کاکړ
کاکړ د غرغښتي پښتني قبيله ده چې په افغانستان ، د ايران په ځينو برخو او د پاکستان په شمالي بلوچستان کې مېشته ده.
د قام اصل
[سمول]کاکړان د داني اولاد دي، داني د غرغښت زوی و، غرغښت د قیس عبدالرشید زوی و. قیس عبدالرشید د پښتنو بنسټګر و، چې پخپله د افغانه (یا اوګانه) اولاد و، د نن ورځ پښتنو پلار.
په هرات کې، کاکړان کله کله د کاک په نوم یادیږي. په تاریخ کې، د دې قبیلې د کاکړ یادونه شوې ده، خو ممکنه ده چې د کاکړ نوم د کاک-کور (یعنی: د کاک کورنۍ) یادونه شوې ده.
د کاکړ قبر د هرات جامع جومات و دروازې ته مخامخ دی.
ځینې تاریخ پوهاني وایي چې کاکړ لومړی په کوهستان کې ښخ شوی و، خو غیاث الدین غوري د هرات ښار په یوه جومات کې د بیا ښخولو لپاره راوړل.
کړکېښ (تاریخ)
[سمول]
تر پنځلسمې پېړۍ پورې، کاکړان له تاجکو ، بلوڅانو او فارسوانو سره په عمده توګه د کندهار په سیمه کې اوسېدل او د څوارلسمې پېړۍ په اوږدو کې د کندهار په سیمه کې د ابدالي او غلزيو پښتنو د واکمنۍ له امله، تاجکانو، هزاره ګانو ، کاکړانو او بلوڅو خپل پخواني ملکیتونه له لاسه ورکړل. مجبور شول چې د ابدالي یا غلزي قبیلې جنګسالارانو ته مالیه یا عواید ورکړي. په وروسته کې، د دې اصلي خلکو څخه ځینې یوځای شول او د واکمن پښتون ټلواله برخه شول، په ترڅ کې چې نور لویدیځ یا شمال افغانستان ته لاړل. [۱] [۲] [۳] [۴]
د هند د برتانوی وېش په مخ کې، هندو کاکړان، چې د شین خالی په نوم یاد کېدله، د قلعه عبدالله، د قلعه سیف الله، د کوټې، د لورلایې او د میختر سیمې کې اوسېدله،د نن ورځې بلچستان، پاکستان.
کاکړان هم د استعمار ضد وه، چې د نورو بلڅانو قامونو تر څنګه، په مقاومت کې د برتانوی هندي پوځ سره جنګونه کول.
له ۱۹۴۷ کال څخه وروسته، هغوی و اونیارې، راجستان او نورو سیمو ته د خپلواک هند کډه وکړ.[۶]
د پام وړ خلک
[سمول]- رتانویعبدالحی حبیبي ، افغان تاریخ لیکونکی
- نواب ایاز جوګیزی پښتون نواب او د قامي اسمبلۍ غړی
- ناشناس ، افغان سندرغاړی
- فیض الله کاکړ ، افغان د ایپیډیمولوژیست او عامه مشر
- قادر خان ، هندي لوبغاړی
- دادالله افغان طالبانو جګپوړی قوماندان
- د افغانستان د دفاع وزارت مرستیال محمد فضل افغان
- محمد سرور خان کاکړ د پاکستان سناتور و
- حفيظ سحر ، په افغانستان کې د ملي ورځپاڼې مسوول مدير (1970)، د فولبرايټ سکالر، په افغانستان او امريکا کې د ژورناليزم او ډله ييزو اړيکو استاد.
- محمد رباني د طالبانو د رژیم پر مهال د افغانستان لومړی وزیر و .
- عبدالوحید کاکړ ، د پاکستان د پوځ لوی درستیز (۱۹۹۳-۱۹۹۶) [۵]
- عبدالرب نشتر ، د مسلم لیګ غړی، د پاکستان د غورځنګ فعال او سیاستوال.
- صفوت غیور ، د پاکستان د سرحدي ځواکونو قوماندان
- ملا بخت عرف منصور دادالله ، د افغان طالبانو جګپوړی قوماندان
- اویس احمد غني ، د خیبر پښتونخوا ( NW.FP ) ګورنر، د بلوچستان ګورنر، وفاقي وزیر، صوبايي وزیر، د پاکستان تحریک انصاف سیاسي ګوند بنسټ ایښودونکی غړی
- پیلی خان (پلی شاه) د خوستی سید قوم د راج ضد جنګیالیو څخه و
- فریبا احمدي کاکړ ، افغان ښځینه سیاستواله
- روزی خان کاکړ ، له کویټې څخه پاکستانی سناتور
- عثمان کاکړ ، پاکستانی سیاستوال او له مسلم باغ څخه سناتور [۶]
- ارفع صدیق کاکړ ، پاکستانۍ سیاستواله او د پښتنو د بشري حقونو فعاله له مسلم باغ څخه [۷]
- د کاکړ قوم تاریخ
- د کاکړ سوپر ټبر په ګډون افغان قومونه
- د پښتنو تاریخ د سردار شیر محمد ګنډاپور (in Persian)
- د افغان تاریخ ، ۱۹۶۰، د عبدالحی حبیبي (in Persian)
- پټان ، 1967، د سر اولف کیرو لخوا
- تاریخ خان جهانی و مخزن افغانی ، ۱۵۰۰-۱۶۰۰، د خواجه نعمت الله هروی او هیبت خان ابوبکرزی کاکړ لخوا. (in Pashto and Persian)
- ↑ Christine Noelle (20 March 1997). State and Tribe in Nineteenth-century Afghanistan: The Reign of Amir Dost Muhammad Khan Shah (1826–1863). Psychology Press. p. 161. ISBN 978-0-7007-0629-7.
- ↑ Dupree 1980: 377–378
- ↑ Durand 1879: 83–84
- ↑ Norris 1967: 295
- ↑ . 18 September 2022.
{{cite news}}: Missing or empty|title=(help) - ↑ Judicial commission to probe Usman Kakar's death Dawn (newspaper), Published 28 June 2021, Retrieved 12 March 2023
- ↑ . 19 May 2014.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(help); Missing or empty|url=(help)