Jump to content

کليتوماکوس (فيلسوف)

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
کليتوماکوس
د شخص معلومات
زیږون نوم
پيدايښت ۰۱۸۷ م.ز
کارتاژ   د (P19) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مړینه کال 110 م ز   د (P570) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
عملي ژوند
استاد
نامتو زده کونکي کارماداس ،  فيلو لاريسايي   د (P802) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کار/مسلک
کاروونکي ژبه(ي) زړه يوناني   د (P1412) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د کړنې څانګه فلسفه   د (P101) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
خوځښت اپلاتونواله   د (P135) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ

کليتوماکوس ( يوناني ژبه, Kleitómakho)187/6-110/9مخزېږديز[۱] یو یوناني فیلسوف و، چې په اصل کې د کارتاژ ( قرطاجنې) اوسېدونکی و، [۲] چې په 163/2 مخزېږديز کې اتن ته راغی  [lower-alpha ۱] او د کارنیډز لاندې یې فلسفه مطالعه کړه. هغه د 127/6مخزېږديز په شاوخوا کې د اکاډمۍ مشر شو . هغه د خپل ښوونکي په څېر یو اکادمیک شکمن و. د هغه د لیکنو څخه هیڅ شی نه دی پاتې شوی، کوم چې د کارنیاډيس نظرونو پېژندلو لپاره وقف شوي و، مګر سیسیرو د هغه د ځینو کارونو لپاره کارولې.

ژوند

[سمول]

کلیتوماکوس په 187/6مخزېږديز کې په کارتاج کې زېږېدلی و . هغه په 163/2 مخزېږديز کې اتن ته راغی، دامهال هغه24 کلن و.[۳] هلته يې د نوې اکاډمۍ له بنسټګر فيلسوف کارنياډېس سره اړيکه ټينګه کړه، چې د هغه تر لارښوونې لاندې د دې مکتب يو له مشهورو شاګردانو څخه شو. خو هغه په عین وخت کې د سټوکس او پیریپیټکس فلسفه هم زده کړه. په 127/6 مخزېږديز کې، د کارنیاډېس له مړینې دوه کاله وروسته، هغه د اکاډمۍ اغېزمن مشر ( عالم ) شو. [۳] هغه په اتن کې د 111مخزېږديز تر پایه پورې تدریس ته دوام ورکړ، لکه څنګه چې کراسس په هغه کال کې اورېدلی و. [۵] هغه په 110/09 مخزېږديز کې مړ شو، او د لاریسا د فیلو له خوا د سکالر په توګه وټاکل شو.

لیکنې

[سمول]

د هغه د اثارو څخه، چې 400 کتابونه دي، یوازې [۶] څو عنوانونه خوندي دي. د ده په لیکنو کې د هغه اصلي هدف دا و چې د خپل لارښود کارنیاډېس فلسفه وپېژني، د کوم نظر څخه چې هغه هیڅکله مخالفت نه دی کړی. کلیټوماکوس د خپل ژوند تر پایه په اتن کې اوسېدو ته دوام ورکړ. خو هغه له خپل وطن سره ژوره مينه لرله او کله چې کارتاج په ١٤٦مخزېږديز کې ونيول شو او له منځه يوړل شو نو د خپلو بدمرغه هېوادوالو د تسليت لپاره يې يو کتاب وليکه. [۷] دا هغه کتاب دی، چې سیسرو وايي هغه لوستلی و، د کارنیاډېس له یوې وینا څخه اخیستل شوی و، او موخه یې دا وه چې هغه تسلیحات نندارې ته وړاندې کړي چې فلسفه حتی د لویو ناورینونو سره مخ کیږي. [۸] د هغه کار د سیسرو لخوا خورا په پام کې نیول شوی و، [۹] چا چې د کلیټوماکوس د کار په اړه د هغه د De Natura Deorum ، De Divinatione او De Fato برخې پر بنسټ ولاړ و، هغه د مرستې د بندولو په توګه نومولی دی ( لاتين: Script error: The function "Lang" does not exist. ). [۱۰]

کلیټوماکوس شاید د فلسفې تاریخ په خپل کار کې د فلسفې فرقې په اړه درملنه کړې: د فکرونو ښوونځي ( په يوناني ژبه: περί αἱρέσεων ). [۱۱]

د کلیټوماکوس دوه اثار پېژندل شوي چې مشهورو رومیانو ته وقف شوي ، شاعر ګیس لوسیلیس او یو وخت قونسل لوسیوس مارسیوس سینسورینوس ، [۱۲] وړاندیز کوي چې د هغه کار په روم کې پېژندل شوی او ستایل شوی.

یادښتونه

[سمول]
  1. Tiziano Dorandi (1999) however, writes that he "had reached his fortieth year when he went to Athens",[۳] but this is, according to Woldemar Görler (1994), not trustworthy.[۴]

سرچينې

[سمول]
  1. Dorandi 1999، م. 49.
  2. "Cleitomachus | Greek philosopher". Encyclopedia Britannica (په انګليسي). نه اخيستل شوی 2021-09-11.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Dorandi 1999، م. 33.
  4. Görler 1994، مم. 898–914.
  5. Cicero, de Oratore, i. 11.
  6. Laërtius 1925، § 67.
  7. کينډۍ:Cite EB1911
  8. Cicero, Tusculanae Quaestione, iii. 22.
  9. Cicero, Academica, ii. 6, 31.
  10. Cicero, Academica, ii. 31.
  11. Laërtius 1925، § 92.
  12. Cicero, Academica, ii. 32.

کتابتون

[سمول]
  • Dorandi, Tiziano (1999). "Chapter 2: Chronology". In Algra, Keimpe (ed.). The Cambridge History of Hellenistic Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press. p. 49. doi:etal. ISBN 9780521250283. {{cite book}}: Check |doi= value (help)
  •  .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}Laërtius, Diogenes (1925). "The Academics: Clitomachus" . Lives of the Eminent Philosophers. Vol. 1:4. Translated by Hicks, Robert Drew (Two volume ed.). Loeb Classical Library.
  • Görler, Woldemar (1994). "Die Akademie zwischen Karneades und Philon". In Flashar, Hellmut (ed.). Grundriss der Geschichte der Philosophie, Die Philosophie der Antike, Bd. 4/2: Die hellenistische Philosophie, hrsg (په جرمني) (2nd ed.). Basel: Schwabe. pp. 898–914. ISBN 3-7965-0930-4.
  • Geschichte der Karthager. (in German)
  •  This article incorporates text from a publication now in the public domain: .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}Stahr, Adolph (1870). "Cleitomachus". In Smith, William (ed.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Vol. 1. p. 784.