د ډبرو وروستۍ دوره


د افریقی بیفیس (د سپینې نقطه) د وروستي ډبرې دورې پورې اړه لري.	افریقی بایفیس (سکريپر / پرې کولو وسیله) د ډبرې وروستۍ دورې پورې اړه لري.

د ډبرو وروستۍ دوره( LSA ) د افریقا د مخکیني تاریخ یوه دوره ده چې د منځنۍ ډبرې دوره تعقیبوي.

وروسته د تيږو دور په افريقا کې د عصري انسان چلند له راتګ سره تړاو لري، که څه هم دا موضوع لا تر ناندريو لاندې ده. داسې انګېرل کیږي چې د منځنۍ ډبرې دورې څخه د تیږو دورې ته لیږد لومړی ځل د 50,000 او 39,000 کلونو ترمنځ په ختیځ افریقا کې پیښ شوی. دا هم فکر کیږي چې وروسته د ډبرې د دور خلک او / یا د دوی ټیکنالوژي په راتلونکو څو زره کلونو کې له افريقا څخه خپره شوې. ^[۱]

د افریقا د لرغون پېژندنې په شرایطو کې د "لومړنۍ ډبرې دورې"، "منځنۍ ډبرې دوره" او "وروسته ډبرې دوره" اصطلاحات باید د ټیټ پیلولیتیک ، منځني پیلولیتیک ، او پورتنۍ پیلولیتیک اصطلاحاتو سره مغشوش نه شي. دوی په 1920 لسیزه کې معرفي شوي، ځکه چې دا څرګنده شوه چې د پورتنۍ، منځني، او ښکته پیلولوژیک موجوده تاریخي سیسټم په افریقا کې د تاریخي تیرو وختونو سره مناسب تړاو نه و. په هرصورت، ځینې پوهان دا دوه تاریخونو ته د موازي په توګه ګوري، استدلال کوي چې دوی دواړه د چلند عصري پرمختګ استازیتوب کوي. ^[۲]

اصل او ريښه[سمول]

په اصل کې د ډبرو وروستۍ دورې ډېری د ډبرو صنعتونو او/یا کلتورونو په توګه تعریف شوی و چې د انساني فعالیتونو نور شواهد پکې شامل وو، لکه د شتر مرغ د هګیو مرۍ او د هډوکي کاروونکي وسایل، او د منځنۍ ډبرې دورې د ډبرې وسیلې شتون نلري پرته له دې چې بیا سایکل شوي او بیا کار شوي. د ډبرو د وروستۍ دورې خلک په مستقیم ډول د بیولوژیکي او چلند له پلوه د ښکار / راټولونکو عصري نفوس سره تړاو لري، ځيې يې نېغ په نېغه د "بوشمین" په توګه پیژندل شوي. دا تعریف د هغې له رامینځته کیدو راهیسې د شتر مرغ د هګیو د مچیو او د هډوکو هارپونونو موندلو سره په شرایطو کې بدلون موندلی کوم چې په لسګونو زره کاله دمخه د د ډبرو د وروستۍ دورې وړاندوینه کوي. ^[۳] وروستنۍ د ډبرې دوره هم د پخوانۍ منځنۍ ډبرې دورې څخه د هغه وخت په توګه توپیر درلود چې په افریقا کې عصري انساني چلند وده کړې. دا تعریف ډیر کمزوری شوی ځکه چې د داسې عصري انساني چلندونو شواهد په سایټونو کې موندل کیږي کوم چې د پام وړ د ډبرو د وروستۍ دورې وړاندې کوي.

د ډبرو د منځنۍ دورې څخه لېږد[سمول]

د ډبرو د وروستۍ دورې د منځنۍ ډبرې دوره تعقیبوي او شاوخوا 50,000 کاله وړاندې پیل کیږي. د ډبرو د وروستۍ دورې د پخوانۍ د ډبرو د منځنۍ دورې په پرتله د ډبرو په هنري اثارو کې د پراخه ډول لخوا مشخص شوی. دا اثار د وخت او موقعیت سره توپیر لري، د منځنۍ ډبرې دورې ټیکنالوژۍ سره توپیر لري چې داسې ښکاري چې د څو سلګونو زرو کلونو لپاره نسبتا بدل شوی نه وي. د د ډبرو د وروستۍ دورې ټیکنالوژي هم د هډوکي وسیلو په کارولو سره ځانګړتیا لري. د ډبرو د وروستۍ دورې د عصري انساني چلند سره تړاو درلود، ^[۴] مګر دا نظر د د ډبرو منځنۍ دورې سایټونو لکه بلومبوس غار او پنیکل پوائنټ کې له کشف وروسته بدل شو.

د د ډبرو د وروستۍ دورېسایټونه هم په افریقا کې د د ډبرو د منځنۍ دورې سایټونو څخه خورا ډېر دي، یو داسې رجحان چې کولی شي د نفوس شمیر زیاتوالی په ګوته کړي. د د ډبرو د وروستۍ دورې سایټونو ډیر شمیر هم د ځوانو سایټونو د ښه ساتنې په لور د تعصب پایله کیدی شي کوم چې د ویجاړیدو لږ چانس لري. ^[۵]

ډبرينه ټیکنالوژي[سمول]

د ډبرې وسیلې ټیکنالوژیو کې توپیرونه اکثرا د مینځنۍ ډبرې دورې او وروستي ډبرې دورې ترمینځ توپیر لپاره کارول کیږي. د مینځنۍ ډبرې دورې لوی چمتو شوي پلیټ فارم فلیک میشته ډبرې وسیلې صنعتونه ، لکه لیوالوس په زیاتیدونکي ډول د صنعتونو سره ځای په ځای شوي چې د ساده پلیټ فارمونو سره په کور کې د بلیډونو او بلیډیلټونو تولید باندې تمرکز کوي. ^[۶] د افریقی ډبرو وسیلې ټیکنالوژي په 1969 کې د ګراهام کلارک لخوا وړاندیز شوي او په لاندې ډول د لارنس بارهام او پیټر میچل لخوا په ګوته شوي ماډلونو ویشل شوي: ^[۷]

1 حالت: د اولډوان وسیلې صنعتونه چې د ډبرو اوزار صنعت په نوم هم پیژندل کیږي
حالت 2: هغه وسیلې چې د دوه اړخیز کمولو له لارې رامینځته شوي د لوی فلیکس یا کور څخه تولید شوي
3 حالت: د تیار شوي کور څخه د فلیک اوزار
موډ 4: د پنچ سټریک بلیډونه چې په مختلف مختلف وسیلو کې تطابق شوي
5 حالت: د مرکبو وسیلو مایکرولیت برخې چې ممکن لرګي یا هډوکي پکې شامل وي، ډیری وختونه په ناڅاپي توګه بیا رغول شوي یا شاته شوي

د وروستي ډبرې دورې ډبرينه ټیکنالوژي اکثرا په 4 او 5 موډونو کې راځي. دوی نور په د ډبرو د وروستۍ دورې کې په څلورو مرحلو ویشل شوي دي. ^[۳]

مایکرولیتیک صنعتونه چې د ca. 40,000 او ca. 19,000 BP د ابتدايي د ډبرو د وروستۍ دورې (ELSA) لیبل شوی، یا د ناوخته د ډبرو منځنۍ دورې په توګه، یا د MSA/LSA لېږد یا مخبڼې په توګه
Nonmicrolithic، bladelet بې وزله صنعتونه چې د CA ترمنځ نیټې لري. 40,000 BP او ca. 19,000 BP
Microlithic صنعتونه د bladelets سره د ca. 18,000 او ca. 12,000 BP
غیر مایکرولیتیک، بلیډیلټ - بې وزله صنعتونه چې د 12000 او 8000 BP ترمنځ تاریخ لري

احتمالي ستونزې[سمول]

د وروستي ډبرې دورې پای هغه وخت رامینځته شو کله چې ډلو د تیږو وسیلو کارولو ځای نیولو لپاره ټیکنالوژي لکه فلزات غوره کړل. دا پروسه په ټوله وچه کې په مختلفو نرخونو کې پیښ شوه، او دا د یادونې وړ ده چې د "د ډبرو د وروستۍ دورې" اصطلاح په عمومي توګه د لرغونپوهانو لخوا نن ورځ کارول کیږي چې په ابتدايي توګه په سویلي افریقا کې د تیږو وسیلو څخه کار اخیستونکي ښکار / راټولونکي نفوس ته راجع کړي. د ډبرو د وروستۍ دورې " بشري انقلاب " ماډل نور د ډیری لرغونپوهانو لخوا په افریقا کې د کار کولو له امله خوښ نه دی ځکه چې د 40,000-50,000 کلونو دمخه د عصري انساني چلند د پراختیا لپاره د زیاتیدونکي شواهدو له امله.

دا هم وګوره[سمول]

د ډبرو وروستنۍ لرغونې دوره
د ډبرو منځنۍ دوره
Enkapune Ya Muto
د ممبا غار
د ممبوا غار
ناصره راکشیلټر
پانګ یا سیدي

پايليکونه[سمول]

↑ Ambrose, Stanley H. (1998). "Chronology of the Later Stone Age and Food Production in East Africa". Journal of Archaeological Science. 25: 377–392. doi:10.1006/jasc.1997.0277. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ Henshilwood, Christopher S.; Marean, Curtis W. (December 2003). "The Origin of Modern Human Behavior". Current Anthropology. 44 (5): 627–651. doi:10.1086/377665. PMID 14971366. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ . September 1993. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
↑ Klein, Richard (2003). "Body before behavior". The Dawn of Human Culture. New York, N.Y.: Wiley. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-471-25252-2. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
↑ McBrearty, S. (2000). "The revolution that wasn't: a new interpretation of the origin of modern human behavior". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة)
↑ . 1998. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
↑ Barham, Lawrence; Mitchell, Peter (2009). The First Africans: African Archaeology From the Earliest Toolmakers to Most Recent Foragers. New York: Cambridge University Press. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

مخ پر وړاندی لوستل[سمول]

Deacon, Hilary (1999). "Learning about the past". Human Beginnings in South Africa. Cape Town: D. Phillips. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-86486-417-5. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
The Stone Age of southern Tanzania

کينډۍ:Prehistoric technology

[1] Ambrose, Stanley H. (1998). "Chronology of the Later Stone Age and Food Production in East Africa". Journal of Archaeological Science. 25: 377–392. doi:10.1006/jasc.1997.0277. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[Origins_of_Modern_Human_Behavior-2] Henshilwood, Christopher S.; Marean, Curtis W. (December 2003). "The Origin of Modern Human Behavior". Current Anthropology. 44 (5): 627–651. doi:10.1086/377665. PMID 14971366. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[The_Pleistocene_Later_Stone_Age-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ . September 1993. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)

[4] Klein, Richard (2003). "Body before behavior". The Dawn of Human Culture. New York, N.Y.: Wiley. د کتاب نړيواله کره شمېره 0-471-25252-2. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[5] McBrearty, S. (2000). "The revolution that wasn't: a new interpretation of the origin of modern human behavior". الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة)

[6] . 1998. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); Cite journal requires |journal= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)

[Barham_and_Mitchell-7] Barham, Lawrence; Mitchell, Peter (2009). The First Africans: African Archaeology From the Earliest Toolmakers to Most Recent Foragers. New York: Cambridge University Press. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]