محمد اقبال

محمد اقبال
(اردو: علامه محمد اقبال‎)
	د محمد اقبال انځور
د شخص معلومات
پيدايښت	۹ نومبر ۱۸۷۷; سيالکوټ
مړینه	21 اپرېل 1938 (61 کاله) او 21 اپرېل کال 1938 (60–61 کاله) ; لاهور
استوګنځای	لاهور (۱۹۰۸–۲۱ اپرېل ۱۹۳۸)
تابعیت	برطانوي هند (۹ نومبر ۱۸۷۷–۲۱ اپرېل ۱۹۳۸)
عملي ژوند
تعلیم	د کېمبرېج پوهنتون (۶ نومبر ۱۹۰۵–۱۳ جون ۱۹۰۷)
تعلیمی اسناد	Bachelor of Arts زمرہ:صفحات مع تعلیمی سندزمرہ:صفحات مع تعلیمی سند
دنده	فیلسوف; ليکوال; شاعر; سياستوال
کاروونکي ژبه(ي)	اوردو ژبه; پارسي; آلماني ژبه; عربي; اوردو ژبه; انگليسي
د کړنې څانګه	شعر; فلسفه; سياست
مؤثر	لېو نيكولايوويچ تولستوى; ګوېټه; گيورگ ويلهېلم فرېدرېش هېگل; فرېدرېک وېلهېلم نېتشي; ارستو; هنري برګسون; محمد; مولانا جلال الدين محمد بلخي; مجدد الف ثاني; ابو الاعلى مودودي
لاسلیک
ويبپاڼه
ويبپاڼه	د تاييدولو سرچينه (انگليسي)
	سمول

ډاکټر محمد اقبال دهند د نیمې وچې نامتو شاعر، فېلسوف، متفکر او د ختیځ نابغه بلل کېږي . دغه شاعر ته د علامه لقب په پاکستان او هند کې ورپه برخه شوی دی . علامه اقبال به په اوردو او فارسي ژبه کې شاعري کوله او همدا ددوي د مشهورتيا له ټولو لوی سبب وو.علامه محمد اقبال په کال 1877ء کې د سيالکوټ په ښار کې وزېږېد.

مخینه

علامه ډاکټر محمد اقبال د سیالکوټ په ښار کې د شېخ نورمحمد په کور کې زېږېدلی دی. له آره افغان دی چې د غزني ولایت پورې تړاؤ لري او بیا د کشمیر په لور کډه شوي. پلار یې په سوداگریزه لړۍ سیالکوټ ته راغلی او هملته مېشت شوی. د پاکستان پنجاپیان دی د کشمیر گڼي او د پښت يې هندو پنډتان گڼي ، خو دا مالومات ناسم دي.

زده کړې

علامه اقبال غزنوي لاهوري د وخت د دود لمخې کورنۍ او مدرسې زده کړې ترسره کړې بیا يې هند کې په کال ۱۸۹۳م زېږدي کې منځينۍ زده کړې تر ۱۰مه بشپړې کړي دي.

مړینه

د اسلامی فلسفې او پوهې دا روښانه ستورې د اپرېل په ۲۱مه کال ۱۹۳۸ز سهر وختي له دې فاني نړۍ سترگې پټې کړې، او له خپل رېښتیني څښتن ته ورغې. زیارت یې د لاهور شاهي جومات عمومي دروازې سره(ختیځ لور ته) جوړ دی، چې د پوځ لخوا یې شپه او ورځ پیره کېږي.

لیکنې

ناله یتیمد علامه اقبال لومړنې اثر ؤ، چې په ۱۸۹۹ کال پ هغه غونډه کې چې د حمایت الاسلام ټولنې لخوا به جوړېده، واوروله. د علامه اقبال لیکنې په ټولییزه توگه عبارت دی له:

^[۱۹]:

علم‌الاقتصاد: په وټه ایزه پوهنه کې په اردو ژبه لومړنې کتاب، چاپ ۱۹۰۳ په لاهور کې.
په پارس کې د فلسفې پراختیا (سیر فلسفه در ایران)
د هند پېښلیک
اسرار خودی
رموز بیخودی
پیام مشرق
بانگ درا
زبور عجم
جاویدنامه
په اسلام کې د دیني فکر بیا راژوندی کوونه
مثنوی مسافر
بال جبرئیل
ضرب کلیم
ارمغان حجاز
گډوډ یادښتونه

سرچینې

د علامه اقبال فلسفي نظريات

له مرگه وروسته ژوند

له مرگه وروسته ژوند يا د اروا د تلپانې كېدنې مسئله يوه داسې مسئله ده، چې د ډېوېډ هيوم په څېر ستر فېلسوف هم دا خبره منلې، چې د اروا مسئله د عقل او پوهې باندې نه بلكه د عقيدې او ايمان پر بنسټ هوارېداى شي. د علامه اقبال هم پدې گروهه دى، چې د اخرت د ژوند ايقان له فلسفي اندواند (نظرياتو) څخه نه رازېږېېږي، بلكه ددې آر او سرچينه ايمان دى.

(زما جذباتي ژوند په داسې پېښه كې راگرې دى، چې د انساني شعور د تل تر تله پاېښت كې له كلك ايمان څخه پرته د يوې شېبې ند هم نشم تېرولاى. دا ايمان ماته د اسلام له پېغمبر صلى الله عليه وسلم څخه د چا د سپېڅلي ذات لپاره چې زما زړه ټوپونه وهي، رابښل شوې دى.

علامه اقبال په يو بل ځاى كې داسې ليكي:

(پدې اړه ډېرې چارې له انساني عقل څخه بهر دي، چې دا امور او چارې د ايمان، بصيرت او سرچينو څخه پيدا كېږي.

ددې سرچينو اړيكه له فلسفې سره نده.)

له سره، سره علامه ددې خبرې مخالفت (بډوالې) نه كوي، چې په عقلي او نظرياتي كچه ددې مسئلې سره تعرض وشي.

د عقل او وجدان په اړه د علامه اقبال يو ځانگړې نظر درلوډ. هغه د عامو وجدان خوښو په څېر عقل له يوه څېر مې نه ردولو. بلكه دا يو گټور او اړين څېړز گڼي لكه تر يوه بريده:

عقل د هغو حقايقو كوم چې وجدان پيدا كړې دي، څخه ليدنه كوي، او دهغو وجداني حقايقو يا يووالو (وحدتونو) ترمنځ اړيكې جوړوي.

سرچينې

- اقبال كا نظريه بقاى دوام، ليكوال: ... ، اردو بازار، لاهور-پاكستان

مسلمان فیلسوفان

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ پیوستون : 11855574X — د نشر نېټه: ۲۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: CC0
↑ ^۲٫۰ ^۲٫۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Muhammad-Iqbal — subject named as: Sir Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Encyclopædia Britannica
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6h784tb — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ Babelio author ID: https://www.babelio.com/auteur/wd/185842 — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
↑ Bibliothèque nationale de France ID: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — subject named as: Muhammad Iqbal — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — سرليک: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم، платформа відкритих даних، платформа открытых данных، plateforme de données ouvertes، piattaforma di dati aperti، Opendata-Plattform، otevřená data platforma، åben-data-platform، տվյալների բաց շտեմարան، platforma za odprte podatke، plataforma de datos abierta، plataforma de dados aberta، платформа адкрытых даных، платформа на отворените данни، platforma otwartych danych، ашық деректер платформасы، ачык маалыматтарды платформа، açıq məlumat platforması، ochiq ma'lumotlar platforma، açık verilerin platformu، платформа отвореног података، platforma otvorenih podataka، platforma otvorenog podataka، platforma otvorených údajov، πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων، platformu atklātā datu، platforma atvira duomenų، platvormi avatud andmete، avoimen datan foorumi، nyílt adatok platformja، პლატფორმა ღია მონაცემები، платформа за отворени податоци، нээлттэй мэдээллийн тавцан، platformă de date deschise، platformo de malferma datumoj، open data platform، плятформа адкрытых зьвестак، Усьтэм даннойёслэн платформазы، асыҡ мәғлүмәт платформаһы، açıq malümat platforması، açıq malümat platforması، ачык малюмат платформасы، öppen dataplattform، платформаи додаҳои боз، ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы او гом бæрæггæнæнты платформæ — منښتلیک: Open License
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ InPhO ID: https://www.inphoproject.org/thinker/3295 — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Internet Philosophy Ontology project
↑ ^۷٫۰ ^۷٫۱ Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/28192 — subject named as: Muhammad Iqbal — سرليک: Proleksis enciklopedija او Opća i nacionalna enciklopedija
↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
↑ General Diamond Catalogue ID: https://opac.diamond-ils.org/agent/5954 — subject named as: Muḥammad Iqbāl
↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/iqbal-muhammad — سمونګر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus او Wissen Media Verlag
↑ Evene ID: http://evene.lefigaro.fr/celebre/biographie/muhammad-iqbal-2175.php
↑ https://www.epdlp.com/escritor.php?id=3063
↑ دوتنه: Rachid Benzine — سرليک: Les nouveaux penseurs de l'islam — پاڼه: 53 — خپرونکی: Éditions Albin Michel — ISBN 978-2-226-17858-9
↑ PoetsGate poet ID: https://poetsgate.com/poet.php?pt=183 — د نشر نېټه: ۵ اپرېل ۲۰۲۲ — سرليک: بوَّابة الشُعراء او PoetsGate
↑ http://timesofindia.indiatimes.com/india/Sare-Jahan-Se-Achcha-poet-Mohammed-Iqbal-remains-pariah-in-India/articleshow_b2/17150082.cms
↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20080730003 — د نشر نېټه: ۱ مارچ ۲۰۲۲
↑ NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20080730003 — د نشر نېټه: ۷ نومبر ۲۰۲۲
↑ رادفر، ابوالقاسم، د اقبال د شېرونو غورچاڼ، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۹خ، صص۱۲-۱۴.

[54ba6abc1c55355add360b0192ed9e091c623aa1-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ پیوستون : 11855574X — د نشر نېټه: ۲۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: CC0

[a8b043367e8ea10d0d03002bbe0ce7e0edc0f014-2] ۲٫۰ ^۲٫۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Muhammad-Iqbal — subject named as: Sir Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Encyclopædia Britannica

[6740e061b9d6652469b08b02ef3229b2488741ad-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6h784tb — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷

[b6469022d88d6b55a7cbbcb5d432263b46420388-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ Babelio author ID: https://www.babelio.com/auteur/wd/185842 — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷

[74635621cb516e6615cfd7ec9ab44ab9df920e6e-5] Bibliothèque nationale de France ID: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — subject named as: Muhammad Iqbal — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — سرليک: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم، платформа відкритих даних، платформа открытых данных، plateforme de données ouvertes، piattaforma di dati aperti، Opendata-Plattform، otevřená data platforma، åben-data-platform، տվյալների բաց շտեմարան، platforma za odprte podatke، plataforma de datos abierta، plataforma de dados aberta، платформа адкрытых даных، платформа на отворените данни، platforma otwartych danych، ашық деректер платформасы، ачык маалыматтарды платформа، açıq məlumat platforması، ochiq ma'lumotlar platforma، açık verilerin platformu، платформа отвореног података، platforma otvorenih podataka، platforma otvorenog podataka، platforma otvorených údajov، πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων، platformu atklātā datu، platforma atvira duomenų، platvormi avatud andmete، avoimen datan foorumi، nyílt adatok platformja، პლატფორმა ღია მონაცემები، платформа за отворени податоци، нээлттэй мэдээллийн тавцан، platformă de date deschise، platformo de malferma datumoj، open data platform، плятформа адкрытых зьвестак، Усьтэм даннойёслэн платформазы، асыҡ мәғлүмәт платформаһы، açıq malümat platforması، açıq malümat platforması، ачык малюмат платформасы، öppen dataplattform، платформаи додаҳои боз، ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы او гом бæрæггæнæнты платформæ — منښتلیک: Open License

[b3e5b97d73cc6af164786fd6bb2729510dd1b781-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ InPhO ID: https://www.inphoproject.org/thinker/3295 — subject named as: Muhammad Iqbal — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Internet Philosophy Ontology project

[5557b47f13b2b5a2ec93321de0175d0d64aaa19f-7] ۷٫۰ ^۷٫۱ Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/28192 — subject named as: Muhammad Iqbal — سرليک: Proleksis enciklopedija او Opća i nacionalna enciklopedija

[acba6d0f743bb7f6f77bd7faa716c25135049e1b-8] ttp://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License

[727c4a6c5c2626930658beda5dbc3b051304ac6b-9] General Diamond Catalogue ID: https://opac.diamond-ils.org/agent/5954 — subject named as: Muḥammad Iqbāl

[e171852bb80464fa12748401021e423070912cf8-10] Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/iqbal-muhammad — سمونګر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus او Wissen Media Verlag

[a99f3e96b8592431c10b2da06d3bc10113ca2220-11] Evene ID: http://evene.lefigaro.fr/celebre/biographie/muhammad-iqbal-2175.php

[8e794859459cf8f48ca009edd45f0846139c82a0-12] ttps://www.epdlp.com/escritor.php?id=3063

[97634ad81d3740dfd2a7fa4a7a692aca9d33ed90-13] دوتنه: Rachid Benzine — سرليک: Les nouveaux penseurs de l'islam — پاڼه: 53 — خپرونکی: Éditions Albin Michel — ISBN 978-2-226-17858-9

[18f0b174f7ba98007fff763833c8cd0396f493f1-14] PoetsGate poet ID: https://poetsgate.com/poet.php?pt=183 — د نشر نېټه: ۵ اپرېل ۲۰۲۲ — سرليک: بوَّابة الشُعراء او PoetsGate

[bdcf6bd57271dad7b2da9c486e369f52e632171d-15] ttp://timesofindia.indiatimes.com/india/Sare-Jahan-Se-Achcha-poet-Mohammed-Iqbal-remains-pariah-in-India/articleshow_b2/17150082.cms

[10df2b4a8469cebc31b7d9081efcde805d286258-16] ttp://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11908261j — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License

[e1dbc879e6843fe40128b1be90f620cbf6adad66-17] NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20080730003 — د نشر نېټه: ۱ مارچ ۲۰۲۲

[42275a10ad8347b0437d2e64b8e62ee09aad30f1-18] NL CR AUT ID: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20080730003 — د نشر نېټه: ۷ نومبر ۲۰۲۲

[19] رادفر، ابوالقاسم، د اقبال د شېرونو غورچاڼ، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۹خ، صص۱۲-۱۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]