اسيدور (اسکندريه)
| د اپلاتون ليکنې لړۍ يوه برخه: |
| اپلاتونيزم |
|---|
 اپلاتوني ښوونځی (1509–1511) |
| جمهوريت |
| کارونه |
|
| اړوند ليکنې |
| اړوند وېشنيزې |
|
دا ليکنه او سينټ اسيدور (اسکندريه) ليکنه ، دوه بېلابېلې ليکنې دي: دا دواړه توپير لري.
د الکساندریا اسیدور ( /ˈ ɪ z ɪ d ɔːr / ; هم Isidorus /ˌ ɪ z ɪ ˈ d ɔːr ə s / ; په يوناني ژبه: Ἰσίδωρος ὁ Ἀλεξανδρεύς ; c. ۴۵۰ – ج. 520 ) [۱] یونانی فیلسوف او یو له وروستيو نیوپلاټونیسټانو څخه و. هغه د پنځمې پېړۍ په پای کې په اتن او اسکندریه کې ژوند کاوه. هغه په اتن کې د مارینس پر ځای د ښوونځي مشر شو،هغه د پروکلوس پيرو و. [۲]
ژوند
[سمول]اسیدور په اسکندریه کې زېږېدلی و. په اتن کې، هغه د پروکلوس ترلاس لاندې زده کړه وکړه، او د مارینس څخه يې د ارستو نظریه زده کړه. [۳] د دمشقیس په وینا، "اسیدور د پروکلوس په لیدو حیران شو، د لیدلو وړ او په زړه پورې، هغه فکر کاوه چې هغه په پروکلوس کې د ریښتینې فلسفې مخ ویني." [۴] پروکلس د خپلې برخې لپاره "د اسیدور ظاهري ته حیرانتیا درلوده، ځکه چې دا د الهي او فلسفي ژوند څخه ډک و." [۵] دمشقیس موږ ته دا هم وايي چې "اسیدور، د سادګۍ سربېره، په ځانګړې توګه د رېښتیا سره مینه درلوده، او د هغه څه څخه چې اړین و، مستقیم خبرې کول، او په خپل ځان کې هیڅ شی نه درلود." [۶] په سوډا کې ادعا شوې چې اسیدور د هایپتیا میړه و، [۷] باید غلط وي ځکه چې اسیدور د هایپتیا له مړینې ډیر وخت وروسته زیږیدلی و. [۸] دا په بل ځای پورې اړه لري چې اسیدور د ډومنا په نوم یوه ښځه درلوده چې د خپل زوی له زیږون څخه پنځه ورځې وروسته مړه شوه چې دوی یې پروکلوس نومیده. [۹]
اسیدور د سیلوسټیوس سره یوځای الکساندریا ته راستون شو. [۱۰] په اسکندریه کې یې د فلسفې تدریس کاوه. هغه په اتن کې و کله چې پروکلس مړ شو (په 485 کې) ، او وروسته کله چې مارینس د نیوپلاتونیسټ ښوونځي د مشر ( اسکالر ) په توګه وټاکل شو. [۳] مارینس دې ته وهڅول چې د ښوونځي د مشر په توګه د هغه ځای ناستی شي، مګر هغه د مارینس له مړینې لږ وروسته له اتن څخه ووت، [۱۱] له خپلې دندې یې هیګیاس ته استعفا ورکړه.
اسيدور په اصل کې د دمشقیس د ښوونکي په توګه پیژندل کیږي، د هغه شاهد د هغه د اسیدور په ژوند کې اسیدور د یو سړي او مفکر په توګه په خورا مناسب رڼا کې وړاندې کوي. د دمشقیس ژوند ، چې تیوډورا ته وقف شوی، چې د اسیدور او دمشقیس دواړو شاګرد دی، د فوټیوس لخوا د هغه په بیبلیوتیکا کې د لنډیز په بڼه ساتل شوی دی [۱۲] او په سوډا کې په ټوټو کې.
فلسفه
[سمول]په عموم کې دا ومنل شوه چې هغه د مفکر په پرتله لېواله و. د هغه سره استدلال د الهام لپاره ضمني و، او هغه د پیتاګورس او اپلاتون نظریو ته د غیر تصوري منطق او د سټوکس او ارستو عملي اخلاقو ته ترجیح ورکړه. داسې برېښي چې هغه تیوسوفیک قیاس ته نرمه ضربه ورکړې او خوبونو او ویښېدو لیدونو ته یې ډېر اهمیت ورکړی ، کوم چې هغه په خپلو عامه خبرو کې توجیه کاوه. [۱۳]
یادښتونه
[سمول]- ↑ Encyclopædia Britannica: Isidore of Alexandria (Greek philosopher)
- ↑ کينډۍ:EB1911
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Suda, μ199
- ↑ Damascius, Life of Isidore fr. 248 (cf.
- ↑ Damascius, Life of Isidore fr. 80 (cf.
- ↑ Damascius, Life of Isidore fr. 45 (cf.
- ↑ Suda, υ166
- ↑ "Isidorus 1" entry in John Robert Martindale, (1980), The Prosopography of the Later Roman Empire.
- ↑ Damascius, fr. 399 (cf.
- ↑ Damascius, Life of Isidore fr. 138 (cf.
- ↑ "Isidorus 5" entry in John Robert Martindale, (1980), The Prosopography of the Later Roman Empire.
- ↑ Photius, Bibliotheca, 181, 212
- ↑ کينډۍ:EB1911
Lua error in Module:Navbox at line 885: table index is nil.Lua error in Module:Navbox at line 885: table index is nil. |