Jump to content

ماري کیوري

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ماري کیوري
Marie Curie (فرانسوي)
Maria Skłodowska-Curie (پولينډي) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اړوند
زېږون‌ځای
ښاروندتوب
زېږون نېټه
۷ نومبر ۱۸۶۷[۹][۲][۳] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې نېټه
۴ جولای ۱۹۳۴[۱۰][۱][۲] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
مړينې لامل
مړينې ځای
مړينې لامل
ښخولو ځای
استوګنځی
زدکړنځی
ژبې
دنده
عامه معلومات
عمومي معلومات
وروڼه او خويندې
قومي ډلې
غړی د
دین
اړين معلومات
مهمې پېښې
نور اړين مالومات
برخه د
جوړښت
جایزې
ماري سکلودوسکا کیوري
شاوخوا کال 1920م
شاوخوا کال 1920م
شاوخوا کال 1920م

د شخص معلومات
زیږون نوم
پيدايښت ۷ نومبر ۱۸۶۷(1867-11-07)
Warsaw, Kingdom of Poland, then part of Russian Empire[۳۶]
مړینه ۴ جولای ۱۹۳۴ (۶۶ کال کلنۍ کي)
Passy, Haute-Savoie, France
د مړینې لامل Aplastic anemia
استوګنځای وارسا (۱۸۶۷–۱۸۹۱)

پاريس (۱۸۹۱–)  د (P551) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ

تابعیت
  • Poland (by birth)
  • France (by marriage)
مذهب اګنوسټېزم [۲۲]  د (P140) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ميړه Pierre Curie (1859–1906) m. 1895
اولاد
عملي ژوند
تعلیم پاریس پوهنتون (۱۸۹۱–۱۸۹۳)

پاریس پوهنتون پاریس پوهنتون (–۱۸۹۴)  د (P69) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ

تخصص تعلیم پنځپوهنه
پنځپوهنه
شمېرپوهنه   د (P69) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
تعلیمی اسناد Master of Science
Doctor of Science
Master of Science   زمرہ:صفحات مع تعلیمی سندزمرہ:صفحات مع تعلیمی سند د (P69) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کار/مسلک فزيک پوه [۱۶][۵]  د (P106) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مورنۍ ژبه پولينډي ژبه [۸]  د (P103) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کاروونکي ژبه(ي) روسي [۱۳]،  پولينډي ژبه ،  فرانسوي ژبه [۱۴][۱۵]،  جرمني ژبه ،  انګليسي ژبه   د (P1412) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د کړنې څانګه هستوي وړانګې [۳۷]،  کيميا [۳۷]،  پنځپوهنه [۳۷]  د (P101) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
دندې پاریس پوهنتون   د (P108) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
لاسليک
ماري کیوري
ماري کیوري

ويبپاڼه
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس مخ پر IMDB مخونو  د (P345) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
یادښتونه نوموړی یوازې ښځه ده چی دوی د نوبل جایزی یی په دوه مختلفو علومو کی وګټلی..

ماري سالومیا سکلودوسکا کوري، (/ˈkjʊəri/ KEWR-ee فرانسوي، : [kyʁi] پولنډ [ˈmarja salɔˈmɛa skwɔˈdɔfska] کې زږېدلې ده. د 1867 د نومبر له 7 مې څخه د 1934 د جولای تر 4 مې پورې یوه پولندي الاصله فرانسوي  فزیک او کیمیا پوهه وه، چې د راډیو اکټیوټي په اړه یې مخکښې څیړنې (په لومړني ځل ) ترسره کړې دي. دا لومړنۍ ښځه وه، چې د نوبل جایزه یې وګټله. همدانګه یوازینی کس او یوازینۍ ښځه وه چې د نوبل جایزه یې دوه ځلې وګټله. ماري یوازنی کس دی، چې په دوه ساینسي څانګو کې یې د نوبل جایزه ګټلې ده. د دې مېړه، پیري کوري د هغې د لومړۍ نوبل جایزې شریک ګټونکی و. په دې ډول دوی هغه لومړنۍ واده شوې جوړه شوه، چې د نوبل د جایزې ګټونکې وه. د کوري کورنۍ  هغه کورنۍ ده چې د نوبل د پنځو جایزو میراث یې خپل کړی دی. هغه په ۱۹۰۶ کال کې لومړنۍ ښځه وه چې د پاریس په پوهنتون کې استاده شوه.[۳۸]

هغې په وارسا کې دې نړۍ ته سترګې و غړولې او په هغه وخت کې د پولنډ سلطنت د روسیې د امپراتورۍ یوه برخه وه. هغې د وارسا په فلاینګ پوهنتون کې په پټه توګه زده کړې و کړې او په ورسا کې یې خپله عملي ساینسي روزنه پیل کړه. په 1891 کال کې چې عمر یې 24 کلونو ته رسېده، هغې د خپلې مشرې خور برونیسلاوا په تعقیب په پاریس کې خپلو زده کړو ته ادامه وکړه او هلته هغې د خپلو زده کړو لوړې درجې ترلاسه کړې او خپل پاتې علمي کارونه یې ترسره کړل. په 1895 کال کې یې د فرانسوي فزیک پوه پیري کوري سره واده وکړ. دې د فزیک په برخه کې د 1903 کال د نوبل جایزه له خپل مېړه او د فزیک پوه هنري بیکریل سره د دوی د مخکښ (چې په لومړي ځل ترسره کېږي) کار لپاره شریکه کړه. دغه مخکښ کار د راډیو فعالیت (radioactivity ) تیوري ته وده ورکول و او دغه اصطلاح هم دوی رامنځته کړه. په 1906 کې پیری کوري په  پاریس کې د سړک په سر په یوه پېښه کې مړ شو. ماري په 1911 کې د کېمیا په برخه کې د پولونیم او رادیم د عناصرو د کشفولو په خاطرد نوبل جایزه وګټله. دې دغه عناصر د هغه تخنیکونو په کارولو سره کشف کړل، چې هغې د راډیو اکټیو ایزوټوپونو د جلا کولو لپاره اختراع کړي و.[۳۹][۴۰][۴۱]

تړلې لیکنې

[سمول]

سرچینې

[سمول]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ Section, verse, paragraph, or clause: Склодовская-Кюри Мария. Stated in: Great Soviet Encyclopedia (1969–1978). Retrieved: ۲۶ فبروري ۲۰۱۷. Publisher: The Great Russian Encyclopedia. اثر ژبه: روسي. د خپرولو نیټه: ۱۹۶۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Stated in: Krugosvet. اثر ژبه: روسي.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Stated in: Encyclopædia Britannica Online. اثر ژبه: انګليسي ژبه.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ سرچينې تړی: http://www.nndb.com/event/068/000086807/.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ دوتنې ټوليزه پېژندنه: 118523023. Stated in: Catalog of the German National Library. Retrieved: ۲۷ جولای ۲۰۲۲. اثر ژبه: جرمني ژبه. Invalid <ref> tag; name "90d29e7f420e662e92199f16dbbd712571d0a858" defined multiple times with different content
  6. سرچينې تړی: http://www.nytimes.com/1995/04/21/world/marie-curie-enshrined-in-pantheon.html.
  7. سرچينې تړی: http://www.nytimes.com/2010/12/22/books/22book.html.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ سرچينې تړی: http://collection.britishmuseum.org/id/person-institution/146156. Invalid <ref> tag; name "92571958dd7dfb54623bf8308bc43ccc6c91bb7d" defined multiple times with different content
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Stated in: Great Soviet Encyclopedia (1969–1978). Publisher: The Great Russian Encyclopedia. اثر ژبه: روسي. د خپرولو نیټه: ۱۹۶۹.
  10. Stated in: انټرنېټ ادارې دوتنه. Retrieved: ۹ اپرېل ۲۰۱۴. اثر ژبه: جرمني ژبه. ليکوال: جرمن ملي کتابتون.
  11. سرچينې تړی: http://www.aip.org/history/curie/scandal1.htm.
  12. Stated in: Gallica. Gallica ID: bpt6k628146v/f2. اثر ژبه: فرانسوي ژبه.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ سرچينې تړی: http://www.21stcenturysciencetech.com/articles/wint02-03/MarieSklodowskaCurie.html. Invalid <ref> tag; name "b97bc4cae5cce74e9cf70f5323874194c71c6557" defined multiple times with different content
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Bibliothèque nationale de France. "BnF authorities" (په فرانسوي ژبه ). لاسرسي‌نېټه ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link) Invalid <ref> tag; name "2a60ef86946902f394359363f15b3003db5ed279" defined multiple times with different content
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ Stated in: CONOR.SI. CONOR.SI ID: 45000803. Invalid <ref> tag; name "ab0f42d494ee57bb6ab00015e81f2d98cc9f2833" defined multiple times with different content
  16. ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ "The Fine Art Archive". لاسرسي‌نېټه ۱ اپرېل ۲۰۲۱. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود) Invalid <ref> tag; name "aa117b322aa7aa254e1037d45dc821ea252203ce" defined multiple times with different content
  17. سرچينې تړی: http://www.nndb.com/edu/746/000068542/.
  18. سرچينې تړی: http://www.nndb.com/lists/426/000072210/.
  19. Bibliothèque nationale de France. "BnF authorities" (په فرانسوي ژبه ). لاسرسي‌نېټه ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ سرچينې تړی: https://www.leopoldina.org/fileadmin/redaktion/Mitglieder/CV_Curie-Sklodowska_Marie_D.pdf. Retrieved: ۷ نومبر ۲۰۱۷.
  21. سرچينې تړی: http://www.nytimes.com/1995/04/21/world/marie-curie-enshrined-in-pantheon.html. Retrieved: ۷ نومبر ۲۰۱۷.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Stated in: Marie Curie. Page(s): 6. Publisher: New American Library. اثر ژبه: انګليسي ژبه. د خپرولو نیټه: ۱۹۷۴. ليکوال: Robert William Reid. Invalid <ref> tag; name "8ca50f607bcee139cbf203213ae37e15fe25c1c1" defined multiple times with different content
  23. ۲۳٫۰۰ ۲۳٫۰۱ ۲۳٫۰۲ ۲۳٫۰۳ ۲۳٫۰۴ ۲۳٫۰۵ ۲۳٫۰۶ ۲۳٫۰۷ ۲۳٫۰۸ ۲۳٫۰۹ ۲۳٫۱۰ ۲۳٫۱۱ ۲۳٫۱۲ ۲۳٫۱۳ ۲۳٫۱۴ ۲۳٫۱۵ ۲۳٫۱۶ "Le Petit Parisien" (په فرانسوي ژبه ). ۷ جولای ۱۹۳۴. مخونه 2. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
  24. سرچينې تړی: https://thejohnscottaward.github.io/jsc/1901-1950.html.
  25. سرچينې تړی: https://chicagoacs.org/Willard_Gibbs_Award.
  26. سرچينې تړی: http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1911/.
  27. ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ سرچينې تړی: https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  28. سرچينې تړی: https://www.nobelprize.org/uploads/2018/06/curie_diploma.jpg.
  29. سرچينې تړی: https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners.
  30. سرچينې تړی: https://www.fi.edu/laureates/marie-curie.
  31. "The Nobel Prize in Physics 1903" (په انګليسي ژبه ). Nobel Foundation. لاسرسي‌نېټه ۳ اگسټ ۲۰۱۵. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
  32. "Award winners : Davy Medal" (په انګليسي ژبه ). لاسرسي‌نېټه ۳۰ ډيسمبر ۲۰۱۸. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
  33. سرچينې تړی: http://www.archiwum.uj.edu.pl/kartki-z-dziejow-uniwersytetu-jagiellonskiego/-/journal_content/56_INSTANCE_25Bq/1445705/136370890.
  34. سرچينې تړی: https://www.royalsociety.org.nz/who-we-are/our-people/our-fellows/all-honorary-fellows/.
  35. https://chemia.ug.edu.pl/sites/default/files/_nodes/strona-chemia/16702/files/fmr-mscurie.pdf
  36. Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named nobelprize
  37. NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/718/000029631/
  38. Jones, Daniel (2011). Roach, Peter; Setter, Jane; Esling, John (سمونګران). Cambridge English Pronouncing Dictionary (چاپ 18th). Cambridge University Press. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-521-15253-2. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  39. "The Discovery of Radioactivity". Berkeley Lab. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۱ نومبر ۲۰۱۵ باندې. The term radioactivity was actually coined by Marie Curie […]. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  40. "Marie Curie and the radioactivity, The 1903 Nobel Prize in Physics". nobelprize.org. د اصلي آرشيف څخه پر ۳۰ جولای ۲۰۱۸ باندې. Marie called this radiation radioactivity—"radio" means radiation. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  41. See her signature, "M. Skłodowska Curie", in the infobox.