ماري کیوري
| ماري سکلودوسکا کیوري | |
|---|---|
| (فرانسیسی: Marie Curie) (پولش: Maria Skłodowska-Curie) |
|
 شاوخوا کال 1920م
| |
| د شخص معلومات | |
| زیږون نوم | (پولش: Marya Salomea Skłodowska)[۱] |
| پيدايښت | ۷ نومبر ۱۸۶۷ Warsaw, Kingdom of Poland, then part of Russian Empire[۲] |
| مړینه | ۴ جولای ۱۹۳۴ میلادی (په ۶۶ کلنۍ کې) Passy, Haute-Savoie, France |
| د مړینې لامل | Aplastic anemia |
| استوګنځای | پاريس (۱۸۹۱–) |
| تابعیت |
|
| مذهب | اګنوسټېزم[۳] |
| ميړه | Pierre Curie (1859–1906) m. 1895 |
| اولاد |
|
| عملي ژوند | |
| تعلیم | پاریس پوهنتون (۱۸۹۱–۱۸۹۳) پاریس پوهنتون پاریس پوهنتون (–۱۸۹۴) |
| تخصص تعلیم | پنځپوهنه پنځپوهنه شمېرپوهنه |
| تعلیمی اسناد | Master of Science Doctor of Science Master of Science زمرہ:صفحات مع تعلیمی سندزمرہ:صفحات مع تعلیمی سند |
| دنده | اټومي ساينسپوه |
| کاروونکي ژبه(ي) | روسي[۴] فرانسوي[۵] |
| د کړنې څانګه | کيميا[۶] پنځپوهنه[۶] |
| دندې | پاریس پوهنتون |
| لاسلیک | |
 | |
| ويبپاڼه | |
| مخ پر IMDB مخونو |
 |
|
| یادښتونه | نوموړی یوازې ښځه ده چی دوی د نوبل جایزی یی په دوه مختلفو علومو کی وګټلی.. |
سمول  |
|
ماري سالومیا سکلودوسکا کوري، (/ˈkjʊəri/ KEWR-ee فرانسوي، : [kyʁi] پولنډ [ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska] کې زږېدلې ده. د 1867 د نومبر له 7 مې څخه د 1934 د جولای تر 4 مې پورې یوه پولندي الاصله فرانسوي فزیک او کیمیا پوهه وه، چې د راډیو اکټیوټي په اړه یې مخکښې څیړنې (په لومړني ځل ) ترسره کړې دي. دا لومړنۍ ښځه وه، چې د نوبل جایزه یې وګټله. همدانګه یوازینی کس او یوازینۍ ښځه وه چې د نوبل جایزه یې دوه ځلې وګټله. ماري یوازنی کس دی، چې په دوه ساینسي څانګو کې یې د نوبل جایزه ګټلې ده. د دې مېړه، پیري کوري د هغې د لومړۍ نوبل جایزې شریک ګټونکی و. په دې ډول دوی هغه لومړنۍ واده شوې جوړه شوه، چې د نوبل د جایزې ګټونکې وه. د کوري کورنۍ هغه کورنۍ ده چې د نوبل د پنځو جایزو میراث یې خپل کړی دی. هغه په ۱۹۰۶ کال کې لومړنۍ ښځه وه چې د پاریس په پوهنتون کې استاده شوه.[۷]
هغې په وارسا کې دې نړۍ ته سترګې و غړولې او په هغه وخت کې د پولنډ سلطنت د روسیې د امپراتورۍ یوه برخه وه. هغې د وارسا په فلاینګ پوهنتون کې په پټه توګه زده کړې و کړې او په ورسا کې یې خپله عملي ساینسي روزنه پیل کړه. په 1891 کال کې چې عمر یې 24 کلونو ته رسېده، هغې د خپلې مشرې خور برونیسلاوا په تعقیب په پاریس کې خپلو زده کړو ته ادامه وکړه او هلته هغې د خپلو زده کړو لوړې درجې ترلاسه کړې او خپل پاتې علمي کارونه یې ترسره کړل. په 1895 کال کې یې د فرانسوي فزیک پوه پیري کوري سره واده وکړ. دې د فزیک په برخه کې د 1903 کال د نوبل جایزه له خپل مېړه او د فزیک پوه هنري بیکریل سره د دوی د مخکښ (چې په لومړي ځل ترسره کېږي) کار لپاره شریکه کړه. دغه مخکښ کار د راډیو فعالیت (radioactivity ) تیوري ته وده ورکول و او دغه اصطلاح هم دوی رامنځته کړه. په 1906 کې پیری کوري په پاریس کې د سړک په سر په یوه پېښه کې مړ شو. ماري په 1911 کې د کېمیا په برخه کې د پولونیم او رادیم د عناصرو د کشفولو په خاطرد نوبل جایزه وګټله. دې دغه عناصر د هغه تخنیکونو په کارولو سره کشف کړل، چې هغې د راډیو اکټیو ایزوټوپونو د جلا کولو لپاره اختراع کړي و.[۸][۹][۱۰]
تړلې لیکنې[سمول]
سرچینې[سمول]
- ↑ https://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/16702/files/fmr-mscurie.pdf
- ↑
- ↑ دوتنه: Robert William Reid — سرليک: Marie Curie — پاڼه: 6 — خپرونکی: New American Library
- ↑ http://www.21stcenturysciencetech.com/articles/wint02-03/MarieSklodowskaCurie.html
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb121447141 — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
- ↑ NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/718/000029631/
- ↑ Original file )))(SVG file, nominally 120 ×((( 58 pixels, file size: 6 KB)
- ↑ "The Discovery of Radioactivity". Berkeley Lab. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۱ نومبر ۲۰۱۵ باندې.
The term radioactivity was actually coined by Marie Curie […].
الوسيط|CitationClass=تم تجاهله (مساعدة) - ↑ "Marie Curie and the radioactivity, The 1903 Nobel Prize in Physics". nobelprize.org. د اصلي آرشيف څخه پر ۳۰ جولای ۲۰۱۸ باندې.
Marie called this radiation radioactivity—"radio" means radiation.
الوسيط|CitationClass=تم تجاهله (مساعدة) - ↑ See her signature, "M. Skłodowska Curie", in the infobox.
- مخونه د غیر شمېريزو فارمیټینم دلایلو سره
- ليکنې په کومو کې چي د فرانسیسی ژبې توري موجود دي
- ليکنې په کومو کې چي د پولش ژبې توري موجود دي
- د خاصيت کارولو پاڼې P1559
- د ويکيډاټا توکو کارونکي مخونه
- مخونه د ويکيډاټا د سرچينو سره
- د خاصيت کارولو پاڼې P1477
- د خاصيت کارولو پاڼې P551
- د خاصيت کارولو پاڼې P140
- د خاصيت کارولو پاڼې P69
- د تن د تعلیم اړوند د ويکيډاټا څخه
- په ويکيډاټا کې غير پښتو نښانونه
- د خاصيت کارولو پاڼې P106
- ويونکي ژبې د ويکيډاټا څخه
- د خاصيت کارولو پاڼې P101
- د خاصيت کارولو پاڼې P108
- د خاصيت کارولو پاڼې P345
- د خاصيت کارولو پاڼې P935
- مخونه چي شايد ټوله سرچینې يې سمې نه وي
- فرانسویان
- مخونه د غبرګونيزي تيروتنې سره
- ليکنې په کومو کې چي د انګلیسي ژبې توري موجود دي