سوریې او د ښوونځي نورو لخوا تعقیب شو. دا انتقادي روح په پروکلوس کې خپل خورا لوړ لوړوالی ته رسیدلی، د دې وروستیو ورځو همغږي کولو وړ توجیه کونکي.

پلوتارک د مکتب په ټولو تیوریکي دودونو کې مهارت درلود، او د يامبليکوس سره په دې باور و چې د تیورجیکي دودونو په واسطه د خدای سره د اړیکو د ترلاسه کولو په امکان کې. د الکساندریسټانو او د رینسانس د لومړیو لیکوالانو برعکس، هغه دا خبره ساتلې وه چې هغه روح چې په بدن کې د تخیل او احساس د اړیکو په واسطه تړل شوی د احساساتو د بدني رسنیو سره له منځه نه ځي.

په ارواپوهنه کې، په داسې حال کې چې په دې باور دی چې دلیل د ټول شعور بنسټ او بنسټ دی، هغه د احساس او فکر تر منځ د تخیل پوهنځی مداخله وکړه، کوم چې د دواړو څخه جلا دی، د روح فعالیت دی چې د دوامداره احساس محرک دی. په بل عبارت، دا د دلیل د عملیاتو لپاره خام مواد چمتو کوي. دلیل په ماشومانو کې د غیر فعال ظرفیت په توګه شتون لري، په لویانو کې لکه څنګه چې د احساس او تخیل په معلوماتو کار کوي، او په خپل خالص فعالیت کې، دا د خدای پاک یا خالص عقل دی.

سرچينې[سمول]

  • سوډا, ډومینوس, هیګیاس, نیکولاس, اوډیناتوس, پروکلوس او لوکیو .
  • مارینس ، ویتا پروکلی ، 12.
  • فوټیوس ، بیبلیوتیکا ، 242.
  • Andron, Cosmin (2008)، "د اتنس پلوټارکوس"، د لرغونو طبیعي ساینس پوهانو روټلج انسایکلوپیډیا ، ایډز. جورجیا ایربي میسي او پاول ټي کیسر، روټلج.
  • </img> دا مقاله د یوې خپرونې متن اوس په کې شاملوي