سوريانوس
سوريانوس ( زړه يوناني(تر ۱۴۵۳) ژبه: Συριανός سوریانوس ; مړ 437 مېلادي) یو یوناني نیوپلاټونیست فیلسوف و، او په اتن کې د اپلاتون د اکاډمۍ مشر و، په 431/432 زېږدیز کال کې د خپل ښوونکي پلوتارک ځای ناستی شو، هغه د پروکليوس د ښوونکي په توګه مهم دی، او د پلوتارک او پروکليوس په څېر، د اپلاتون او ارستو د مفسر په توګه مهم دی، د هغه تر ټولو مشهور کار د ارستو د میټافزیک تفسیر دی. ویل کیږي چې هغه د ارستو په ډی کیلو او ډي تشریحي او د اپلاتون تیمیوس باندې هم لیکلي دي. ژوند[سمول]هغه د مصر د اسکندریه اوسیدونکی او د فیلوکسینس زوی و. موږ د هغه د شخصي تاریخ په اړه لږ څه پوهیږو، مګر دا چې هغه اتن ته راغی، او د نیوپلاتونیسټ مکتب د مشر، د اتن د پلوتارچ لاندې یې په ډیر لیوالتیا سره زده کړه وکړه، چې هغه یې په ډیره ستاینه او مینه کې ګڼل، او هغه یې د خپل ځای ناستی په توګه وټاکه. هغه د پروکلوس او هرمیاس د ښوونکي په توګه مهم دی. پروکلوس هغه ته په خورا درناوي سره وکتل، او لارښوونه یې وکړه چې د هغه په مړینه کې هغه باید د تیمیستیوس سره په ورته قبر کې ښخ شي. لیکنې[سمول]د سيريانوس د لیکنو یوازې لږې پاتې شوي، ژوندي پاتې شوي اثار په لاندې ډول دي:
د ورک شوو اثارو په منځ کې، سوریایانو د ارسطو د ډی کیلو او دی تفسیر په اړه تبصرې لیکلي. موږ د افلاطون د تیمایوس په اړه د پروکلوس له تبصرې څخه زده کوو چې سیرینوس هم په ورته کتاب کې تبصره لیکلې. سیریانیوس د اورفیوس د الهیات او د اورفیوس، پیتاګورس او افلاطون سره همغږي په اړه اثار هم لیکلي. تیوډورس میلیتینیوتا ، په خپل پروومیم په اسټرونومیوم کې ، د فیلسوف سریانوس لخوا د Ptolemy د Magna Syntaxis تبصرو ته اشاره کوي. سوډا ډیری اثار سوریانو ته منسوبوي، مګر په حقیقت کې د پروکلوس کارونه دي. [۱] فلسفه[سمول]د سریانیس فلسفی اهمیت د میټافزیک او د افلاطون د تفسیر په ډګر کې دی. هغه د نیوپلاتونیسټ میټافزیک سیسټم توضیحاتو پراخولو کې مهم دی چې د يامبليکوس لخوا پیل شوی او په بشپړ ډول د پروکلوس لخوا تشریح شوی. [۲] ترټولو ارزښتناکه پاتې شوني چې موږ یې لرو د ارسطو د میټافزیک نظرونه دي. د ارسطو د وړاندیزونو په تشریح کولو کې، هغه د دې موضوع په اړه د نیوپلاتونیسټ مکتب نظرونه ضمیمه کوي، او هڅه کوي چې وروستی د پخوانیو په وړاندې رامینځته کړي. سیرینوس په خپل مابعدالطبیعاتي تفسیر کې په څو ځایونو کې د موناد او دیاد په اړه خپل نظر تشریح کوي. یو سمدلاسه د عالي موناد او ډیاد لخوا تعقیب کیږي. سریانیس موناد مذکر او ډیاد د مونث په توګه تشریح کوي. هغه د دوو کاسمیک اصولو نظریه کاروي ترڅو د بدۍ اصل تشریح کړي. هغه دا ردوي چې د شیانو افلاطون ډولونه شتون لري کوم چې بد یا اساس دي. ډیډ په غیر مستقیم ډول د شر لپاره مسؤل دی. سریانیس د شر شتون بلیت او کثرت ته منسوبوي، کوم چې د هغه په دې باور دی چې ډیاد په مستقیم ډول د رامنځته کولو مسولیت لري. [۲] د هغه له بنسټیزو اصولو څخه یو دا دی چې دا د عمومي تطبیق وړاندیز دی چې د ورته شیانو په ورته وخت کې تایید او رد نشي کیدی. مګر دا چې په هر معنی کې د یو وړاندیز د اثبات یا انکار حقیقت شامل وي، دا یوازې په موجوده شیانو باندې تطبیق کیږي، مګر په هغه څه باندې نه چې د وینا او پوهې څخه پورته وي، ځکه چې دا نه تاییدوي او نه ردوي، ځکه چې هر ادعا درناوی کوي. دا باید دروغ وي. [۳] په ټوله کې، په دې کار کې ایښودل شوي عقیدې د نیوپلاتونیسټ ښوونځي دي. خپاره شوي[سمول]
یادښتونه[سمول]
سرچینې[سمول]
بهرنۍ اړیکې[سمول]
|
- ليکنې چې ويوکي په زړه يوناني(تر ۱۴۵۳)
- د وېبپاڼيزې کينډۍ لارښوونيز لینکونه
- Wikipedia articles with VIAF identifiers
- Wikipedia articles with LCCN identifiers
- Wikipedia articles with ISNI identifiers
- Wikipedia articles with GND identifiers
- Wikipedia articles with SELIBR identifiers
- Wikipedia articles with BNF identifiers
- Wikipedia articles with BIBSYS identifiers
- Wikipedia articles with faulty authority control identifiers (SBN)
- فلسفه
- فلسفي وییپانگه
- فلسفي ويوکي
- فلسفي ويپانگه
- فلسفي وگړپوهنه
- فلسفي ویي
- فلسفي مفسرین
- فلسفي مالوماتبکس
- فلسفي شکاکیت
- فلسفي اندونه