د نوبل جایزې ګټونکو نوملړ

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
دوتنه:Nobel Prize.png
د نوبل جایزې ګټونکي د ډیپلومې سره یوځای د سرو زرو مډال ترلاسه کوي او (د 2017 پورې) 9 يملیون کرون سويډ چې (شاوخوا 1.0 ميلیون ډالر، 0.87 ميلیون یورو) کيږي د دې جايزې مصرف شوی.

د 2012 کال نوبل جایزې ګټونکي - ایلوین ای روت ، براين کوبيلکا ، رابرټ جی ليفکويتز ، ډيويډ جی وينلينډ ، او سرج هاروچ ، د مراسمو په ترڅ کې.

د نوبل جایزې (سويډني:Nobelpriset او نارويژي: Nobelprisen ) هر کال د سويډن د علومو اکاډمۍ ، د سويډن اکاډمۍ ، کارولينسکا انستيتوت ، او د ناروې د نوبل کمېټې له خوا هغو اشخاصو او سازمانونو ته ورکول کيږي چې د کیمیا ، فزیک ، ادبیاتو ، سولې او فزیولوژي یا طب په برخو کې د پام وړ ونډې لري. [۱] دوی د الفریډ نوبل د 1895 وصیت لخوا رامینځته شوي ، کوم چې دا حکم کوي چې جایزې باید د نوبل بنسټ لخوا اداره شي. د الفریډ نوبل په یاد کې اضافي جایزه په 1968 کې د سویریګس ریکسبینک (د سویډن مرکزي بانک ) لخوا د اقتصاد په برخه کې د پام وړ ونډې لپاره تاسیس شوه. هر ترلاسه کوونکی، یو نوبل یا جایزه ګټونکی، د سرو زرو مډال، ډیپلوما ، او د پیسو اندازه چې هر کال د نوبل بنسټ لخوا ټاکل کیږي. [۲]

جايزه[سمول]

هره جايزه د جلا کمېټې له خوا ورکول کيږي؛ د سويډن د علومو شاهي اکاډمۍ د فزیک، کیمیا او اقتصاد په برخه کې جایزې ورکوي؛ د کارولینکا انسټیټیوټ د فیزیولوژي یا طب په برخه کې جایزه ورکوي؛ او د ناروې نوبل کمیټه د سولې جایزه ورکوي. [۳] هر ګټونکی يو مېډال، يو ډيپلومه او يوه د پيسو جايزه ترلاسه کوي چې د کلونو په اوږودو کې يې قيمت توپير کوي. [۲] په 1901 کې، د نوبل لومړنۍ جایزې ګټونکو ته 150,782 SEK ورکړل شوي، چې د 2017 په ډېسمبر کې د 8,402,670 SEK سره مساوي دي. په 2017 کې، ګټونکو ته د 9,000,000 SEK جایزه ورکړل شوه. [۴] دا جایزې د ډسمبر په لسمه د نوبل د مړینې د کلیزې په مناسبت په سټاکهولم کې په کلنیو مراسمو کې ورکول کیږي. [۵]

په کومو کلونو کې چې د نوبل جايزه د بهرنيو پېښو يا د نوماندانو د نه شتون له کبله ورنکړل شي، د جایزې پیسې بېرته هغه ټولنو ته ورکول کيږي چې اړونده جايزې ته يې پيسې ورکړې وي. [۶] د نوبل جایزه د 1940 او 1942 ترمنځ د دویمې نړیوالې جګړې د پیل له امله نه وه ورکړل شوې. [۷]

ګټونکي[سمول]

د 1901 او 2017 ترمنځ، د نوبل جایزې او په اقتصادي علومو کې د نوبل یادګار جایزې 585 ځله 923 خلکو او سازمانونو ته ورکړل شوې. د نوبل جایزه د یو ځل څخه ډیرو ترلاسه کولو سره، دا ټول 892 اشخاص (په شمول د 844 نارینه، 48 میرمنو) او 24 سازمانونه جوړوي. [۸] د نوبل شپږ ګټونکو ته د دوی حکومتونو اجازه نه وه ورکړې چې د نوبل جایزه ومني. اډولف هټلر څلور المانان، ریچارډ کوهن (کیمیا، 1938)، اډولف بوټینند (کیمیا، 1939)، ګیرارډ دوماګ (فزیولوژي یا طب، 1939) او کارل وان اوسیټزکي (سوله، 1936) د دوی د نه منلو څخه منع کړل. د چین حکومت لیو شیاوبو د هغه د نوبل جایزې له منلو منع کړ (د سولې، 2010) [۹] او د شوروي اتحاد حکومت بوریس پاسترناک (ادب، 1958) فشار راوړ چې د هغه جایزه رد کړي. لیو ژیاوبو ، کارل وان اوسیټزکي او انګ سان سوچي ټولو ته د نوبل جایزه په زندان او یا توقیف کې ورکړل شوه. [۱۰] دوه د نوبل جایزې ګټونکو، ژان پاول سارتر (ادبیات، 1964) او لی Ðức Thọ (سوله، 1973)، دا جایزه رد کړه؛ سارتر دا جایزه رد کړه ځکه چې هغه ټول رسمي اعزازونه رد کړل، او تای د ویتنام د وضعیت له امله دا جایزه رد کړه.

اوه ګټونکو له یو څخه ډیرې جایزې ترلاسه کړې؛ د اوو څخه، د سره صلیب نړیوالې کمیټې درې ځله د نوبل د سولې جایزه ترلاسه کړې، د نورو په پرتله. [۱۱] UNHCR ته دوه ځله د نوبل د سولې جایزه ورکړل شوې ده. همدارنګه په فزیک کې د نوبل جایزه دوه ځله جان بارډین ته ورکړل شوه، لکه څنګه چې د کیمیا په برخه کې د نوبل جایزه فریډریک سنګر او کارل بیري شارپلیس ته ورکړل شوې وه. دوه جایزې دوه ځله ورکړل شوي مګر په ورته ساحه کې ندي: ماري کیوري (فزیک او کیمیا) او لینس پالینګ (کیمیا او سوله). د نوبل د ۸۹۲ ګټونکو له ډلې ۴۸ یې ښځې دي. لومړنۍ ښځه چې د نوبل جایزه یې ترلاسه کړه، ماري کیوري وه، چې په [۱۲] کې یې د فزیک په برخه کې د نوبل جایزه ترلاسه کړه. هغه هم لومړنۍ سړی (نارینه یا ښځینه) وه چې دوه د نوبل جایزې ورکړل شوې، دویمه جایزه په کیمیا کې د نوبل جایزه ده، چې په 1911 کې ورکړل شوې وه [۱۱]

د ګټونکو نوملړ[سمول]

کال فزيک کېميا فیزیولوژي او طب ادبیات سوله اقتصاد
۱۹۰۱ ویلهلم رونتګن یاکوبوس هنریکوس وانت‌هوف امیل ادولف فون برینګ سولی پرودوم انری دونان
فردریک پسی
۱۹۰۲ هندریک لورنتز
پیتر زیمان
هرمان امیل فیشر رونالد راس تيودور مومسن الی دوکامن
چارلز البرت ګوبات
۱۹۰۳ انری بکرل
پیر کوری
ماری کوری
سوانت ارنیوس نیلز ریبرګ فینسن بیورنستیرنه بیورنسون رندال کرمر
۱۹۰۴ لرد ریلی ویلیام رمزی ایوان پاولف فردریک میسترال
خوزه اچه‌خارای
انستیتوی حقوق بین‌الملل
۱۹۰۵ فیلیپ لنارت ادولف فون بایر روبرت کخ هنریک سینکیه‌ویچ برتا سوتنر
۱۹۰۶ جوزف جان تامسون انری مواسان کامیلو ګلجی
سانتیاګو رامون کاخال
جوسويه کاردوچی تيودور روزولت
۱۹۰۷ البرت ابراهام مایکلسون ادوارد بوخنر شارل لاورن رودیارد کیپلینګ ارنستو مونتا
لویی رنو
۱۹۰۸ ګابریل لیپمن ارنست رادرفورد ایلیا مچنیکو
پاول ارلیش
رودولف کریستف یوکن کلاس ارنولدسون
فردریک بایر
۱۹۰۹ کارل فردیناند براون
ګولیلمو مارکونی
ویلهلم اوستوالد امیل تيودور کوخر سلما لاګرلوف اګوست برنارت
پل دو کونستنت
۱۹۱۰ یوهان دیدریک وان در والس اوتو والاخ البرشت کوسل پاول هایزه دفتر بین‌المللی صلح
۱۹۱۱ ویلهلم وین ماری کوری الوار ګالسترند موریس مترلینک توبیاس اسر
الفرد فرید
۱۹۱۲ ګوستاف دالن ویکتور ګرینیارد
پل ساباتیه
الکسیس کارل ګرهارد هاوپتمان الیو روت
۱۹۱۳ هایک کامرلینګ اونس الفرد ورنر شارل ریشه رابیندرانات تاګور هنری لافونتن
۱۹۱۴ ماکس فون لايو تيودور ویلیام ریچاردز روبرت بارانی
۱۹۱۵ ویلیام هنری براګ
ویلیام لورنس براګ
ریچارد ویلشتتر رومن رولان
۱۹۱۶ ورنر فون هایدنشتام
۱۹۱۷ چارلز ګلوور بارکلا کارل ادولف ګیلروپ
هنریک پونتوپیدان
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
۱۹۱۸ ماکس پلانک فریتس هابر
۱۹۱۹ یوهانس اشتارک جولیوس بردت کارل اشپیتلر توماس وودرو ویلسون
۱۹۲۰ شارل ادوارد ګیوم والتر نرنست شاک کروګ کنوت هامسون ليون بورژوا
۱۹۲۱ البرت اینشتین فردریک سودی اناتول فرانس یالمار برانتینګ
کریستیان لوس لانګه
۱۹۲۲ نیلز بور فرانسیس ویلیام استون ارچی‌بالد هیل
اتو فریتز میرهوف
خاسینتو بناونته فریتیوف نانسن
۱۹۲۳ رابرت میلیکان فریتس پرګل فردریک بنتینګ
جان مکلید
ویلیام باتلر ییتس
۱۹۲۴ کارل مان ګیورګ سیګبن ویلم اینتهوون ووادیسواف ریمونت
۱۹۲۵ جیمز فرانک
ګوستاو هرتز
ریچارد ژیګموندی جرج برنارد شاو استن چیمبرلن
چارلز ګیتس دویز
۱۹۲۶ ژان باتیست پرن تيودور سودبرګ ژوهانس فیبیګر ګراتزیا دلدا اریستی بریا
ګوستاف اشترزمان
۱۹۲۷ ارتور هالي کامپتون
چارلز تامسون ریس ویلسون
هاینریش اوتو ویلند یولیوس واګنر-یاورګ انری برګسون فردیناند بویسون
لودویګ کویده
۱۹۲۸ اون ویلانز ریچاردسون ادولف وینداوس شارل نیکول سیګرید اوندست
۱۹۲۹ لویی دو بروی ارتور هاردن
هانس فون اویلر شلپین
کریستین ایجکمن
فردریک ګولاند هاپکینز
توماس مان فرانک بی. کلاګ
۱۹۳۰ سی وی رامان هانس فیشر کارل لندشتاینر سینکلر لويیس نیتن زودربلوم
۱۹۳۱ کارل بوش
فریدریش برژیوس
اتو واربورګ اریک اکسل کارلفلدت جین ادامز
نیکولاس موری باتلر
۱۹۳۲ ورنر هایزنبرګ ایروینګ لانګمویر چارلز شرینګتون
ادګار ادریان
جان ګالزورثی
۱۹۳۳ اروین شرودینګر
پل دیراک
توماس هانت مورګان ایوان بونین نورمن انجل
۱۹۳۴ هارولد یوری جرج ویپل
جرج مینوت
ویلیام مورفی
لويیجی پیراندلو ارتور هندرسون
۱۹۳۵ جیمز چدویک فردریک ژولیو کوری
ایرن ژولیو-کوری
هنس اسپمن کارل فون اوسیتزکی
۱۹۳۶ ویکتور فرانتس هس
کارل دیوید اندرسون
پیتر دبای هنری هلت دیل
اتو لوی
یوجین اونیل کارلوس لاماس
۱۹۳۷ کلینتون دیویسون
جرج پاجت تامسون
نورمن هاورث
پل کارر
البرت سنت-ګیورګی روژه مارتن دو ګار رابرت سیسیل
۱۹۳۸ انریکو فرمی ریشارد کون کينډۍ:یاد کورنی هیمنس پرل باک دفتر بین‌المللی نانسن برای پناهندګان
۱۹۳۹ ارنست لارنس ادولف بوتنانت کينډۍ:یاد
ليوپولد روتسیکا
ګرهارد دماک کينډۍ:یاد فرانس امیل سیلانپا
۱۹۴۰
۱۹۴۱
۱۹۴۲
۱۹۴۳ اتو اشترن ګيورګ دو هوسی هنریک دام
ادوارد دویسی
۱۹۴۴ ایزیدور ایزاک رابی اتو هان جوزف ارلنګر
هربرت اسپنسر ګسر
یوهانس ویلهلم ینسن کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
۱۹۴۵ ولفګانګ پاولی ارتوری ایلماری ویرتانن الکساندر فلمینګ
ارنست چین
هاوارد فلری
ګابریلا میسترال کوردل هال
۱۹۴۶ پرسی ویلیام بریجمن جیمز بچلر سامنر
جان هاوارد نورثروب
وندل مردیت استنلی
هرمان جوزف مولر هرمان هسه امیلی ګرین بالچ
جان مت
۱۹۴۷ ادوارد ویکتور اپلتون رابرت رابینسون کارل فردیناند کوری
ګرتی کوری
برناردو هوسای
اندره ژید شورای خدمات دوستان
کمیته امریکایی خدمات دوستان
۱۹۴۸ پاتریک بلاکت ارنه تیسلیوس پل هرمان مولر تی. اس. الیوت اعطا نشد.کينډۍ:یاد
۱۹۴۹ هیدکی یوکاوا ویلیام جیوک والتر رودلف هس
انتونیو اګاس مونیس
ویلیام فاکنر جان بوید اور
۱۹۵۰ سیسل فرانک پاول اوتو دایلز
کورت الدر
فیلیپ هنچ
ادوارد کالوین کندال
تاديوس رایش‌اشتین
برتراند راسل رالف بانچ
۱۹۵۱ جان داګلاس کاکرافت
ارنست والتون
ادوین مک‌میلان
ګلن سیبورګ
مکس ثایلر پر لاګرکویست ليون ژوهو
۱۹۵۲ فلیکس بلوخ
ادوارد میلز پورسل
ارچر جان پرتر مارتین
ریچارد لاورنس ساینګ
سلمان واکسمن فرانسوا موریاک البرت شوایتزر
۱۹۵۳ فریتز زرنیکه هرمان استاودینګر هانس ادولف کربس
فریتس البرت لیپمان
وینستون چرچیل جرج مارشال
۱۹۵۴ ماکس برن
والتر بوث
لینوس پاولینګ جان اندرز
فردریک چپمن رابینز
تامس هاکل ولر
ارنست همینګوی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندګان
۱۹۵۵ ویلیس اوژن لمب
پولیکارپ کوش
ونسانت دو وینیو هیوګو ثیورل هالدور لاکسنس
۱۹۵۶ جان باردین
والتر هاوسر براتین
ویلیام شاکلی
سر سایریل هینشلوود
نیکولای سمیونوف
اندره فردریک کورنان
ورنر فورسمان
دیکینسن دبلیو. ریچاردز
خوان رامون خیمنس
۱۹۵۷ چن نینګ یانګ
تسونګ-دايو لی
لرد تاد دانیل باوت البر کامو لستر بولز پیرسون
۱۹۵۸ پاول چرنکوف
لیا فرانک
ایګور یوګنیویچ تام
فردریک سنګر جرج بیدل
ادوارد لوری تاتوم
جاشوا لدربرګ
باریس پاسترناک کينډۍ:یاد دومینیک پیر
۱۹۵۹ امیلیو سګره
اوون چمبرلین
یاروسلاو هیروفسکی ارتور کورنبرګ
سورو اوچوا
سالواتوره کوازیمودو فیلیپ بیکر
۱۹۶۰ دونالد ارتور ګلایزر ویلارد لیبای فرانک مک‌فارلن بارنت
پیتر مداوار
سن-ژان پرس البرت لوتولی
۱۹۶۱ رابرت هافستاتر
رودولف لودویګ موسباور
ملوین کالوین ګيورګ فون بیکیشی ایوو اندریچ داګ همرشولد
۱۹۶۲ لو لانداو ماکس پروتس
جان کندرو
فرانسیس کریک
جیمز واتسون
موریس ویلکینز
جان استاین‌بک لینوس پاولینګ
۱۹۶۳ یوجین ویګنر
ماریا ژيوپرت مایر
جی. هانس دی. جنسن
کارل زیګلر
جولیو ناتا
جان اکلس
الن هاجکین
اندرو هاکسلی
ګیورګوس سفریس کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر
۱۹۶۴ چارلز هارد تاونز
نیکولای باسوف
الکساندر میخایلوویچ پروخورف
دوروتی هاجکین کنراد امیل بلوخ
فيودور فلیکس کنراد لینن
ژان-پل سارتر کينډۍ:یاد مارتین لوتر کینګ جونیور
۱۹۶۵ سین‌ایترو تومونوجا
جولیان شوینګر
ریچارد فاینمن
رابرت وودوارد فرانسوا ژاکوب
اندره لووف
ژاک مونو
میخايیل شولوخف یونیسف
۱۹۶۶ الفرد کاستلر روبرت اس مالیکن فرانسیس پیتون راوس
چارلز برنتون هاګینز
شمويل یوسف اګنون
نلی زاکس
۱۹۶۷ هانس بیته مانفرد ایګن
رونالد نوریش
جرج پرتر
راګنار ګرانیت
هالدن کفر هارتلین
جرج والد
میګل انخل استوریاس
۱۹۶۸ لويیس والتر الوارز لارس اونزاګر رابرت دبلیو. هالی
هار ګوبیند کورانا
مارشال وارن نایرنبرګ
یاسوناری کاواباتا رنه کسن
۱۹۶۹ ماری ګل-من درک بارتون
اد هسل
مکس دلبروک
الفرد هرشی
سالوادور لوریا
سامويل بکت سازمان بین‌المللی کار راګنار فریش
یان تینبرګن
۱۹۷۰ هانس اولوف ګوستا الفون
لويی نل
لوییز اف لیلویر جولیوس اکسلراد
اولف فون اویلر
برنارد کتس
الکساندر سولژنیتسین نورمن بورلاګ پل سامويلسون
۱۹۷۱ دنیس ګابور ګرهارد هرتسبرګ ارل ویلبر سادرلند، جونیور پابلو نرودا ویلی برانت سیمون کوزنتس
۱۹۷۲ جان باردین
ليون نیل کوپر
جان رابرت شریفر
کریستین انفینزن
استنفورد مور
ویلیام اشتین
جرالد ادلمن
رادنی رابرت پورتر
هاینریش بل جان هیکس
کنت ارو
۱۹۷۳ ليو ایساکی
ایوار یور
بریان دیوید جوزفسون
ارنست فیشر
جفری ویلکینسون
کارل فون فریش
کنراد لورنتس
نیکلاس تینبرګن
پاتریک وایت هنری کیسینجر
له دوک تو کينډۍ:یاد
واسیلی ليونتیف
۱۹۷۴ مارتین رایل
انتونی هویش
پل فلوری البر کلود
کریستین دو دوو
جرج امیل پالاده
ایویند جانسون
هاری مارتینسون
شان مک‌براید
ایساکو ساتو
ګونار میردال
فریدریش اوګوست فون هایک
۱۹۷۵ اګه بور
بن روی ماتلسن
ليو جیمز رینواتر
جان کارنفورت
ولادیمیر پریلاګ
دیوید بالتیمور
رناتو دولبکو
هاوارد مارتین تمین
یوجنیو مونتاله اندره ساخاروف ليونید کانتوروویچ
تیالینګ کوپمانس
۱۹۷۶ برتون ریکتر
سامويل چايو چونګ تینګ
ویلیام لیپسکام باروخ سامويل بلومبرګ
دانیل کارلتون ګایداشک
سال بلو بتی ویلیامز
مایرید ماګوایر
میلتون فریدمن
۱۹۷۷ فیلیپ وارن اندرسن
نویل فرانسیس مات
جان هاسبروک وان ولک
ایلیا پریګوژین روژه ګیمن
اندرو شالی
روزالین سوسمن یالو
ویسنته اله‌ایخاندره عفو بین‌الملل برتیل اوهلین
جیمز مید
۱۹۷۸ پیوتر کاپیتسا
ارنو الان پنزیاس
رابرت وودرو ویلسون
پیتر دی میچل ورنر اربر
دنیل ناتانس
همیلتون او. اسمیت
ایزاک بشویس سینګر انور سادات
مناخم بګین
هربرت الکساندر سایمون
۱۹۷۹ شلدون لی ګلاشو
عبدالسلام
استیون واینبرګ
هربرت براون
ګيورګ ویتیګ
الن کورماک
ګادفری هانسفیلد
اودیسیاس الیتیس مادر ترزا تيودور شولتز
ارتور لويیس
۱۹۸۰ جیمز کرونین
وال لوګسدون فیچ
پل برګ
والتر ګیلبرت
فردریک سنګر
باروخ بن الصراف
ژان دوسه
جرج دیویس سنل
چسواو میوُش ادولفو اسکیبل لارنس کلاین
۱۹۸۱ نیکولاس بلومبرګر
ارتور ليونارد شالو
کای سیګبان
کنیچی فوکویی
رولد هافمن
راجر ولکات اسپری
دیوید اچ. هیوبل
تورشتن ویسل
الیاس کانتی کمیساریای عالی سازمان ملل متحد برای پناهندګان جیمز توبین
۱۹۸۲ کنت ویلسن ارون کلوګ سونه بریسترم
بنګت سامويلسون
جان وین
ګابریل ګارسیا مارکز الوا میردال
الفونسو ګارسیا روبلس
جرج استیګلر
۱۹۸۳ سوبرامانیان چاندراسخار
ویلیام الفرد فاولر
هنری تاب باربارا مک‌کلینتاک ویلیام ګلدینګ لخ والسا ژرار دوبرو
۱۹۸۴ کارلو روبیا
سیمون ون درمیر
رابرت مریفیلد نیل کای یرنه
ژرژ جی.اف. کوهلر
سزار میلستین
یاروسلاو سایفرت دزموند توتو ریچارد استون
۱۹۸۵ کلاوس فون کلیتسینګ هربرت هاپتمن
جروم کارل
مایکل اس. براون
جوزف ال. ګلدستین
کلود سیمون سازمان بین‌المللی پزشکان برای جلوګیری از جنګ هسته‌ای فرانکو مودیلیانی
۱۹۸۶ ارنست روسکا
ګرد بینینګ
هاینریش روهرر
دادلی هرشباخ
یوان لی
چارلز پولانی
استنلی کوهن
ریتا لوی مونتالچینی
وله سوینکا الی ویزل جیمز مک‌ګیل بیوکنن
۱۹۸۷ یوهانس ګيورګ بدنورتس
کارل الکساندر مولر
دونالد کرام
ژان-ماری لن
چارلز پدرسون
سوسومو تونګاوا جوزف برودسکی اسکار اریاس رابرت سولو
۱۹۸۸ ليون لدرمن
ملوین شوارتز
جک اشتینبرګر
یوهان دایزنهوفر
رابرت هابر
هارتموت میشل
جیمز بلک
ګرترود بی. الیون
جرج اچ. هیچینګز
نجیب محفوظ عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد موریس اله
۱۹۸۹ نورمن فاستر رمزی
هانس جرج دهملت
ولفګانګ پل
سیدنی التمن
توماس چک
جی. مایکل بیشاپ
هارولد وارموس
کامیلو خوزه سلا چهاردهمین دالایی لاما تریګوه هاولمو
۱۹۹۰ جروم ایزاک فریدمان
هنری وی کندال
ریچارد ادوارد تیلور
الیاس کوری جوزف موری
ادوارد دونال توماس
اکتاویو پاز میخايیل ګورباچف هری مارکوویتز
مرتون میلر
ویلیام شارپ
۱۹۹۱ پیر-ژیل دو ژن ریچارد ارنست اروین نییر
برت ساکمن
نادین ګوردیمر انګ سان سو چی رونالد کوس
۱۹۹۲ جورج چرپک رادولف مارکوس ادموند اچ. فیشر
ادوین جی. کربس
درک والکوت ریګوبرتا منچو ګری بکر
۱۹۹۳ راسل هالس
جوزف تیلور
کری مالیس
مایکل اسمیت
ریچارد رابرتس
فیلیپ الن شارپ
تونی موریسون نلسون ماندلا
اف. دبلیو. کلرک
رابرت فوګل
داګلاس نورت
۱۹۹۴ برترام برکهاوس
کلیفورد ګلنوود شال
جرج اولاه الفرد جی. ګیلمان
مارتین رادبل
کنزابورو اويه یاسر عرفات
شیمون پرز
اسحاق رابین
جان هارسانی
جان فوربز نش
راینهارد سیلتن
۱۹۹۵ مارتین لویز پرل
فردریک رینز
پاول کروتزن
ماریو مولینا
فرانک رولند
ادوارد بی. لويیس
کریستیانه نوسلاین-فولهارت
اریک فرانسیس ویشوس
شیموس هینی ژوزف روتبلات
کنفرانس پاګواش در امور علمی و جهانی
روبرت امرسون لوکاس
۱۹۹۶ دیوید موریس لی
داګلاس اوشروف
رابرت کلمن ریچاردسون
رابرت کرل
هارولد کروتو
ریچارد اسمالی
پیتر سی. دوهرتی
رلف مارتین تسینکرناګل
ویسواوا شیمبورسکا کارلوس فیلیپه زمینس بلو
خوزه راموس
جیمز میرلس
ویلیام ویکری
۱۹۹۷ استیون چو
کلود کوهن تانوژی
ویلیام دانیل فیلیپ
پل بویر
جان ای. واکر
ینس اسکو
استنلی پریسینر داریو فو کارزار جهانی علیه مین‌های زمینی
جودی ویلیامز
روبرت مرتون
مایرون شولز
۱۹۹۸ رابرت لافلین
هورست لودویګ اشتورمر
دانیل چی تسويی
والتر کوهن
جان پاپل
رابرت فرانسیس فوچګات
لويیز ایګنارو
فرید مراد
ژوزه ساراماګو جان هیوم
دیوید تریمبل
امارتیا سن
۱۹۹۹ خرارد توفت
مارتینیوس ولتمن
احمد حسن زویل ګونتر بلوبل ګونتر ګراس پزشکان بدون مرز رابرت ماندل
۲۰۰۰ ژورس الفروف
هربرت کرومر
جک کیلبی
الن هیګر
الن مک‌دایارمید
هیدکی شیریکاوا
اروید کارلسون
پال ګرینګارد
اریک کندل
ګايو شینګجیان کیم دای جونګ جیمز ژوزف هکمن
دانیل مکفادین
۲۰۰۱ اریک الن کرنل
ولفانګ کترله
کارل ادوین ویمن
ویلیام نولز
ریوجی نویوری
کارل شارپلس
لیلند هارتول
تیم هانت
پايول نرس
وی. اس. نایپل سازمان ملل متحد
کوفی عنان
جرج اکرلوف
مایکل اسپنس
جوزف استیګلیتز
۲۰۰۲ ریموند دیویس جونیور
ماساتوشی کوشیبا
ریکاردو جیاکونی
جان فن
کویچی تاناکا
کورت ووتریش
سیدنی برنر
رابرت هرویتس
جان سالستن
ایمره کرتس جیمی کارتر دنیل کانمن
ورنون اسمیت
۲۰۰۳ الکسی الکسیویچ ابریکوسوف
ویتالی لازاریویچ ګینزبرګ
انتونی جیمز لګت
پیتر اګره
رودریک مک‌کینون
پال لاتربور
پیتر منسفیلد
جان ماکسول کوتسی شیرین عبادی رابرت انګل
کلایو ګرینجر
۲۰۰۴ دیوید ګراس
دیوید پولیتزر
فرانک ویلچک
هارون تسیخانوور
افرام هرشکو
اروین روز
ریچارد اکسل
لیندا باک
الفریده یلینک وانګاری مااتای فین کیدلند
ادوارد پرسکات
۲۰۰۵ روی جی. ګلوبر
جان هال
تيودور هانش
ایو چاوین
رابرت ګرابز
ریچارد شراک
بری مارشال
رابین وارن
هارولد پینتر اژانس بین‌المللی انرژی اتمی
محمد البرادعی
روبرت اومان
توماس شلینګ
۲۰۰۶ جان ماتر
جرج اسموت
راجر کورنبرګ اندرو فایر
کریګ ملو
اورهان پاموک محمد یونس
ګرامین بانک
ادموند فلپس
۲۰۰۷ البر فر
پتر ګرونبرګ
ګرهارد ارتل ماریو کاپکی
مارتین اونز
الیور اسمیتیز
دوریس لسینګ هیيت بین‌دولتی تغییر اقلیم
ال ګور
ليونید هورویچ
اریک ماسکین
راجر میرسون
۲۰۰۸ یوایچیرو نامبو
ماکوتو کوبایاشی
شیهید ماسکاوا
اسامو شیمومورا
مارتین کلایف
راجر تسین
هارالد تسور هاوزن
فرانسواز باره سینوسی
لوک مونتانیه
ژان ماری ګوستاو لوکلزیو مارتی اهتیساری پل کروګمن
۲۰۰۹ چارلز کايو
ویلارد بویل
جرج يی. اسمیت
ونکاترامان راماکریشنان
توماس استیتز
عادا یونات
الیزابت بلک‌برن
کارول ګریدر
جک ژوستاک
هرتا مولر باراک اوباما الینور اوستروم
الیور يی. ویلیامسون
۲۰۱۰ اندره ګایم
کنستانتین نووسلف
ریچارد اف. هک
ای ایچی نګیشی
اکیرا سوزوکی
رابرت ادواردز ماریو بارګاس یوسا لیو شیايوبوکينډۍ:یاد پیتر دیاموند
دیل تی. مورتنسن
کریستوفر ای پیساریدیس
۲۰۱۱ سال پرلموتر
ادم ریس
برایان اشمیت
دن شختمن بروس بویتلر
ژول ای. هافمن
رالف استاینمن
توماس ترانسترومر الن جانسون سیرلیف
لیما ګبوی
توکل کرمان
توماس جی. سارجنت
کریستوفر ای. سیمز
۲۰۱۲ سرژ هاروش
دیوید جی. واینلند
برایان کبیلکا
رابرت لفکوویتس
جان ګوردون
شنایا یاماناکا
مو یان اتحادیه اروپا الوین رات
لوید شپلی
۲۰۱۳ فرانسوا انګلرت
پیتر هیګز
مارتین کارپلوس
مایکل لویت
اریه وارشل
جیمز روثمن
رندی شکمن
توماس زودهوف
الیس مونرو سازمان منع سلاح‌های شیمیایی یوجین فاما
لارس پیتر هانسن
رابرت جی. شیلر
۲۰۱۴ ایسامو اکاساکی
هیروشی امانو
شوجی ناکامورا
اریک بتزیګ
اشتفان هل
ویلیام اسکو مورنر
جان اوکیف
می-بریت موزر
ادوارد موزر
پاتریک مودیانو ملاله یوسف‌زی
کایلاش ساتیارتی
ژان تیرول
۲۰۱۵ تاکاکی کاجیتا
ارتور بی مک‌دانلد
عزیز سنجر
توماس لیندال
پال مودریچ
ویلیام کمپبل
ساتوشی امورا
یویو تو
سوتلانا الکسیویچ هیيت چهارګانه ګفتګوی ملی تونس انګس دیتون
۲۰۱۶ دیوید جی تاولس
دانکن هالدین
جان مایکل کوسترلیتز
ژان-پیر سوواژ
فراسر استودارت
برنارد فرینګا
یوشینوری اسومی باب دیلن خوان مانويل سانتوس اولیور هارت
بنیت هولمستروم
۲۰۱۷ راینر وایس
کیپ تورن
بری بریش
ژاک دوبوشه
یواخیم فرانک
ریچارد هندرسون
جفری هال
مایکل روزبش
مایکل یانګ
کازويو ایشی‌ګورو کارزار بین‌المللی برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای ریچارد تیلر
۲۰۱۸ ارتور اشکین
ژرار مورو
دانا استریکلند
فرانسیس ارنولد
جرج پی. اسمیت
ګرګ وینتر
جیمز پی. الیسن
تاسوکو هونجو
اولګا توکارچوککينډۍ:یاد نادیا مراد
دنیس موک‌وګه
ویلیام نوردهاس
پال رومر
۲۰۱۹ جیم پیبلس
میشل مایور
دیدیه کلاز
جان بی. ګوداناف
ام. استنلی ویتینګهام
اکیرا یوشینو
ویلیام کیلین جونیور
پیتر جی. ردکلیف
ګرګ ال. سیمنزا
پیتر هانتکه ابی احمد ابیجیت بنرجی
استر دوفلو
میشايیل کرمر
۲۰۲۰ راجر پنروز
راینهارد ګنتزل
اندره‌ا ام. ګز
امانويل شَرپانتیه
جنیفر دودنا
هاروی التر
چارلز رایس
مایکل هوتون
لويیز ګلوک برنامه جهانی غذا پل میلګروم
رابرت بی. ویلسون
۲۰۲۱ سیوکورو مانابه
کلاوس هسلمن
جیورجیو پاریسی
دیوید مک‌میلان
بنجامین لیست
دیوید جولیوس
اردم پاتاپوتیان
عبدالرزاق ګورنه دمیتری موراتوف
ماریا رسا
دیوید کارد
جاشوا انګریست
ګایدو ایمبنز
۲۰۲۲ سوانته پبو
سال فیزیک شیمی فیزیولوژی یا پزشکی ادبیات صلح اقتصاد
  • کلید

     سال‌هایی که جایزه اعطا نشده است.

د 50 کلن محرمیت قانون[سمول]

کمېټه نه رسنیو ته او نه هم پخپله نوماندانو ته د نوماندانو د نومونو په اړه مالومات ورکوي. تر هغه ځایه چې ځانګړي نومونه په مکرر ډول په لومړني وړاندوینو کې څرګندیږي چې څوک به په کوم کال کې جایزه ترلاسه کړي ، دا یا خالص قیاس دی یا د هغه شخص یا خلکو پټ مالومات چې نوم لیکنه یې کړې. د پنځوسو کلونو وروسته، د نوبل کمیټې لخوا ساتل شوي نومونې ډیټابیس خلکو ته چمتو کیږي. [۱۳] د نوبل ټولنې قوانين، § 10، وایي:

په هرصورت، د جایزې ګټونکي اداره کولی شي په هر انفرادي قضیه کې د پام وړ غور کولو وروسته، هغه موادو ته د لاسرسي اجازه ورکړي چې د جایزې په اړه د ارزونې او پریکړې اساس جوړوي، په فکري تاریخ کې د څیړنې موخو لپاره. په هرصورت، دا ډول اجازه تر هغه وخته پورې نه ورکول کیدی شي چې لږ تر لږه 50 کاله د هغه نیټې څخه وروسته چې د پوښتنې پریکړه یې کړې وه. [۱۴]

دا هم وګوره[سمول]

  • د هېواد له مخې د نوبل جایزې ګټونکو نوملړ
  • د نوبل د ګټونکو ښځو نوملړ
  • د ادبیاتو د نوبل جایزې لپاره د نوماندانو نوملړ
  • په کیمیا کې د نوبل جایزې لپاره د نوماندانو نوملړ
  • په فزیک کې د نوبل جایزې لپاره د نوماندانو نوملړ
  • د نوبل جایزې لپاره د ښځینه نوماندانو نوملړ
  • د نوبل د سولې جایزې ته د نومول شویو کسانو نوملړ
  • د نوبل د سولې جایزې لپاره د نومول شویو سازمانونو نوملړ

یادښتونه[سمول]

سرچينې[سمول]

عمومي 
  • "All Nobel Laureates in Physics". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  • "All Nobel Laureates in Chemistry". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  • "All Nobel Laureates in Medicine". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  • "All Nobel Laureates in Literature". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  • "All Nobel Peace Prize Laureates". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  • "All Laureates in Economics". Nobel Foundation. د لاسرسي‌نېټه ۲۵ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
ځانګړې
  1. "Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize". Nobel Foundation. مؤرشف من الأصل في ۲۵ اکتوبر ۲۰۰۷. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ "The Nobel Prize". Nobel Foundation. مؤرشف من الأصل في ۱۵ اکتوبر ۲۰۰۸. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  3. "The Nobel Prize Awarders". Nobel Foundation. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۵ اکتوبر ۲۰۰۸ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  4. "The Nobel Prize Amounts" (PDF). Nobel Foundation. د اصلي (PDF) آرشيف څخه پر ۱۵ جون ۲۰۱۸ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۳ جون ۲۰۱۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  5. "The Nobel Prize Award Ceremonies". Nobel Foundation. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۲ اگسټ ۲۰۰۸ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  6. "List of All Nobel Laureates 1942". Nobel Foundation. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۸ ډيسمبر ۲۰۰۸ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۳۰ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  7. Lundestad, Geir (2001-03-15). "The Nobel Peace Prize 1901-2000". Nobel Foundation. مؤرشف من الأصل في ۱۹ ډيسمبر ۲۰۰۸. د لاسرسي‌نېټه ۳۰ نومبر ۲۰۰۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  8. "All Nobel Prizes". www.nobelprize.org. مؤرشف من الأصل في ۰۶ اپرېل ۲۰۱۸. د لاسرسي‌نېټه ۱۴ مارچ ۲۰۱۸. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  9. "Norwegian Nobel Committee mourns Liu Xiaobo, statement by Chair Berit Reiss-Andersen". The Nobel Peace Prize (په انګلیسي ژبه کي). د اصلي آرشيف څخه پر ۲۰ اپرېل ۲۰۱۹ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۸ اکتوبر ۲۰۲۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  10. "Liu Xiaobo Isn't the First Nobel Laureate Barred From Accepting His Prize". 2010-12-21. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۱ ډيسمبر ۲۰۱۰ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۸ اکتوبر ۲۰۲۰. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ "Nobel Prize Facts". Nobel Foundation. مؤرشف من الأصل في ۰۸ جولای ۲۰۱۷. د لاسرسي‌نېټه ۱۱ اکتوبر ۲۰۱۵. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  12. "Women Nobel Laureates". Nobel Foundation. مؤرشف من الأصل في ۲۸ سپټمبر ۲۰۰۸. د لاسرسي‌نېټه ۱۱ اکتوبر ۲۰۱۱. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  13. "Nomination and selection of Nobel Peace Prize laureates". NobelPrize.org (په انګلیسي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه ۰۹ اکتوبر ۲۰۲۲. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  14. "Confidentiality - Nobel Peace Prize". www.nobelpeaceprize.org (په انګلیسي ژبه کي). 2021-08-30. د لاسرسي‌نېټه ۰۹ اکتوبر ۲۰۲۲. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

بهرنۍ اړیکې[سمول]