مهاتما ګاندي
| مهاتما | |
|---|---|
| موهنداس گاندهي | |
 په زاړه عمر کې د ګاندي د مخ یو انځور چی سپینی چشمی یی پر سترګو او د خندا په حال کی وو
| |
| د شخص مالومات | |
| زېږون نوم | |
| پيدايښت | ۲ اکتوبر ۱۸۶۹ |
| مړینه | 30 جنوري 1948 (79 کاله)[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸] |
| د مړینې لامل | مرمۍ زخم [۱۹][۲۰] |
| نظربندۍ سيمه | د آغا خان ماڼۍ (۳۱ جولای ۱۹۴۲–۶ مې ۱۹۴۴)[۶] |
| استوګنځی | لندن (۱۸۸۸–۱ جون ۱۸۹۱)[۲۱]
هند (۱ جون ۱۸۹۱–۱۸۹۳)[۲۱] سوېلي افريقا (۱۸۹۳–۱۹۱۵)[۲۱] |
| هېواد غړيتوب |  هندوستان
|
| قد | 164 سانتي متره |
| مذهب | هندويزم [۶] |
| ګوند | هند ملي کانګرېس [۲۱] |
| مور | پوتلیباي گاندی |
| عملي ژوند | |
| کار/مسلک | سياستوال [۲۲][۲۳][۲۴][۱۵]، خبريال [۲۱]، فیلسوف [۲۵][۲۱]، ليکوال [۲۶]، خپلواکۍ جنګيالی |
| مورنۍ ژبه | ګوجراتي ژبه [۶] |
| کاروونکې ژبه | هندي [۶]، انګرېزي ژبه [۶]، ګوجراتي ژبه [۲][۶]، اوډيا ژبه [۲۷]، مراټي ژبه |
| د کړنې څانګه | فلسفه ، سوله غوښتنه |
| مؤثر | هنري ډېوېډ تورو ، لېو نيكولايوويچ تولستوى ، گوتاما بودا ، جي کی چيسترتون ، جان روسکين |
| خوځښت | سابه خوړونکي [۶] |
| پوځي خدمت | |
| لاسليک | |
 | |
| ويبپاڼه | |
| مخ پر IMDB باندې |
 |
|
سمول  |
|
موهنداس کرمچند گاندهي چي وروسته د مهاتما گاندهي په نوم مشهوره شو، د هند له مهمو سياستوالو گڼل کېږي، چې د عدم تشدد د سياست پلوى و.
زوکړه
[سمول]د ١٨٦٩ م مېلادي کال د اکتوبر په دويمه نېټه د هند د گجرات په ولايت کښي زېږېدلی. د گاندهي پلار کرمچند گاندهي د گجرات ولايت يو پانگه وال او سياستوال و. د گاندهي کورنۍ يوه مذهبي کورنۍ وه چي د هندو مذهب د ويشنو ډلي سره يه تړاو درلود. د گاندهي په پلرني کور کې د لاچارانو او مسکينانو سره ډېره مرسته کېدله. دبيلگي په توگه د گاندهي کورنۍ لا چاره ناروغان خپل کور ته بيول او هلته يه د هغوی درملنه او خدمت کول.
مېرمن
[سمول]د گاندهي مور او پلار هغه وخت گاندهي ته واده وروکړی چي د ده عمر ١٣ کاله و. د گاندهي مېرمنه کاستوربه نکانجي هم د واده پر وخت ١٣ کلنه وه.
زدکړي او مسلک
[سمول]
د ١٨٨٨ او ١٨٩١ مېلادي کلونو تر منځ گاندهي په لندن کښي د حقوقو لوړي زدکړي وکړې او په ١٨٩١ کښی بېرته و بمبی ته راستون شو. چيري چي ده د يوه وکيل په توگه کار کاوه. د ١٨٩٣ او ١٩١٥ مېلادي کلونو په مېنځ کښي گاندهي په سويلي افريکا کښي ژوند کاوه. په سويلي افريکا کښي گاندهي ته لاپسي څرگنده شوه چي انگرېزان د هنديانو سره تعاصبي او ناسم چلن کوي.
همدا و چي په سويلي افريکا کښي گاندهي د هنديانو د حقوقو لپاره مبارزه پېل کړه. گاندهي د ناټال انډين کانگرېس په نامه ي غورځنگ جوړ کړی . دغه غورځنگ په سويلي افريکا کښي د هنديانو سره د ناوړه او تعاصبي چلن په وړاندي مبارزه کوله.
سياست
[سمول]په ١٩١٥ مېلادي کال گاندهي و هندوستان ته ستون شو چير ي چي د ده د خدماتو اود هندیانو د حقوقو د مبارزې لپاره د مهاتما ياني ستره ارواح نوم ورکړل شوی و. پداسي حال کښي چي گاندهي خپل ځان د دغه نوم وړ نه گڼی نو د د ژوند تر آخره يه د مهاتما نوم نه خوښاوه. په ١٩٢٠ مېلادي کال گاندهي د هند د گانگرېس گوند مشر شو . د گاندهي په مشرتابه کښي دغه گوند د هند د خپلواکۍ تر ټولو مهمه او د عامو هنديانو گوند وگرځېده. په ١٩٣٠ م مېلادي کال کښي گاندهي د هنديانو څخه د انگرېزانو پر ضد د صلح آمېزه اولسي نافرمانۍ غوښتنه وکړه. پدې ترڅ کښي د مالگي مشهوره مارش هم شمېرل کيږي. د مالگي مارش د انگرېزي مالگي د بازاري انحصار نه د خلاصون يو کوښښ و.
د ١٩٤٢ مېلادي کال د جون په دريمه نېټه گاندهي په ډاگه د برطانيې نه د هند دخپلواکۍ غوښتنه وکړه. همدا و چي انگرېزانو گاندهي زنداني کړ. خو د ناروغۍ له امله گاندهي د دو کالو بند وروسته بېرته خوشي کړل شو. په سويلي افريکا او همدا ډول په هند کښي گاندهي د انگرېزانو له خوا په څو څو ځله زنداني کړل شو. گاندهي خپل د ژوند مجموعا ٨ کاله په زندان کښی تېر کړل.
د ١٩٤٧ مېلادي کال د جون په ٣ يمي نېټي د برطانيې لوی وزير کلېمنټ اټلي د هند د خپلواک کولو او په دو برخو ياني هندوستان او پاکستان کښي د وېشلو اعلان وکړی. گاندهي د ستر هند د ويشلو مخالف و. خو کله چي د هند د تقسيم پر وخت کورني جگړې ته ورته حالت را منځ ته شو يوازي د گاندهي هلي ځلې وې چي دغه اخ وډب يه ډېر ژر قرار کړی.
مړينه
[سمول]څو سخت دريځه ملتپال هنديان د مهاتما گاندهي د صلحي دپاليسۍ نه ناخوښه وه. د دغو سخت دريځو په آند بايد د خپلواکۍ لپاره او بيا وروسته د پاکستان سره د کشمير په مسله د واک او توپک نه کار اخيستل شوی وای. په دغو سخت دريځو کښي ناتو رام گودسه هم و. دغه کس پر مهاتما گاندهي باندي هغه وخت په دهلي کښي د توپنچې درې ډزي وکړي چي مهاتما گاندهي د بيانيې ورکول لپاره د خلکو د ډلي په مېنځ کښي روان و. درې واړه مردکي د گاندهي پر سينه ولگېدل او گاندهي خپل ژوند دلاسه ورکړی.
نور
[سمول]
د هند ستره وزيره ايندرا گاندهي او د هغې زوی چي هم د هند ستر وزير و په آر کښي د مهاتما گاندهي سره هيڅ خپلوي نه درلوده. ډېر خلک فکر کوي چي دغه د گاندهي د کورنۍ وه خو دغه خبره ناسمه ده.
اخذونه
[سمول]- An Autobiography: The Story of My Experiments With Truth (available at wikisource) [۱] (1929) ISBN 0807059099
- Gandhi: A Photo biography by Peter Rühe ISBN 0714892793
- The Essential Gandhi: An Anthology of His Writings on His Life, Work, and Ideas by Louis Fischer ISBN 1400030501
- Gandhi: A Life by Yogesh Chadha ISBN 0471350621
- Gandhi and India: A Century in Focus by Sofri, Gianni (1995) ISBN 1900624125
- The Kingdom of God is Within You [۲] Archived 2012-02-05 at the Wayback Machine. by Leo Tolstoy (1894) ISBN 0803294042
- An Autobiography, or the Story of My Experiments with Truth M.K. Gandhi (1929)
- Patel: A Life by Rajmohan Gandhi
- Exploring Jo'burg with Gandhi, Lucille Davie
- Restored fairview fire tower reopened Archived 2005-12-20 at the Wayback Machine., Mahatma Gandhi's Troyeville Johannesburg residence. See above link for images
باندني تړنې
[سمول]ټولنې
[سمول]- M.K. Gandhi Institute for Nonviolence
- The Official Mahatma Gandhi eArchive & Reference Library
- mkgandhi.org
- The Gandhi Foundation
- Gandhi Information Center
- GandhiServe Foundation Mahatma Gandhi Research and Media Service
- Mani Bhavan Gandhi Sangrahalaya Gandhi Museum & Library Mani Bhavan is the place where Gandhi stayed whenever he was in Mumbai between 1917 and 1934. It was from here that Gandhi initiated his Civil Disobedience, Swadeshi, Khadi and Khilafat movements.
سرچينې
[سمول]- Mahatma Gandhi News Digest and News Library Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. Daily news about Mahatma Gandhi and India's Independence Movement
- کينډۍ:Gutenberg author
- Photo Library of Mahatma Gandhi Archived 2006-02-09 at the Wayback Machine. Over 10,000 images of Gandhi and India’s independence movement – partly digitized
- The Official Mahatma Gandhi Picture Site The Top 100 photographs of Mahatma Gandhi
- Film Footage of Mahatma Gandhi Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. List of 300 film clips – over 10 hours - on Gandhi and India’s independence movement
- Films on Mahatma Gandhi Archived 2006-10-26 at the Wayback Machine. List of over 100 hours of films on Gandhi and India’s independence movement
- Documentary film MAHATMA – Life of Gandhi Online Archived 2006-02-07 at the Wayback Machine. Watch the 5+ hours documentary film on Gandhi’s life and works!
- Mahatma Gandhi’s Voice Online Archived 2006-09-19 at the Wayback Machine. Listen to over 50 hours of Gandhi’s speeches in English and Hindi
- Music Online on Mahatma Gandhi Archived 2008-07-03 at the Wayback Machine. Listen to Gandhi’s favourite songs as well as to music on Gandhi
- Online Audio Library on Mahatma Gandhi Archived 2006-11-03 at the Wayback Machine. Listen to records, audio tapes, radio programmes, events and speeches on Mahatma Gandhi
- Audio Testimonials on Mahatma Gandhi Archived 2007-02-10 at the Wayback Machine. Statements by associates and celebrities on Gandhi
- Albert Einstein on Mahatma Gandhi Archived 2014-06-09 at the Wayback Machine. An audio statement, correspondence with Gandhi and a text document by Einstein
- Writings Online on and by Mahatma Gandhi Archived 2006-02-07 at the Wayback Machine. Read over 200 books and articles on and by Gandhi
- Collected Works of Mahatma Gandhi Online Archived 2008-05-09 at the Wayback Machine. Read over 50,000 pages of Gandhi’s letters, speeches, articles and books
- Books on Mahatma Gandhi Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. List of over 8,800 library and current books in German and English on Gandhi and related subjects
- Mahatma Gandhi’s Correspondence Archived 2006-02-07 at the Wayback Machine. List of 35,000 letters - largely - to and from Mahatma Gandhi, incl. a summary of each letter
- Journals on Mahatma Gandhi Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. List of publishers of journals on Gandhi
- Chronologies of Mahatma Gandhi’s Life Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. A brief and a detailed day-to-day chronology of Gandhi’s life
- Stamps, coins, medals, banknotes and cindrella on Mahatma Gandhi from all over the world Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine.
- Lick Service to the Mahatma Archived 2005-11-09 at the Wayback Machine. The Story of Gandhi's Life and Legacy told through Philately
- Genealogy of Mahatma Gandhi Archived 2006-02-09 at the Wayback Machine. Genealogical tables on Gandhi and his family with over 1,600 entries
- Oral History on Gandhi on Video Online Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. Watch interviews with freedom fighters of India’s independence movement
- Oral History on Gandhi on Audio Online Archived 2005-12-02 at the Wayback Machine. Listen to interviews with associates of the Mahatma
- Quiz with Mahatma Gandhi Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. Play, enjoy, and learn more about Gandhi
- The Story of My Experiments with Truth Archived 2006-02-10 at the Wayback Machine. Gandhi auto-bio; free download in English or 6 South-Asian languages
- An Autobiography: The Story of My Experiments with Truth Free e-text
- Better World Links on Gandhi
- Contextualizing Gandhi in Twenty-First Century World
- Mahatma Gandhi - An Average Man - Nadesan Satyendra
- Mahatma Gandhi and the Corea Family of Chilaw Archived 2011-07-17 at the Wayback Machine. Mahatma Gandhi's visit to Ceylon in 1927
- The Gandhi Nobody Knows Archived 2008-05-16 at the Wayback Machine. Critical Review of the movie 'Gandhi', which eventually became a biography of the Indian leader.
- Hey Ram: The Politics of Gandhi's Last Words: Critical review of Hey Ram – whether Gandhi really said those words or not.
- Gandhi on Education Archived 2006-02-13 at the Wayback Machine. (National Centre for Teacher Education, New Delhi 1998)
- Gandhi Biography
- Gandhi's Seven Deadly Sins Archived 2006-02-17 at the Wayback Machine.
- Big Picture TV Archived 2006-10-25 at the Wayback Machine. Free video clip of Ela Gandhi talking about her grandfather
- مهاتما ګاندي په انټرنېټ موويز ډېټابېس کی
- Gandhi or Moses? chabad.org
- ↑ پیوستون : 118639145 — خپرېدونېټه: ۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Bibliothèque nationale de France ID: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11904030r — خپرېدونېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — سرليک: Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist.، Script error: The function "Lang" does not exist. او Script error: The function "Lang" does not exist. — منښتلیک: Open License
- ↑ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6110pkc — subject named as: Mahatma Gandhi — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/22952 — subject named as: Mohandas Karamchand Gandhi — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Babelio author ID: https://www.babelio.com/auteur/wd/30535 — subject named as: Mahatma Gandhi — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ Script error: The function "Lang" does not exist. — خپرېدونېټه: ۲۲ جولای ۲۰۱۸ — خپور کړی: biography
- ↑ subject named as: Mohandas Karamchand Gandhi — Filmportal ID: https://www.filmportal.de/5237e24523334846ac1e310fb935f6ee — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ InPhO ID: https://www.inphoproject.org/thinker/3053 — subject named as: Mahatma Gandhi — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Script error: The function "Lang" does not exist.
- ↑ https://brockhaus.de/ecs/julex/article/gandhi-mohandas-karamchand — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/gandhi-mohandas-karamchand — subject named as: Mahatma Gandhi — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana ID (former scheme): https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0028943.xml — subject named as: Mohandas Karamchand Gandhi — سرليک: Script error: The function "Lang" does not exist. — خپروونکی: Grup Enciclopèdia
- ↑ GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=gandhimohan — subject named as: Mahatma Gandhi
- ↑ Diamond Catalog ID for persons and organisations: https://opac.diamond-ils.org/agent/3754 — subject named as: Mohandas Karamchand Gandhi
- ↑ Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/22640 — subject named as: Mahatma (Mohandas Karamčand) Gandhi — سرليک: Script error: The function "Lang" does not exist. او Script error: The function "Lang" does not exist.
- ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ abART person ID: https://cs.isabart.org/person/152624 — خپرېدونېټه: ۱ اپرېل ۲۰۲۱
- ↑ subject named as: Mahatma Gandhi — Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000000342 — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
- ↑ NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/653/000065458/
- ↑ NNDB people ID: https://www.nndb.com/people/653/000065458/ — سرليک: Script error: The function "Lang" does not exist.
- ↑ https://books.google.com/books?id=x-dsbNz7syQC&pg=PT12 — پاڼه: 12
- ↑ https://books.google.com/books?id=x-dsbNz7syQC&pg=PT12
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ ۲۱٫۲ Script error: The function "Lang" does not exist. — خپرېدونېټه: ۲۲ جولای ۲۰۱۸
- ↑ پیوستون : 118639145 — خپرېدونېټه: ۲۵ جون ۲۰۱۵ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
- ↑ http://www.bbc.co.uk/pressoffice/pressreleases/stories/2005/03_march/31/arts.shtml
- ↑ Script error: The function "Lang" does not exist. — خپرېدونېټه: ۲۲ جولای ۲۰۱۸
- ↑ http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/19472498.2013.863008
- ↑ BDRC Resource ID: https://library.bdrc.io/show/bdr:P3CN9065
- ↑ https://web.archive.org/web/20210304154940/http://epaper.prameyanews.com/viewmap/390902.jpg — خپرېدونېټه: ۴ مارچ ۲۰۲۱ — خونديځ اصل په ۴ مارچ ۲۰۲۱
وېشنيزې:
- د ويکيډېټا په کينډيو کې تېروتنې
- 1948ز مړينې
- 30 جنوري مړينې
- ويکيډاټا سرچينې لرونکي مخونه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P570
- د ويکيډاټا توکو کاروونکي مخونه
- د وفات کيدو سببونه د ويکيډاټا څخه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P2632
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P551
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P2048
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P140
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P102
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P106
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P103
- ويونکي ژبې د ويکيډاټا څخه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P101
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P737
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P135
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P345
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P935
- د وېبپاڼيزې کينډۍ لارښوونيز لینکونه
- هندي سياستوال
- د هند سياستوال
- مخونه د اي اس بي ان جادوګر لينکونو سره
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P227