د "جرمني" د بڼو تر مېنځ توپير

تړنې سمول
د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ياداښت ولټوي
→ تېر توپيربل توپير ←
Content deleted Content added
VisualWikitext
د سمون لنډیز نسته
نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون Advanced mobile edit
د سمون لنډیز نسته
نښلنونه: د موبايل سمون د موبايل وېب سمون Advanced mobile edit
۱ کرښه: ۱ کرښه:
د '''المان فدرالي جمهوریت''' د لویدیځي [[اروپا]] هیوادونو څخه یودی.
د '''المان فدرالي جمهوریت''' د لویدیځې [[اروپا]] له هیوادونو څخه یو دی.
{{Coord|51.00|N|10.00|E|type:country|display=title}}
[[File:Germany in the European Union on the globe (Europe centered).svg|thumb|250px|چپ|سیمه آلمان هیواد]]
[[File:Deutschland politisch 2010.png|thumb|250px|چپ|نقشه]]
'''آلمان''' په [[الماني]]|Deutschland) په رسمي نوم د '''آلمان فدرال جمهوریت''' {{په [[الماني]]|BRD:Bundesrepublik Deutschland)
'''آلمان''' په [[الماني]]|Deutschland) په رسمي نوم د '''آلمان فدرال جمهوریت''' {{په [[الماني]]|BRD:Bundesrepublik Deutschland)
المان له ۱۹۸۹ كاله يعني [[د برلین دیوال]] له منځه تلو وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي [[اقتصاد]] په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لور نه [[شمال سمندر]]، [[ډنمارک]] او د [[بالتیک سمندر| بالتیک له سمندر]] سره گډه پوله لري، له ختیځ لور نه له [[پولنډ]] او د [[چېک جمهوريت|د چېک جمهوریت]] سره، له سویل نه له [[اتریش]] او [[سویس]] سره او له لودیز لوري نه له [[فرانسه]]، [[بلجیم]]، [[لوکزامبورک]] او [[هالنډ]] سره گډه پوله لري.
المان له ۱۹۸۹ كاله يعني [[د برلین دیوال]] له منځه تلو وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي [[اقتصاد]] په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لور نه [[شمال سمندر]]، [[ډنمارک]] او د [[بالتیک سمندر| بالتیک له سمندر]] سره گډه پوله لري، له ختیځ لور نه له [[پولنډ]] او د [[چېک جمهوريت|د چېک جمهوریت]] سره، له سویل نه له [[اتریش]] او [[سویس]] سره او له لودیز لوري نه له [[فرانسه]]، [[بلجیم]]، [[لوکزامبورک]] او [[هالنډ]] سره گډه پوله لري.
{{Infobox country
|conventional_long_name = د المان فدرال جمهوریت
|native_name = {{Native name|de|Bundesrepublik Deutschland|icon=no}}{{efn|name=a|In the recognized minority languages and the most spoken minority [[languages of Germany|language of Germany]]:
:*{{lang-da|Forbundsrepublikken Tyskland}}
:*{{lang-nds|Bundesrepubliek Düütschland}}
:*{{lang-hsb|Zwjazkowa Republika Němska}}
:*{{lang-dsb|Nimska Zwězkowa Republika}}
:*{{lang-rmy|Federalni Republika Jermaniya}}
:*{{lang-fy|Bûnsrepublyk Dútslân}}
:*{{Lang-tr|Almanya Federal Cumhuriyeti}}
}}
|common_name = Germany
|national_motto = {{Lang|de|"{{Lang|de|[[Das Lied der Deutschen|Einigkeit und Recht und Freiheit]]}}"}}{{سخ}}<small>"Unity and Justice and Freedom" (de facto) </small>
|national_anthem = ''[[Deutschlandlied]]''{{سخ}}({{Lang-en|"Song of Germany"}}){{سخ}}<small>(third verse only)</small>{{efn|From 1952 to 1990, the ''Deutschlandlied'' was the national anthem but only the third verse was sung on official occasions. Since 1991, the third verse alone has been the national anthem.<ref name=PresidentsOffice>{{cite web | url = http://www.bundespraesident.de/DE/Amt-und-Aufgaben/Wirken-im-Inland/Repraesentation-und-Integration/repraesentation-und-integration-node.html| title = Repräsentation und Integration | author = Bundespräsidialamt | authorlink = Bundespräsidialamt | language = German | accessdate = ۸ March ۲۰۱۶ | quote =
Nach Herstellung der staatlichen Einheit Deutschlands bestimmte Bundespräsident von Weizsäcker in einem Briefwechsel mit Bundeskanzler Helmut Kohl im Jahr 1991 die dritte Strophe zur Nationalhymne für das deutsche Volk. [In 1991, following the establishment of German unity, Federal President von Weizsäcker, in an exchange of letters with Chancellor Helmut Kohl, declared the third verse [of the Deutschlandlied] to be the national anthem of the German people.]}}</ref>|group=efn}}{{سخ}}[[File:National anthem of Germany - U.S. Army ۱st Armored Division Band.ogg|center]]
|image_flag = Flag of Germany.svg
|image_coat = Coat of Arms of Germany.svg
|image_map = EU-Germany.svg
|map2_width = ۲۵۰px
|map_caption = {{Map caption|location_color=dark green |region=Europe |region_color=dark grey |subregion=the [[اوروپا بیرلیگی]] |subregion_color=green |legend=EU-Germany.svg}}
|official_languages = [[آلمان دیلی]]{{ref|a}}{{efn|[[دانمارک دیلی]]، [[Low German]]، [[سورب دیللری]], [[رومان دیلی]], and [[فریس دیل‌لری]] are recognised by the [[European Charter for Regional or Minority Languages]]|group=efn}}
|ethnic_groups = {{Unbulleted list|item_style=white-space:nowrap; |۸۰٫۰٪ [[المانیان]] |۱۱٫۶٪ باشقا اروپایان |۳٫۷٪ [[ترکان]] |۱٫۷٪ [[آسیایان]] |۰٫۷٪ [[افریقایان]] |۰٫۵٪ [[امریکایان]] |۱٫۸٪ نور}}
|ethnic_groups_year = ۲۰۱۲<ref name=autogenerated2>{{cite book | author= Bundesamt für Migration und Flüchtlinge | date = January ۲۰۱۴ | title = Migrationsbericht ۲۰۱۲ | trans_title = Migrarion Report ۲۰۱۲ | url= http://www.bamf.de/SharedDocs/Anlagen/DE/Publikationen/Migrationsberichte/migrationsbericht-2012.pdf | format = PDF | language = German | publisher = Bundesministerium des Innern Referat Öffentlichkeitsarbeit | accessdate = ۲۷ July ۲۰۱۴}}</ref>
|religion = {{Unbulleted list|item_style=white-space:nowrap; | ۳۳٫۵٪ دین |۲۹٫۵٪ کاتولیک |۲۷٫۹٪ مسیحیت |۵٪ [[اسلام]] |۳٫۳٪ نو مسیحیان |۰٫۸٪ نور دینونه<ref name="EKD2016">[https://www.ekd.de/download/zahlen_und_fakten_2016.pdf Numbers and Facts about Church Life in Germany 2016 Report]. Evangelical Church of Germany. Retrieved 06 December 2016.</ref>}}
|demonym = [[المان]]
|capital = [[برلین]]{{ref label|aaa|a}}
| footnote_a = {{note|aaa}} [[برلین]] is the sole constitutional capital and ''de jure'' seat of government, but the former provisional capital of the Federal Republic of Germany, [[بون]], has the special title of "federal city" (''{{Lang|de|Bundesstadt}}'') and is the primary seat of six ministries; all government ministries have offices in both cities.
|coordinates = {{Coord|۵۲|۳۱|N|۱۳|۲۳|E|type:city}}
|largest_city = capital
|government_type = [[فدرالي حکومت]]{{جب}}[[پارلماني سیستم]]{{جب}}[[جمهوریت]]
|leader_title1 = [[ولسمشر]]
|leader_name1 = [[Joachim Gauck]]
|leader_title2 = [[د المان قونسلره]]
|leader_name2 = [[آنقلا مرکل]]
|legislature = {{آریت}}
|upper_house = [[بوندسرات]]
|lower_house = [[بوندستاق]]
|sovereignty_type = [[]]
|established_event1 = [[واتیکان]]
|established_date1 = ۲ فبرورې ۹۶۲
|established_event2 = [[د النان کنفدراسیون]]
|established_date2 = ۸ جون ۱۸۱۵
|established_event3 = [[آلمان]]
|established_date3 = ۱۸ جنورې ۱۸۷۱
|established_event4 = [[ولسمشریزه]]
|established_date4 = ۱۱ اګست ۱۹۱۹
|established_event5 = [[لویدیځ المان]]
|established_date5 = ۲۳ مې ۱۹۴۹
|established_event6 = [[اروپا |EEC]] [[اروپا|Foundation]]{{efn|[[اروپا]] since ۱۹۹۳.|group=efn}}
|established_date6 = ۱ جنورې ۱۹۵۸
|established_event7 = [[المان]]
|established_date7 = ۳ اکتوبر ۱۹۹۰
|area_km2 = ۳۵۷٬۱۶۸
|area_sq_mi = ۱۳۷٬۸۴۷ <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank = ۶۳
|population_estimate = ۸۲٬۱۷۵٬۷۰۰<ref>{{cite web|url=https://www.destatis.de/DE/PresseService/Presse/Pressemitteilungen/۲۰۱۶/۰۸/PD16_295_12411pdf.pdf;jsessionid=۹۹۶EC2DF0A8D510CF89FDCBC74DBAE9F.cae۲?__blob=publicationFile|title=Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration|date=۲۶ August ۲۰۱۶|work=destatis.de}}</ref>
|population_estimate_year = ۲۰۱۵
|population_estimate_rank = ۱۶نجی
|population_density_km2 = ۲۲۷
|population_density_sq_mi = ۵۸۳ <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|population_density_rank = ۵۸
|GDP_PPP_year = ۲۰۱۵
|GDP_PPP = $۳٫۸۴۲ تریلیون<ref name=IMF>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/۲۰۱۵/۰۲/weodata/weorept.aspx?pr.x=۳۸&pr.y=۳&sy=۲۰۱۴&ey=۲۰۲۰&scsm=۱&ssd=۱&sort=country&ds=.&br=۱&c=۱۳۴&s=NGDPD%۲CNGDPDPC%۲CPPPGDP%۲CPPPPC&grp=۰&a= |title=Germany |publisher=International Monetary Fund |date=October ۲۰۱۵ |accessdate=۶ August ۲۰۱۶}}</ref>
|GDP_PPP_rank = ۵
|GDP_PPP_per_capita = $۴۷٬۰۳۳<ref name=IMF />
|GDP_PPP_per_capita_rank = ۲۰
|GDP_nominal = $۳٫۳۷۱ تریلیون<ref name=IMF />
|GDP_nominal_rank = ۴
|GDP_nominal_per_capita_rank = ۲۰
|GDP_nominal_year = ۲۰۱۵
|GDP_nominal_per_capita = $۴۱٬۲۶۷<ref name=IMF />
|Gini_year = ۲۰۱۴
|Gini_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|Gini = ۳۰٫۷ <!--number only-->
| Gini_ref =<ref name=eurogini>{{cite web|title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)|url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di۱۲|publisher=Eurostat Data Explorer|accessdate=۱۳ August ۲۰۱۳}}</ref>
|Gini_rank =
|HDI_year = ۲۰۱۴<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year-->
|HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady-->
|HDI = ۰٫۹۱۶ <!--number only-->
|HDI_ref =<ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2015_statistical_annex.pdf |title=۲۰۱۵ Human Development Report |date=۲۰۱۵ |accessdate=۱۴ ډسنبر ۲۰۱۵ |publisher=United Nations Development Programme}}</ref>
|HDI_rank = ۶
|currency = [[یورو]] ([[Euro sign|€]])
|currency_code = EUR
|time_zone = CET
|utc_offset = +۱
|time_zone_DST = CEST
|utc_offset_DST = +۲
|drives_on = ساغ
|cctld = [[.de]] او [[.eu]]
|calling_code = [[Telephone numbers in Germany|۴۹]]
}}


==دینونه==
==دینونه==

د ۰۰:۴۹, ۱۹ سپټمبر ۲۰۱۹ بڼه

د المان فدرالي جمهوریت د لویدیځې اروپا له هیوادونو څخه یو دی. آلمان په الماني|Deutschland) په رسمي نوم د آلمان فدرال جمهوریت {{په الماني|BRD:Bundesrepublik Deutschland) المان له ۱۹۸۹ كاله يعني د برلین دیوال له منځه تلو وروسته هڅه كوي چې د مخ په زياتېدونكي پرمختيايي اقتصاد په وسيله خپله پخوا جبران كړي. دا هېواد له شمال لور نه شمال سمندر، ډنمارک او د بالتیک له سمندر سره گډه پوله لري، له ختیځ لور نه له پولنډ او د د چېک جمهوریت سره، له سویل نه له اتریش او سویس سره او له لودیز لوري نه له فرانسه، بلجیم، لوکزامبورک او هالنډ سره گډه پوله لري.

بيرغ نښان
Location of  جرمني  (dark green) – on the European continent  (green & dark grey) – in the اوروپا بیرلیگی  (green)  —  [Legend]
Location of  جرمني  (dark green)

– on the European continent  (green & dark grey)
– in the اوروپا بیرلیگی  (green)  —  [Legend]

نخشه
موقعيت
Location of  جرمني  (dark green)

– on the European continent  (green & dark grey)
– in the اوروپا بیرلیگی  (green)  —  [Legend]
حکومت
 -  ولسمشر Joachim Gauck
 -  د المان قونسلره آنقلا مرکل
Legislature کينډۍ:آریت
 -  Upper House بوندسرات
 -  Lower House بوندستاق
جوړښت
 -  واتیکان ۲ فبرورې ۹۶۲ 
 -  د النان کنفدراسیون ۸ جون ۱۸۱۵ 
 -  آلمان ۱۸ جنورې ۱۸۷۱ 
 -  ولسمشریزه ۱۱ اګست ۱۹۱۹ 
 -  لویدیځ المان ۲۳ مې ۱۹۴۹ 
 -  EEC Foundation[lower-alpha ۱] ۱ جنورې ۱۹۵۸ 
 -  المان ۳ اکتوبر ۱۹۹۰ 
ارتوالی
 -  ټولټال ۳۵۷٬۱۶۸ کيلومتر2 (۶۳)
۱۳۷٬۸۴۷ sq mi 
د وګړو شمېر
 -  ۲۰۱۵ estimate ۸۲٬۱۷۵٬۷۰۰[۱] (۱۶نجی)
 -  ګڼه ګونه ۲۲۷/km2 (۵۸)
۵۸۳/sq mi
نا خالص داخلي تولید (PPP) ۲۰۱۵ اټکل
 -  ټولټال $۳٫۸۴۲ تریلیون[۲] (۵)
 -  پر کس $۴۷٬۰۳۳[۲] (۲۰)
GDP (nominal) ۲۰۱۵ اټکل
 -  ټولټال $۳٫۳۷۱ تریلیون[۲] (۴)
 -  پر کس $۴۱٬۲۶۷[۲] (۲۰)
Gini (۲۰۱۴) ۳۰٫۷ 
بشري پرمختيا (۲۰۱۴) ۰٫۹۱۶ (۶)
د وخت سيمه (UTC+۱)
 -  اوړی (DST) CEST (UTC+۲)
د موټر چلولو لوری ساغ
د انټرنټ مخکښ شپول .de او .eu
پيل ګڼ ۴۹

دینونه

ددغه هيواد زياتره اوسيدونكي مسيحيان دي. او ژوند ته هيله پكې په ښځو كې تر ۸۱ كلنۍ او په نارينه وو كې تر ۷۶ كلونو پورې ده. د جرمني فدرال جمهوريت ۱۶ فدراسونه لري. دغه فدراسونونه كولاى شي چې په ځينو مـسایلو كې خپلواك عمل وكړي.

ښارونه

بادن وورتمبرګ، بایرن، برلين، فرانکفورټ، برمن، هامبورگ، هسن، ملنبورګ-فورپومرن، نيدرزاكسن، نوردراين-وستفالن، راينلاند-فالټز، زارلاند، زاكسن-آنهالت، اشلسويگ-هولشتاين او تورينگن ددغه هيواد ۱۶ فدراسینونه دي. د المان پلازمينه او د حكومت مركز برلين دى. دغه هيواد د ملگرو ملتونو ، ناټو، جي اته هیوادونه، اروپایي ټولنه او 5+1هیوادونه په څير سازمانونو کې غړى دى. له دوهمي نړيوالي جګړې وروسته چې جرمني يې پرانستونكى وو دغه هيواد په دوه برخو لويديځ او ختيځ وويشل شو او د برلين ديوال د برلين ښار په دوه برخو يعني ختيځ او لويديځ وويشلو.

بیا رغونه

د ختيځ جرمني خلكو چې د شوروي اتحاد تر څارنې لاندې يې ژوند كاوه ښه اقتصادي وضعيت نه درلود. د برلين ديوال له منځه تللو سره د المان اقتصاد وغوړېد او د څو كلونو په اوږدو كې دغه هيواد د امريكا او جاپان ترڅنګ د اقتصاد له نظره د نړۍ په لومړيو هيوادونو كې راغى.[۳]

تاریخ

د برلین دیوال د المان هیواد په تاریخ کې یو مشهور دیوال وو چې ترننه یې یوه برخه ولاړه ده.

مشهوري سیمي

اقتصاد

المان د داخلي ناخالص توليد له نظره د نړۍ دريم هيواد دى او د عايد له نظره د كاليو ستر صادروونكى او په نړۍ كې د كاليو د ورادوونكو هيوادونو په دوهمه درجه كې راځي. د نړيوالې سوداگرۍ د سازمان د احصائې په اساس په ۲۰۰۶ ميلادي كال كې د آلمان د صادراتو كچه ۱.۱۳۳ تريليونه ډالره وو. لدې سره سره د المان په لويديځه نيمايي كې ژوند د هغه د ختيځې نيمايي برخې په نسبت ډير ښه كيفيت لري.

په آلمان كې زيات صنايع فعال دي. لكه د الكترونيكي ، ميخانيكي ، كيمياوي موادو ، منسوجاتو خوراكي او نقليه وسايطو په څير صنايع. د بنز ، بي ام او فالكس واگون په څير د موټر جوړونې كارخانې يې هم خپل محصولات ټولې نړۍ ته وړاندې كوي. ددغه هيواد مهم صادرات د ليږد راليږد وسيلې او الكترونيكي وسايل جوړوي. په ۲۰۰۲ ميلادي كال كې آلمان په نړۍ كې د انرژۍ پنځم مصرفوونكى هيواد وو او دغه هيواد ته د لومړنۍ انرژۍ د دريو برخو څخه دوه برخې واردېدلې. په همدې كال آلمان په اروپايي هيوادونو كې د بريښنا تر ټولو ستر مصرفوونكى هيواد هم وو. په همدې كال كې د المان واكوالانو د خپل هيواد له تجديدونكې انرژۍ څخه د مصرفي انرژۍ د نيمايي برخې تامين د خپل كار په اجنډا كې راووست. آلمان په زياتو ډبرو سكرو سربېره د اوسپنې ، بوكيسټ ، مسو ، نېكل ، قلعي ، سپينو زرو ، پټاسو او مالگې په څير نسبتاً كوچنۍ طبيعي زيرمې هم لري. بانكوالي او مالي چارې د بهرنيو اسعارو د عايد مهمې سرچينې دي او فرانكفورت په نړۍ كې د مالي او سوداگريزو چارو يو اصلي مركز گڼل كيږي. په دغه هيواد كې د بېكارۍ كچه ۷.۱ سلنه ده چې همدا چاره ددغه هيواد د سياستوالانو په وړاندې يوه مهمه ستونزه ده.

سياست

په المان كې د تصميم نيونې مبنا ددغه هيواد اساسي قانون دى چې پكې ددغه هيواد په ډيموكراټيك اوسېدو ټينگار شوى دى. د دغه هيواد د حكومت په مشرتابه كې ولسمشر دى چې زياتره سمبوليك رول لري او مهم تصميمونه زياتره د حكومت د مشر په غاړه دي چې هغه لومړى وزير يا صدر اعظم دى. په آلمان كې لوى او واړه گوندونه هم فعاليت لري چې پكې مسیحی ډيموكراټيك (CDU)، سوسیال ‌مسیحي (CSU)، سوشيل‌ دموکراټ (SPD)، لیبرال (FDP)، د شنو ۹۰ فيصدي اتحاد (Bündnis 90/Die Grünen) او چپ گوند (Die Linke) زيات قدرت لري. آلمان او فرانسه له ډېر پخوا څخه سياسي نږدېوالى لري چې دغه موضوع په آلمان كې د هلموت كهل او په فرانسه كې د فرانسيس ميتيران د لومړيو وزارتونو په مهال لازياتوالى وموند.

اړيكتيايي چارې

په دغه هيواد كې ۳۷۳ ټلويزیوني چينلونه پروگرامونه خپروي او ۳۸ ميليونه او شپږ لكه انټرنيټي كاروونكي لري. دغه هيواد له اړيكتيايي نظره په پرمختللو هيوادونو كې راځي. په دغه هيواد كې ۵۴ ميليونه ثابتې ټلفوني كرښې شته او څه دپاسه ۸۴ ميليونه مبايل كرښې هم پكې په فعاليت بوختې دي. ۱۶ ميليونه او څلور لكه او ۹۴ زره اينټرنيټي كوربانه لري او انټرنيټي كود يې هم de دى.

آيالاتونه

المان ۱۶ ايالته لري:

  1. بادن وورتمبرګ (Baden-Württemberg)
  2. بايرن مونیخ (Bayern)
  3. برلین (Berlin)
  4. براندنبورگ (Brandenburg)
  5. برېمن (ايالت) (Bremen)
  6. هامبورگ (Hamburg)
  7. هسن (Hessen)
  8. مکلنبوگ-فورپومرن (Mecklenburg-Vorpommern)
  9. نيدرزاکسن (Niedersachsen) (زاکسن سفلی)
  10. نوردراين-وستفالن (Nordrhein-Westfalen)
  11. راينلاند-فالتز (Rheinland-Pfalz)
  12. زارلاند (Saarland)
  13. زاکسن (Sachsen)
  14. زاکسن-آنهالت (Sachsen-Anhalt)
  15. اشلسويگ-هولشتاين (Schleswig-Holstein)
  16. تورينگن (Thüringen)

سرچینې

  1. ↑ "Population at 82.2 million at the end of 2015 – population increase due to high immigration". destatis.de. ۲۶ August ۲۰۱۶. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |date= (مساعدة)
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ Lua error in Module:Citation/CS1/Date_validation at line 303: attempt to compare nil with number.
  3. ↑ http://www.rohi.af/fullstory.php?id=41592/ د المان فدارلي جمهوریت سره اشنایي، روهي ویب پاڼه
د اروپايي اتحاديې غړي هېوادونه
اتريش • Finland اسپانیا • اسټونيا اسټونيا • سلواکيا • سلووانیا • ایټاليا • آيرلېنډ• انگلستان •  بلجيم • بلغاريه بلغاريه • پرتگال • جرمني • چېک جمهوريت چېک جمهوريت • ډېنمارک • رومانيا • سويډن سويډن •  فرانسه • Finland فېنلانډ • Cipru قبرس • Letonia لېتوانيا • لوگزامبورگ • Polonia پولېنډ • Lituania لېتوانيا • Malta مالټا • هنگري • نېدرلېنډ • يوناند اروپايي اتحادېې نښان


"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=جرمني&oldid=242799" نه اخيستل شوی