Jump to content

دمې او ستاتېرۍ حقونه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د دمې او ساتېرۍ حقونه هغه اقتصادي، ټولنیز او کلتوري حقونه دي چې په هغې کې يو شخص د کار او نورو ټولنیزو مسوولیتونو څخه کافي وزګار وختولري. دا د کار کولو حق او د کاري ساعتونو په اړه د قانوني محدودیتونو لپاره تاریخي حرکت سره تړاو لري. نن ورځ، د دمې او ساتيري حق د بشري حقونو په نړیواله اعلامیه ، د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو نړیوال میثاق ، د ماشوم د حقونو کنوانسیون ، او په ډیری سیمه ایزو متنونو لکه د افریقا د ماشوم حقوق او هوساینه کې پېژندل شوي حقونه دي.

تاریخ

[سمول]

د دمې، ساتېرۍ او لوبو کولو حق لپاره مبارزه په 19 پېړۍ کې پيل شوه چې د اته ساعته ورځني کار لپاره يې يو خوځښت پيل کړی و. د 1856 په پیل کې، د استرالیا د میلبورن په پوهنتون کې هغوی يو لاريون وکړ او خپل کاري وسايل يې په ځمکه کېښودل، ترڅو د کار نه کولو د اعتصاب له مخې د کار کولو وختونه راکم کړي،اته ساعته ورځنی کار د دې او دې ته ورته لاريونونو او حقغوښتنو يوه بېلګه ده چې د ډېرو ګارګرو په زحمتونو په نړيواله کچه پېژندل شوې ده، چې نن ورځ يې مونږ د دمې او ساتېرۍ په توګه پېژنو. په 1856 کې د اسټرالیا سټونماسن شعار په لاندې ډول و: [۱]

اته ساعته کار کول، اته ساعته لوبې کول، اته ساعته خوب کول، په ورځ کې اته باب. د مناسبې ورځې کار، د مناسبې ورځې معاش لپاره.


په داسې حال کې چې آسټرالیا یو له لومړنیو هیوادونو څخه و چې د نړیوال کاري ساعتونو محدودیتونو څخه خوند اخلي (د تفریح حقیقت) ، د شلمې پیړۍ په اوږدو کې ډیری نورو هیوادونو ورته قوانین تصویب کړل چې د ساعتونو ساعتونو شمیر محدودوي.

تعریف

[سمول]

د دمې او ساتيري د حق عصري مفکوره د بشري حقونو د نړیوالې اعلامیې په 24 ماده کې پېژندل شوې چې وايي: [۲]

هرڅوک د دمې او ساتېرۍ حق لري، د کاري ساعتونو مناسب محدودیت او معاشواره دوره يي رخصتۍ.


د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو نړیوال میثاق په دریمه برخه کې په 7 ماده کې پیژندل شوي: [۳]

استراحت، تفریح او د کاري ساعتونو مناسب محدودیت او د معاشونو سره دوره رخصتۍ، او همدارنګه د عامه رخصتیو معاشونه.


د تفریح حق هم د ماشوم د حقونو د کنوانسیون په 31 ماده کې پیژندل شوی، او د ماشوم د حقونو او هوساینې په اړه د افریقایي منشور په 12 ماده کې، دواړه دا پیژني: [۳] [۴]

د ماشوم د دمې او ساتېري حق، د ماشوم د عمر سره سم په لوبو او تفریحي فعالیتونو کې د ګډون حق او په کلتوري ژوند او هنرونو کې په ازاده توګه ګډون کول.


د تفریح حق د مدني او سیاسي حق په مقابل کې اقتصادي، ټولنیز او کلتوري حق ګڼل کیږي. د استراحت او استراحت حق د کار له حق سره تړلی دی، چې د بشري حقونو د نړیوالې اعلامیې د ۲۳ مادې او د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو د نړیوال میثاق د ۶.۳ مادې له مخې برابر شوی دی. چیرته چې د کار حق د کار کولو حق برابروي، د استراحت او استراحت حق خلک له ډیر کار څخه ساتي.

د اقتصادي، کلتوري او ټولنیزو حقونو کمیټې د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو د نړیوال میثاق د ۷ مادې په اړه کومه عمومي تبصره نه ده کړې. له همدې امله، د استراحت او تفریح د حق په اړه د دولتونو د ځانګړو مکلفیتونو په اړه هیڅ نړیوال تړون شتون نلري، او "د دې شرایطو هیڅ عام مفهوم شتون نلري چې په رسمي توګه فرض شي". [۵] په هرصورت، دولتونه لاهم د استراحت او تفریح حق په اړه مسؤلیتونه لري

د استراحت او تفریح په حق کې د دولت مکلفیتونه

[سمول]

د بشري حقونو د نړیوالې اعلامیې د ۲۴مې مادې له مبهم ژبې سره سره، دولتونه د تفریح د حق په تړاو مکلفیتونه او مسوولیتونه لري. د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو د کمیټې لخوا د متنونو په اړه خپاره شوي متنونه دا ثابتوي چې د ټولو حقونو په اړه، د استراحت او تفریح حق په ګډون، دولتونه د درناوي، ساتنه او بشپړولو مکلفیت لري.

درناوی، ساتنه او پوره کول

[سمول]

د درناوي، ساتنه او بشپړولو اصول د اقتصادي، کلتوري او ټولنیزو حقونو په اړه د دولت اساسي مکلفیت دی، په شمول د تفریح حق: [۶]

دولتونه او نور وظیفه لرونکی مکلفیت لری چی د بشری حقونو درناوی، ساتنه او پوره کړی.


د درناوي د تعریف پر بنسټ د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو کمیټې عمومي تبصره 14، [۷] د درناوي مکلفیت له دولتونو څخه غواړي چې په مستقیم یا غیر مستقیم ډول د مداخلې څخه ډډه وکړي. د استراحت حق. د ساتنې مکلفیت له دولتونو څخه غواړي چې داسې اقدامات وکړي چې د دریمې ډلې د تفریح حق کې د مداخلې مخه ونیسي. په نهایت کې، د پوره کولو مکلفیت له دولتونو څخه غواړي چې د تفریح حق د ترلاسه کولو او خوند اخیستو لپاره مناسب مقننه، اداري، بودیجه، قضایي، پرمختیایي او نور اقدامات وکړي.

له همدې امله، دولتونه باید نه یوازې د ډیرو کارونو څخه د افرادو درناوی او ساتنه وکړي، بلکه باید حق هم پوره کړي، او ډاډ ترلاسه کړي چې افراد د دې وړتیا لري چې په مثبت ډول د تفریح حق څخه خوند واخلي، نه یوازې د ډیر کار په نشتوالي کې.

نيوکه

[سمول]

د استراحت او تفریح حق، لکه د ډیرو اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو (ESCR) په څیر، ډیری وختونه د مدني او سیاسي حقونو په پرتله لږ مهم یا بنسټیز ګڼل کیږي. د اقتصادي، ټولنیزو او کلتوري حقونو انتقادونه لکه موریس کرینسټن او آریه نییر ، یا د ویلیم ټالبوټ کوم حقونه باید نړیوال وي ، [۸] ډیری وختونه استدلال کوي چې ESCR د انساني کرامت لپاره غیر ضروري دي، د مدني او سیاسي حقونو په پرتله لږ بنسټیز دي، ډیر دي. ګران او غیر عملي، او دا چې د انسانانو ځینې حوزې د ESCR مستحق نه دي. [۹]

په هرصورت، د بشري حقونو پوهان په زیاتیدونکې توګه د نه جلا کیدو مفهوم مني او دا مني چې ټول بشري حقونه بنسټیز دي. [۱۰] د استراحت او استراحت حق مدافعین ادعا کوي چې دا د هوساینې لپاره بنسټیز اهمیت دی کله چې اساسي امنیت تضمین شي، او دا تفریح "د وخت ضایع کول یا یوازې د کار څخه غیر حاضري نه ده، بلکه، د کار لپاره اړین دی. د عزت ژوند" [۱۱]

د استراحت او تفریح حق یو راپورته کیدونکی بشري حق دی او د هغې د اهمیت او پلي کیدو په اړه بحثونه ممکن روان وي.

دا هم وګوره

[سمول]
 

سرچينې

[سمول]
  1. corporateName=National Museum of Australia; address=Lawson Crescent, Acton Peninsula. "National Museum of Australia - Eight-hour day". www.nma.gov.au (in انګليسي). بياځلي په 2020-02-28.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  2. "OHCHR |". www.ohchr.org. بياځلي په 2020-02-28.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights Adopted and opened for signature, ratification and accession by General Assembly resolution 2200A (XXI) of 16 December 1966 entry into force 3 January 1976, in accordance with article 27" (PDF). بياځلي په 2020-02-28. Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  4. "AFRICAN CHARTER ON THE RIGHTS AND WELFARE OF THE CHILD" (PDF). بياځلي په 2020-02-28.
  5. David Richards and Benjamin Carbonetti, “Worth what we decide: a defense of the right to Leisure,” International Journal of Human Rights, vo. 17, no. 3, (2013): 331.
  6. "Human Rights" (PDF). بياځلي په 2020-02-28.
  7. "CESCR General Comment No. 14: The Right to the Highest Attainable Standard of Health (Art. 12)" (PDF). بياځلي په 2020-02-28.
  8. William Talbott, Which Rights Should be Universal. Oxford. Oxford University Press. 2005
  9. David Richards and Benjamin Carbonetti, “Worth what we decide: a defense of the right to Leisure,” International Journal of Human Rights, vo. 17, no. 3, (2013): 331.
  10. Richard McGrath, Janette Young, and Caroline Adams, ‘leisure as a human right special edition introduction,’ Annals of Leisure Research, vol. 20, no. 3, (2017): p. 314.
  11. David Richards and Benjamin Carbonetti, “Worth what we decide: a defense of the right to Leisure,” International Journal of Human Rights, vo. 17, no. 3, (2013): 334.
کينډۍ:Substantive human rightsکينډۍ:Critique of work