Jump to content

انتيوکوس عسقلاني

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
انتيوکوس عسقلاني
د شخص مالومات
پيدايښت
عسقلان
مړینه 68 مخزېږديز
سوريه
تابعیت سیلوکي سترواکي

د حشمونيانو لړۍ   ويکيډاټا کې (P27) ځانګړنې بدلې کړئ

عملي ژوند
تعلیم
استاد
نامتو زده کونکي سيسرو ،  ديو (اسکندريه)   ويکيډاټا کې (P802) ځانګړنې بدلې کړئ
کار/مسلک
کاروونکي ژبه زړه يوناني   ويکيډاټا کې (P1412) ځانګړنې بدلې کړئ
د کړنې څانګه فلسفه   ويکيډاټا کې (P101) ځانګړنې بدلې کړئ
مؤثر فيلو لاريسايي   ويکيډاټا کې (P737) ځانګړنې بدلې کړئ
خوځښت اپلاتونواله   ويکيډاټا کې (P135) ځانګړنې بدلې کړئ

يوناني / انتیوکوس /ænˈtəkəs/ ژوند ( 125 -68 مخزېږديز) یو اکادمیک فیلسوف و. هغه په اپلاتوني ښوونځي کې د فيلو لاريساييشاګرد و، مګر هغه د فیلو او د هغه د مخکینیو شکيانو څخه جلا شو. هغه د سیسیرو ښوونکی و، او د اپلاتونیانو په منځ کې د ایلیکتيکيزم نوې نظريه وړاندې کړه؛ هغه هڅه وکړه چې د سټوکس او پیریپاتیټیک نظریات په اپلاتونواله کې راوړي، او د فیلو په مخالفت کې یې وویل چې ذهن کولی شي د رېښتیا او دروغ توپیر وکړي. په دې کولو سره، هغه ادعا وکړه چې د زړې اکاډمۍ عقیدې بیا ژوندي کوي. د هغه سره د فلسفې مرحله پیل شوه چې د منځنۍ اپلاتوني فلسفې په نوم پېژندل کیږي.

ژوند

[سمول]

انتیوکوس د فلسطین په اشکلون کې زېږېدلی و. [۱] هغه په 79 م ز کې په اتن کې د زده کړې پرمهال د لوکولس (د میتریډیټس مخالف) او د سیسیرو ښوونکی و. خو هغه په اسکندریه او سوریه کې هم یو ښوونځی درلود، او غالب ګومان همدلته (سوريه کې) مړ شوی دی. [۲] هغه په خپل وخت کې د پام وړ شهرت لرونکی فیلسوف و، د اسکالون په بیانولو کې د سټرابو لپاره، هلته د هغه زېږون د ښار لپاره د امتیاز نښه ګڼل کیږي، [۳] او سیسیرو په مکرر ډول د هغه په مینه او درناوي هغه ترټولو غوره، وېښیار او تر ټولو اپلاتوني فلسفې پوه شخص او فيلسوف ګڼي.[۴]

انتيوکوس د سټویک مینیسرچوس لاندې زده کړه وکړه، مګر د هغه اصلي ښوونکی فیلو و، چې د کلیټوماچس وروسته د اکاډمۍ د مشر په توګه وټاکل شو. په هرصورت، هغه د فیلو د شاګرد په پرتله د مخالف په توګه پېژندل کیږي. او سیسرو د سوسس په نوم یوه مقاله ذکر کړه [۵] د هغه لخوا د خپل ماسټر په وړاندې لیکل شوې وه، په کوم کې چې هغه د اکادمیکانو شک ردوي. د هغه یو بل اثار چې د کانونیکا په نوم یادیږي، د سیکسټس ایمپیریکوس لخوا نقل شوی، او داسې ښکاري چې د منطق (سولپوهنه) په اړه یوه مقاله وه. [۶]

انتيوکوس د "پنځمې اکاډمۍ" بنسټ ایښودونکی بلل کېده، په ورته ډول چې فیلو د څلورمې بنسټ اېښودونکی بلل کیږي. دا تقسیم په 88 کې د لومړۍ میټریډیټیک جنګ پیل کېدو دمخه رامینځته شوی ، کوم چې به په 86 کې د اکاډمۍ ویجاړولو لامل شي. د دې وخت په جریان کې، انټیوکس په اسکندریه کې اوسیده. هغه اتن ته راستون شو کله چې سیسرو په 79 کې هلته زده کړه وکړه، او داسې ښکاري چې هغه شاوخوا 68 مړ شوی.

فلسفه

[سمول]

د انټیوکس څخه مخکې د اکاډمۍ اکاډمیک شک شاید د اپلاتون په بریالۍ هڅو کې رامینځته شوی و چې د هغه شاګردان یې د حقیقت موندلو سمې میتود په توګه خلاصې استدلال ته رهبري کړي ، او د حواس په تاثیراتو باندې ډیر باور نه کوي. سیسرو حتی د افلاطون ځان د هغو فیلسوفانو سره درجه بندي کوي چې په هیڅ ډول پوهه کې د یقین په څیر هیڅ شی شتون نلري. [۷]

وروسته فیلسوفان، یا په ځانګړې توګه د حواسو په ناڅرګندتیا ټینګار کولو سره، لکه د ارسیسیلوس ، یا د کارنیډس او فیلو په څیر، د ورته دلیل په توجیه کولو سره، د شک په درجې کې راښکته شوي چې داسې بریښي چې د ټولو حقیقتونو، تیوریکي او حقیقتونو په ریښه برید کوي. عملي له همدې امله، دا د انټیوکس اصلي موخه وه، د اخلاقي فلسفې په برخه کې د ځانګړو عقیدو د پراختیا سربیره، زموږ د پوهې اساسات او د حقیقت موندلو لپاره زموږ وړتیاوې معاینه کول؛ که څه هم د هغه د بریا په اړه هیڅ بشپړ قضاوت نشي رامینځته کیدی ، ځکه چې هغه کتاب چې سیسرو په کې د هغه د نظرونو بشپړ استازیتوب کړی ورک شوی دی. [۸]

انتيوکوس ادعا وکړه چې د زړې اکاډمۍ او یا د افلاطون د مکتب د عقیدې د بیا ژوندي کولو ادعا کوي، کله چې هغه د فیلو او کارنیډز په مقابل کې دا خبره کوله چې عقل په خپل ځان کې یو داسې ازموینه لري چې د حق او باطل توپیر کولی شي؛ یا د اکاډمیک په ژبه کې، د حقیقي شیانو څخه رامینځته شوي انځورونو او هغه تصوراتو ترمنځ توپیر وکړئ چې هیڅ ورته واقعیت نلري. [۹] د شکيانو استدلال دا و، چې که دوه مفکورې دومره سره ورته وي، چې توپير يې نه شي کېداى، نو نه شي ويلاى، چې يو له بل څخه ډېر په ډاډ سره وپېژندل شي؛ او دا چې هر ریښتیني مفکوره د دې سره تړلې وه چې د دې ډول یو دروغ وي: له دې امله هیڅ شی په یقیني توګه پیژندل کیدی نشي. [۱۰] دا استدلال د دې ادعا سره مخالف و چې ذهن په خپل ځان کې د حق او باطل معیار لري. دا په عمومي توګه د استدلال لخوا هم برید شوی و چې دا ټول استدلال پخپله ردوي، ځکه چې دا د اصولو په اساس پرمخ ځي چې ریښتیا ګڼل کیږي، او بیا دې نتیجې ته رسیږي چې د هیڅ ډول انګیرنې لپاره هیڅ ډول دلیل شتون نلري. [۱۱] په دې ډول داسې بریښي چې انټیوکس د اکادمیکانو لخوا د دوی په وړاندې د بشپړ ناڅرګندتیا تور څخه د حواس په دفاع کې د سټوکس اړخ اخیستی دی. [۱۲]

ښکاره ده چې په دې بحثونو کې هماغه پوښتنې څېړل کېدې چې پخوا د اپلاتون او ارستو له خوا د ساينس د ماهيت په تحليل او د حقايقو د بېلابېلو ډولونو په څېړلو کې څېړل شوې وې، ځکه چې هغه د خالص فکري اندېښنو توکي وو، يا یوازې د احتمالي او ناڅرګندې پوهې څخه. پایله یې د ډیالېکټیک هنر د بیا راژوندي کولو هڅه وه چې اکاډمیکانو یې له پامه غورځولی و، نو د انټیوکس اخلاقي ښوونې اوسني حسابونه ښیې. پرته له دې چې د سټوکس پاراډکس یا د اکادمیکانو شک ته غاړه کیږدي، هغه په اصلي نظرونو کې نږدې د ارسطو سره سمون لري: دا چې خوښي په اصل کې په ښه ژوند کې ده، مګر بیا هم د بهرنیو شیانو څخه خپلواکه نه ده. [۱۳] نو هغه د سټویک نظریه رد کړه چې ټول جرمونه مساوي دي، [۱۴] مګر د دوی سره موافقه وکړه چې ټول احساسات باید ودرول شي. په ټوله کې، له دې امله، که څه هم سیسرو د سټوکس په منځ کې د هغه درجه بندي کولو ته لیوالتیا لري، [۱۴] داسې ښکاري چې هغه ځان یو ټولیز فیلسوف ګڼل، او هڅه یې کوله چې د سټوکس او پیریپاتیټیک نظرونه سره متحد کړي، ترڅو زاړه اکاډمۍ بیا ژوندي کړي. [۱۵]

دا هم وګوره

[سمول]
  • اکاډمیکا (Cicero)
  • De finibus bonorum et malorum

یادښتونه

[سمول]
  1. Masalha, Nur (2018). Palestine : a four thousand year history. London. p. 92. ISBN 978-1-78699-272-7. OCLC 1046449706.
  2. Plutarch, Cicero, c. 4; Lucullus, c. 4; Cicero, Academica, ii. 19.
  3. Strabo, xvi.2.29.
  4. Cicero, Academica, ii. 35; Brutus, 91.
  5. Cicero, Academica, iv. 4.
  6. Sextus Empiricus, vii. 201.
  7. Cicero, Academica, ii. 23.
  8. Cicero, Epistulae ad Familiares, ix. 8.
  9. Cicero, Academica, ii. 18.
  10. Cicero, Academica, ii. 13.
  11. Cicero, Academica, ii. 34.
  12. Cicero, Academica, ii. 32.
  13. Cicero, Academica, ii. 42; de Finibus, v. 25; Tusculanae Quaestiones, v. 8.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Cicero, Academica, ii. 43.
  15. Sextus Empiricus, i. 235.

سرچينې

[سمول]
  • Dorandi, Tiziano (1999). "Chapter 2: Chronology". In Algra, Keimpe (ed.). The Cambridge History of Hellenistic Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press. p. 49. doi:etal. ISBN 9780521250283. {{cite book}}: Check |doi= value (help)
  •  This article incorporates text from a publication now in the public domain: .mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:#d33}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:#d33}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}Prichard, Constantine Estlin (1870). "Philon (3. the Academic)". In Smith, William (ed.). Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology. Vol. 1. p. 192.

مخ پر وړاندی لوستل

[سمول]
  • Algra، K. J. Barnes، J. Mansfeld او M. Schofield (eds.)، 1999. د هیلینیسټیک فلسفې کیمبرج تاریخ ، کیمبرج: د کیمبرج پوهنتون پریس.
  • بارنس، جي.، 1989. "د اسکالون انټیوکس"، په فیلسوفیا توګاتا کې: د فلسفې او رومن ټولنې په اړه مقالې ، ایم ګریفین او جې بارنس (ایډز. )، اکسفورډ: اکسفورډ پوهنتون پریس.
  • ډیلن، جې، د منځني پلوتونستان ، 2° ed.، ایتکا: د کارنیل پوهنتون پریس، 1996. چپ 2.
  • Fleischer، K.، "Der Stoiker Mnesarch als Lehrer des Antiochus im Index Academicorum"، په Mnemosyne 68/3، 2015 کې، pp. ۴۱۳-۴۲۳
  • ګلوکر، جې، انټیوکس او د مرحوم اکاډمۍ ، ګوتینګین: وینډین هویک او روپریچټ، 1978.
  • سیډلي، ډي. )، د انټیوکس فلسفه ، کیمبرج: د کیمبرج پوهنتون پریس، 2012.
  • سټرایکر، جی.، "د اکاډمیکانو سره د مبارزې اکاډمیک"، په براډ انووډ او جاپ مانسفیلډ کې، توافق او استدلال. د سیسرو اکاډمیک کتابونو کې مطالعې ، لیډن: بریل، 1997، مخ. 257-275
  • ټرینټ، ایچ، شکیزم یا افلاطونیزم؟ د څلورم اکاډمۍ فلسفه ، کیمبرج: د کیمبرج پوهنتون پریس، 1985.

بهرنۍ اړیکې

[سمول]