چاپېريالپوهنه

چاپېريال پوهنه چې په انگريزي ژبه يې ايکالوژي يا Ecology بولي، د ژواکپوهنې يا بيالوژي يوه څانگه ده چې په دې کې د ژوندييو (جاندارانو) او د هغوی د چاپېريال تر مېنځ اړيکې، او تر لويې کچې د هغوی په چاپېريال کې بېلابېل بدلونونه څېړل کېږي. چاپېريال پوهنه او د چاپېريال ساتنه په افغانستان کې يو خورا نوی علم دی چې له بده مرغه تر اوسه پورې دغې موضوع ته هومره پاملرنه چې بويه نه ده اړول شوې. خو بنسټيزه مفکره يې ډېره ساده ده، کوم چاپېريال يا محيط چې موږ په کې اوسېږو بايد هغسې وساتل شي لکه څنگه چې يې د زېږېدنې پر مهال مومو. دغه سکالو په پرمختللو هېوادونو کې لا اړينه ده ځکه چې د صنعتي پرمختگ او نوي پېر د راپيلېدو راهيسې د ژوند چاپېريال ته د فابريکو او د موټرانو د دود، ککړنې او چټلۍ له امله ډېر زيان رسېدلی دی. په افغانستان کې هم د جنگ او جگړې پر مهال د افغانستان چاپېريال ته زښت تاوانونه ورپه برخه شوې، له يوې خوا د وسلو او چاودېدونکو توکو د کارونې په پايله کې او له بلې خوا د ونو د وهلو او د لرگيو د قچاق په خاطر.

د چاپېريال مهمې برخې په دې ډول دي:

اوبه

هوا

بوټي، لکه ونې او نور نباتات غرونه

Eugenius Warming founded ecology as a scientific discipline