د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ښوونځی يا اکاډمي په يوناني Ἀκαδήμεια کې یو ښوونځی و چې اپلاتون په 387مخزېږديز کې د افسانوي یوناني جنګیالي اکاډیموس په یاد کې د اکاډیمیا نوم ورکړ. اپلاتون دا ښوونځی په اتن کې یوه باغ ته نږدې جوړ کړ. ارستو هلته شل کاله ساینس زده کړ، او د دې لپاره چې هغه د اکاډمۍ د صدارت له اخیستو څخه ناهیلي شو، نو د لوزیم په نوم یې خپل ښوونځی تاسیس کړ. اکاډمۍ د هیلینیسټیک دورې په اوږدو کې د یو ښوونځي په توګه خپل کار ته دوام ورکړ چې شک ته وده ورکوي، تر هغه چې دا په 83 مخزېږديز کال کې د لاریسا د فیلو له مړینې وروسته پای ته ورسیده. که څه هم فیلسوفانو د روم په دوره کې په اتن کې د اپلاتون فلسفې تدریس ته دوام ورکړ، نږدې نیمه پیړۍ یې په 410 میلادي کال کې دا اکاډمۍ بیا تاسیس کړه چې د نیوپلاتونیک فلسفې د ودې لپاره یو مرکز شو. اکاډمۍ تر 529 میلادي کال پورې دوام وکړ، کله چې دا په پای کې د لومړي جسټینین لخوا د تل لپاره وتړل شو.
 د اتن د اکاډمۍ د ودانۍ لید، کوم چې په عصري یونان کې د افلاطون اکاډمۍ بدله کړې.
|
