افغانۍ
افغانۍ (نښه: ؋ یا Af) د افغانستان رسمي پیسې دي، او معاصره مخینه یې له ۱۹۲۰مو کلونو راپیل سوې ده. د یادي پیسې یوه افغانۍ ۱۰۰ پوله کیږي، او اوسنۍ بڼه یې په پولنډ کي چاپیږي، چي د مشرتوب چاري یې د افغانستان د مرکزي بانک (DAB) په غاړه دي.
افغانۍ په ۱۹۲۳ کال کي د غازي امان الله خان د حکومت پر مهال معرفي سوه، او دا مهال یې د تبادلې نرخ د امریکایې ډالر په وړاندي شاوخوا ۷۱ افغانۍ دی.
| په نوم د |
|---|
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| هېواد | |
| ځایناستی د |
| پيل موده |
۱۹۲۳[۱] |
|---|
| وېبپاڼه |
|---|
لمړنۍ افغانۍ،۱۹۲۵-۲۰۰۳
اصلي افغانۍ د ISO 4217 کوډ له مخي په ۱۹۲۳ کال کي د شاه امان الله خان د واکمنۍ پر مهال معرفي او د ۱۸۹۱ راهیسي کارېدونکي روپۍ ځای یې ونیوه. یاده افغانۍ ۱۰۰ پوله کېده، او ۲۰ افغانۍ له یوې «اماني» سره برابري وې. افغانۍ په پیل کي ۹ ګرامه سپین زر لرل، خو د نوې پیسو ترڅنګ په افغانستان کي د وزن بېلابېل واحدونه هم د متریک سیستم لهخوا بدل سول.
د لومړۍ نړیوالې جګړې پرته د افغانستان د بهرنۍ تبادلې نرخ په عمومي توګه د بازار لهخوا ټاکل کېدی، خو په ځینو دورو کي دوهګوني تبادله نرخونو هم شتون درلود، لکه یو رسمي نرخ چي د هېواد له لویو بانکونو لخوا ټاکل کېدی، او بل د بازار نرخ چي د کابل د راکړي ورکړي د مشهوره مارکېټ «سرای شهزاده» د عرضې او تقاضا پر بنسټ ټاکل کېدی. د بیلګې په توګه د فصلونو د بدلون له امله د نرخ د بېثباتۍ د مخنیوي په پار د افغانستان ملي بانک په ۱۹۳۵ کي یو ثابت تبادله نرخ غوره کړ، چي د افغانستان پیسه یې د ۴ افغانیو په نرخ له یوې هندي روپۍ سره تبادله کوله. وروسته کله چي د افغانستان بانک د مرکزي بانک په توګه رامنځ ته سو، دا رسمي ارزښت یې همداسي ثابت دوام ورکړ، دا په داسي حال کي چي د سرای شهزاده او رسمي ارزښت ترمنځ شته واټن په ۱۹۸۰ لسیزه او د کورنۍ جګړې پر مهال زیات سو.
په ۱۹۷۳ کي یو امریکايي ډالر د ۶۷ افغانیو په نرخ تبادله کېدی، خو د ۱۹۹۲ د کورنۍ جګړې له پیل را وروسته همدغه یو ډالر د ۱۶،۰۰۰ افغانیو قیمت ته ورسېدی. د ظاهر شاه د سلطنت وختو بانک نوټونه په ۱۹۹۱ کي د قانوني پیسو له حیثیته ولوېدل، او د مجاهدینو د ګډوډ او شړېدلي حکومت له جوړیدو او جګړو له پیل سره بېلابیلو ټوپکسالارانو، بهرنیو قدرتونو او جعل کوونکو خپل خپل افغانۍ چاپ او بېله کوم نړیوال معیاره خپرې کړې.
په دسمبر ۱۹۹۶ کي کله چي طالبان واک ته ورسېدل، د دوی د مرکزي بانک مشر احسانالله احسان اعلان وکړ چې د افغانۍ زیاتره نوټونه (چي شاوخوا سل ټریلیونه افغانۍ کېدې) بېارزښته دي، او له روسي شرکت سره یې چي له ۱۹۹۲ راهیسې یې افغانۍ چاپولې، تړون لغوه کړ. احسان تور ولګاوه چي یاد شرکت نوي افغانۍ د رباني حکومت ته استولي دي. د یادوني وړ ده چي هغه مهال د تبادلي نرخ یو ډالر = ۲۱،۰۰۰ افغانۍ و، چي وروسته ۴۳،۰۰۰ ته ورسېد، او په دې ترڅ کي مشهوره ټوپکسالار عبدالرشید دوستم هم د لنډ وخت لپاره خپلې پیسې چاپ کړې.
د ۲۰۰۱ وروستیو او ۲۰۰۲ په لومړیو کي افغانۍ بشپړه بېثباته سوې وه، او د ۲۰۰۱ کال په سپتمبر کي د یوه ډالر ارزښت ۷۳،۰۰۰ افغانۍ وو، چي د طالبانو له پرځېدو او د حامد کرزي له حکومت جوړېدو وروسته ۲۳،۰۰۰ ته راولوېده، او بیا د ۲۰۰۲ په جنوري کي ۳۶،۰۰۰ ته لوړه سوه. هغه مهال شاوخوا اووه ډوله افغانۍ په بازار کي رواني وې، او د یو پخواني والي په وینا ښايي "ټریلیونه" نوټونه بازار ته خپاره سوي وه.
دویم ځل افغانۍ له ۲۰۰۲ نه تراوسه
سکې
په کال ۲۰۰۵ کې د افغانیو د یو گون، دوه گون، او درې گون سکې بازار ته راووتلې [۲]
بانکنوټونه
په کال ۲۰۰۲ز کې د افغانستان بانک لخوا نوي افغاني بانکنوټونه بازار ته وړاندې شول، چې په دو کې د ۱، ۲، ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۵۰۰ او ۱۰۰ افغانیو نوټونه شامل ول چې بیا وروسته په ۲۰۰۵ کال کې د ۱، ۲ او ۵ بانکنوټونه په وسپنیزو سکو باندې واوړیدل شول.
دا هم وگورئ
سرچینې
- ↑ سرچينې تړی: https://tolonews.com/business-184710. خپرېدو نېټه: ۱۹ اگست ۲۰۲۳. بياځلي سمون: ۳۱ اگست ۲۰۲۳. اثر ژبه: انګليسي ژبه.
- ↑ Blogspot (2006-11-15). "Update - Afghanistan". بياځلي په 2006-11-20. [مړه لينکونه]
باندنی تړنې
- د افغانستان کاغذي روپی Archived 2002-10-22 at the Wayback Machine.
- افغانستان لرغوني بانکنوټونه[مړه لينکونه]
- د مالیه وزارت، افغانستان Archived 2011-10-02 at the Wayback Machine.
Lua error in Module:Navbox at line 885: table index is nil. |
- هغه پاڼي چي د جېسن کنفیګرېشن غزونکې اله کاروي
- ټول هغه مخونه چی مړه لينکونه لري
- هغه پاڼي چې د P1559 ځانګړتیاوي کاروي
- هغه پاڼي چې د P138 ځانګړتیاوي کاروي
- هغه پاڼي چې د P1365 ځانګړتیاوي کاروي
- هغه پاڼي چې د ويکيډېټا مالومات کاروي
- هغه پاڼي چې د P580 ځانګړتیاوي کاروي
- هغه پاڼي چې د P856 ځانګړتیاوي کاروي
- هغه پاڼې چي بې پاراميټره مالوماتبکس کېټ کاروي
- هغه پاڼې چي مالوماتبکس کېټ کاروي
- د وېبپاڼيزې کينډۍ لارښوونيز لینکونه
- د دوتنو د ماتو تړنو مخونه
- د آسيا ارزونه