لرغونې اروپا

لرغونې اروپا

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	تاريخي پېر style (en)
فزیکي ځای	لرغونی یونان لرغونی روم Mediterranean Basin (en)
ځانګړې وېشنيزه	لرغونی تاریخ

نور اړين مالومات

برخې	لړۍ... Classical Roman Empire (en) روم جمهوريت هېلنیسټي دوره لرغونی یونان Mycenaean Greece (en) Minoan civilization (en) ایتروسکان تمدن Bronze age Cyprus (en) د بیزانس سترواکي Italic peoples (en) Lydians (en) مقدونيا Scythians (en) Classical Rome (en)
برخه د	لرغونی تاریخ
پيل موده	۱۱۹۹ "م.ز" ۰۷۹۹ "م.ز"
پای	القرن 5

Early antiquity ^(en)

وروستۍ لرغونې زمانه

پارتینون د پخوانیو وختونو یو له دودیزو سمبولونو څخه دی.

لرغونې اروپا ، لرغونې اروپا ، یا کلاسیک اروپا ، یوه اصطلاح ده چې د مدیترانې په سیمه کې د تاریخ د اوږدې مودې لپاره کارول کیږي، په شمول د لرغوني یونان او لرغوني روم د تمدنونو په شمول، چې د یونان - رومن نړۍ په نوم یادیږي. دا تاریخي دوره د یونان او رومي ټولنو د ودې دوره ده او په اروپا ، شمالي افریقا او منځني ختیځ کې د دوی نفوذ.

د دې دورې پيل معمولاً د هومر (اتم- اوومه پیړۍ BC) د لومړي ثبت شوي شعرونو سره سمون خوري. په دې دوره کې د روم امپراتورۍ وده، د عیسویت وده، او د روم امپراتورۍ زوال شامل دي، او د لرغونې دورې تر پایه پورې دوام لري ( له څلورم څخه تر اوومې پیړۍ پورې) او د تیاره دور په پيل کې پای ته رسيږي.( ۷ - ۱۱ پېړۍ) او منځنۍ پېړۍ پای مومي.

د یوناني او رومي ټولنو د ودې دوره

روميانو په لرغونې کلاسيک دور کې ستر رول درلود. د روم جمهوریت او بیا د روم امپراتورۍ د 27 BC څخه شاوخوا دوه پیړۍ شتون درلود. روم د سیاسي ثبات او ویاړ ویاړ درلود او په مدیترانې او د لویدیز اروپا په ډیرو برخو کې معبود شو. د امپراتورۍ سیمې له پلازمینې روم سره د سړکونو د شبکې په واسطه وصل شوې، او اتباعو د یو ګډ قانون، ګډ کلتور او ګډې ژبې ( لاتین ) څخه ګټه پورته کړه.

روميانو په غربي نړۍ کې د قانون ، قوانينو، هنر او ادبياتو، معمارۍ او ژبې د خامو موادو په برابرولو کې مرسته وکړه. دوی د کتابونو لیکلو لپاره د خامو موادو چمتو کولو صنعت ته هم لاره هواره کړه او هغه ته یې شکل ورکړ چې موږ نن ورځ پوهیږو.

په لویدیځه اروپا او د مدیترانې په سیمه کې د رومي تمدن واکمنۍ مهم لرغوني او ادبي شواهد پریښودل.

يونانيانو له ميلاد نه تر اتمې ميلادي پېړۍ پورې د مديترانې په اوږدو کې د نويو ښارونو په جوړولو پيل وکړ او اتن يو مهم تجارتي مرکز شو او په دوو پېړيو (له ٥٠٠ نه تر ٣٠٠ ق م پورې) په اوږدو کې د شعر، هنر، ډرامې ليکنې او فلسفې په برخو کې د خلاقيت وده وکړه. .

لرغونی یونان په لسګونو خپلواکو " ښارونو " څخه جوړ و او د اتن اوسیدونکو د ابتدايي ډیموکراسۍ څخه خوند اخیست. ډیموکراسي او ډیموکراسي په ورته وخت پورې تړلې کلمې دي، د بیلګې په توګه په پخوانیو وختونو کې، چې د "ډیمو" یا "د خلکو ډله" په معنی کارول کیده.

د یونان د ښارونو کلتوري لاسته راوړنو په لویدیز نړۍ ډیره اغیزه وکړه. يوناني ساينس پوهانو په طبيعي چارو، رياضياتو او داسې نورو کې نوي کشفونه تر لاسه کړل او د فلسفې، حکمت او د سقراط، افلاطون او ارسطو په څېر يې درناوی وکړ. په هغه دوره کې، د فلسفې سربیره، یوناني هنر او ډرامه وده وکړه.

د پخوانیو وختونو د ځانګړتیاوو په شمول، غلامۍ، افسانه، د تاریخي افسانو خپرول ( د زیوس ، اپولو ، افروډایټ ، پرومیتیوس ، او نور په اړه)، او همدارنګه د ابدي پوښتنو راپورته کول لکه زه له کوم ځای څخه راغلی یم، زما موخه څه وه؟ راځي او موږ د څه لپاره پیدا شوي یو؟ په " الیاد " او " اوډیسي " او "سوله کامیډي" کې د هومر او ارسټوفینس خوښول. . . دوی ورته ګوته نیولې ده.

یونانیان لومړنی ملت وو چې د الفبا بشپړ توري یې اختراع کړل او دې مسلې د انساني پوهې د ساتنې او پراختيا لپاره يوه نوی افق رامینځته کړ. دوی هم لومړی وو چې شعرونه او ډرامې یې لیکلې.  

يوه ټولګه د کلاسيکيزم په اړه لرغونې اروپا يوناني رومي نړۍ د روښنايۍ دوره نيو کلاسيکيزم کلاسيک اقتصاد د کلاسيکې دورې موسيقي کلاسیک فزیک د شلمې مېلادي پېړۍ نيو کلاسيکيزم نيو کلاسيکيزم باليټ نيو کلاسيک اقتصاد نوې کلاسيکه موسيقي فلسفه سرچينې د پسرلی ملګری: کلاسیک لرغونی