ماري کیوري

ماري سکلودوسکا کیوري
(فرانسیسی: Marie Curie); (پولش: Maria Skłodowska-Curie)
	شاوخوا کال 1920م
د شخص معلومات
زیږون نوم	(پولش: Marya Salomea Skłodowska)
پيدايښت	۷ نومبر ۱۸۶۷; Warsaw, Kingdom of Poland, then part of Russian Empire
مړینه	۴ جولای ۱۹۳۴ میلادی (په ۶۶ کلنۍ کې); Passy, Haute-Savoie, France
د مړینې لامل	Aplastic anemia
استوګنځای	وارسا (۱۸۶۷–۱۸۹۱); پاريس (۱۸۹۱–)
تابعیت	Poland (by birth); France (by marriage);
مذهب	اګنوسټېزم
ميړه	Pierre Curie (1859–1906) m. 1895
اولاد	Irène Joliot-Curie (1897–1956); Ève Curie (1904–2007);
عملي ژوند
تعلیم	پاریس پوهنتون (۱۸۹۱–۱۸۹۳); پاریس پوهنتون; پاریس پوهنتون (–۱۸۹۴)
تخصص تعلیم	پنځپوهنه; پنځپوهنه; شمېرپوهنه
تعلیمی اسناد	Master of Science; Doctor of Science; Master of Science زمرہ:صفحات مع تعلیمی سندزمرہ:صفحات مع تعلیمی سند
دنده	فزيک پوه; اټومي ساينسپوه
مورنۍ ژبه	پولينډي ژبه
کاروونکي ژبه(ي)	روسي; پولينډي ژبه; فرانسوي
د کړنې څانګه	کيميا; پنځپوهنه
دندې	پاریس پوهنتون
لاسلیک
ويبپاڼه
	مخ پر IMDB مخونو
یادښتونه	نوموړی یوازې ښځه ده چی دوی د نوبل جایزی یی په دوه مختلفو علومو کی وګټلی..
	سمول

ماري سالومیا سکلودوسکا کوري، (/ˈkjʊəri/ KEWR-ee فرانسوي، : [kyʁi] پولنډ [ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska] کې زږېدلې ده. د 1867 د نومبر له 7 مې څخه د 1934 د جولای تر 4 مې پورې یوه پولندي الاصله فرانسوي فزیک او کیمیا پوهه وه، چې د راډیو اکټیوټي په اړه یې مخکښې څیړنې (په لومړني ځل ) ترسره کړې دي. دا لومړنۍ ښځه وه، چې د نوبل جایزه یې وګټله. همدانګه یوازینی کس او یوازینۍ ښځه وه چې د نوبل جایزه یې دوه ځلې وګټله. ماري یوازنی کس دی، چې په دوه ساینسي څانګو کې یې د نوبل جایزه ګټلې ده. د دې مېړه، پیري کوري د هغې د لومړۍ نوبل جایزې شریک ګټونکی و. په دې ډول دوی هغه لومړنۍ واده شوې جوړه شوه، چې د نوبل د جایزې ګټونکې وه. د کوري کورنۍ هغه کورنۍ ده چې د نوبل د پنځو جایزو میراث یې خپل کړی دی. هغه په ۱۹۰۶ کال کې لومړنۍ ښځه وه چې د پاریس په پوهنتون کې استاده شوه.^[۱۰]

هغې په وارسا کې دې نړۍ ته سترګې و غړولې او په هغه وخت کې د پولنډ سلطنت د روسیې د امپراتورۍ یوه برخه وه. هغې د وارسا په فلاینګ پوهنتون کې په پټه توګه زده کړې و کړې او په ورسا کې یې خپله عملي ساینسي روزنه پیل کړه. په 1891 کال کې چې عمر یې 24 کلونو ته رسېده، هغې د خپلې مشرې خور برونیسلاوا په تعقیب په پاریس کې خپلو زده کړو ته ادامه وکړه او هلته هغې د خپلو زده کړو لوړې درجې ترلاسه کړې او خپل پاتې علمي کارونه یې ترسره کړل. په 1895 کال کې یې د فرانسوي فزیک پوه پیري کوري سره واده وکړ. دې د فزیک په برخه کې د 1903 کال د نوبل جایزه له خپل مېړه او د فزیک پوه هنري بیکریل سره د دوی د مخکښ (چې په لومړي ځل ترسره کېږي) کار لپاره شریکه کړه. دغه مخکښ کار د راډیو فعالیت (radioactivity ) تیوري ته وده ورکول و او دغه اصطلاح هم دوی رامنځته کړه. په 1906 کې پیری کوري په پاریس کې د سړک په سر په یوه پېښه کې مړ شو. ماري په 1911 کې د کېمیا په برخه کې د پولونیم او رادیم د عناصرو د کشفولو په خاطرد نوبل جایزه وګټله. دې دغه عناصر د هغه تخنیکونو په کارولو سره کشف کړل، چې هغې د راډیو اکټیو ایزوټوپونو د جلا کولو لپاره اختراع کړي و.^[۱۱]^[۱۲]^[۱۳]

تړلې لیکنې[سمول]

سرچینې[سمول]

↑ https://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/16702/files/fmr-mscurie.pdf
↑
↑ دوتنه: Robert William Reid — سرليک: Marie Curie — پاڼه: 6 — خپرونکی: New American Library
↑ https://cs.isabart.org/person/78834 — د نشر نېټه: ۱ اپرېل ۲۰۲۱
↑ GND ID: https://d-nb.info/gnd/118523023 — د نشر نېټه: ۲۷ جولای ۲۰۲۲
↑ http://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/146156
↑ http://www.21stcenturysciencetech.com/articles/wint02-03/MarieSklodowskaCurie.html
↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb121447141 — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
↑ NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/718/000029631/
↑ Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (المحررون). Cambridge English Pronouncing Dictionary (الطبعة 18th). Cambridge University Press. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-521-15253-2. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ "The Discovery of Radioactivity". Berkeley Lab. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۱ نومبر ۲۰۱۵ باندې. The term radioactivity was actually coined by Marie Curie […]. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ "Marie Curie and the radioactivity, The 1903 Nobel Prize in Physics". nobelprize.org. د اصلي آرشيف څخه پر ۳۰ جولای ۲۰۱۸ باندې. Marie called this radiation radioactivity—"radio" means radiation. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ See her signature, "M. Skłodowska Curie", in the infobox.

[344613b2973ecd88691eedff3e90071d97f503c8-1] ttps://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/16702/files/fmr-mscurie.pdf

[nobelprize-2] ↑

[8ca50f607bcee139cbf203213ae37e15fe25c1c1-3] دوتنه: Robert William Reid — سرليک: Marie Curie — پاڼه: 6 — خپرونکی: New American Library

[aa117b322aa7aa254e1037d45dc821ea252203ce-4] ttps://cs.isabart.org/person/78834 — د نشر نېټه: ۱ اپرېل ۲۰۲۱

[90d29e7f420e662e92199f16dbbd712571d0a858-5] GND ID: https://d-nb.info/gnd/118523023 — د نشر نېټه: ۲۷ جولای ۲۰۲۲

[92571958dd7dfb54623bf8308bc43ccc6c91bb7d-6] ttp://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/146156

[b97bc4cae5cce74e9cf70f5323874194c71c6557-7] ttp://www.21stcenturysciencetech.com/articles/wint02-03/MarieSklodowskaCurie.html

[2a60ef86946902f394359363f15b3003db5ed279-8] ttp://data.bnf.fr/ark:/12148/cb121447141 — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License

[778d768b7d0fa8cfbffd63ad619b14779207bb3f-9] NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/718/000029631/

[10] Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (المحررون). Cambridge English Pronouncing Dictionary (الطبعة 18th). Cambridge University Press. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-521-15253-2. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[11] "The Discovery of Radioactivity". Berkeley Lab. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۱ نومبر ۲۰۱۵ باندې. The term radioactivity was actually coined by Marie Curie […]. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[12] "Marie Curie and the radioactivity, The 1903 Nobel Prize in Physics". nobelprize.org. د اصلي آرشيف څخه پر ۳۰ جولای ۲۰۱۸ باندې. Marie called this radiation radioactivity—"radio" means radiation. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[13] See her signature, "M. Skłodowska Curie", in the infobox.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]