Jump to content

ويدونه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
(له ویدونه نه مخ گرځېدلی)

ویدونه (سانسکرېت véda Script error: The function "Lang" does not exist. "پوهه") د متن هغه سترې بشپړې ټولگې دي چې په لرغوني هند کې منځته راغلې دي. [۱] دا ویدونه په خپل ځان کې د هندی ادب یوه زړه او سپېڅلې طبقه جوړوي.[۲]

د هندي کولتور له مخې، وېدونه د انسان جوړښت او ليکنې نه اړوند دي. بلکه دا د څښتن له لورې وحې کړاى شوي کتابونه دي، او له هغه څخه سرچينه اخلي،دا وحې د هندو مذهب په پېغمبرانو (رېشيانو) باندې رانازلې شوې دي.

د هندوانو پر وړاند دا سپېڅلي کتابونه د الهي وحى درجه لري، [۳] نو لدې امله يې د سروتي śruti يا هغه څه چې اورېدل شويې وي، په نامه يادوي. ").[۴][۵] ويدي منترونه ددې مذهب په لمانځنو، مذهبي غونډو او داسې نورو د خوشاليو غونډو کې لوستل کېږي.

هغه مذهبي او فلسفي ډلې چې د هند په نيمه وچه کې منځته راغلي، د وېدونو په اړه، يو له بله بېل نظر لري. د هندي فلسفې ښوونځيو چا چې وېدونه د خپلو فلسفي ښوونځيو

دوه نورو هندي فلسفي ډلو بوديزم او جېنيزم وېدونه په بشپړ ډول رد کړل، او له منلو څخه يې انکار وکړ، او ځانته، ځانته لارې يې خپلېکړې. په هندي فلسفه کې دا ډلې د ويد نه منونکو ښوونځيو په نامه يادېږي. [۶]

د ويد مانا

ويد د پوهې، پوهېدلو، يادولو، سوچ کولو، غور و فکر کولو، پېژندنې او ادراک په ماناؤ دى. ويد د هغه پوهنيز ادب نوم دى، کوم چې هندوانو د زرگونو کلونو په شاوخوا کې د خپلو کولتوري، ادبي، سياسي، او ټولنيزو چارو د کړو وړو څڅه رامنځته کړي دي. ویدونه چې د انگليسي ويي (Vidas) ژباړه ده، د ويد جمع ده، چې يو يې وېد راځي، وېدونه د څلورو هندو مذهب سپېڅلي کتابونو څخه عبارت دى. دا کتابونه د هندي فلسفې کره سرچينې گڼل کېږي. د هندو مذهب دا کتابونه په اصل کې د هندو کولتور، ادب او دود و دوستور یو پوهنغونډ گڼلې شو.

سرچينې

  1. see e.g. MacDonell 2004, p. 29-39; سانسکرېتي ادب (2003) in Philip's Encyclopedia. Accesed 2007-08-09
  2. see e.g. Radhakrishnan & Moore 1957, p. 3; Witzel, Michael, "Vedas and Upaniṣads", in: Flood 2003, p. 68
  3. Apte, pp. 109f. has "not of the authorship of man, of divine origin"
  4. Apte 1965, p. 887
  5. Muller 1891, p. 17-18
  6. Flood 1996, p. 82