کوردي ژبه

ټوليز مالومات
عمومي مالومات	ژبه ; لويه ژبه ; ژوندۍ ژبه
ځانګړې وېشنيزه	شمال لوېديځې ايراني ژبې
سیمييزتوب د	کردان
ليکدود	لاتين ليکدود ; عربي الفبا ; سيريليک ليکدود (۱۹۴۶ – )
ويونکو شمېر	۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۷)
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ	ku
د ژبې کوډ	ku ; ckb
هېواد	لړۍ... تورکيه; عراق; ايران; ارمنستان; ګرجستان; آزربایجان; سوريه; ترکمنستان
برخې	لړۍ... کورمانجي ژبه; مرکزی کوردی; Kelhuri (en) ; Southern Kurdish (en) ; لکي ژبه

کوردي ژبه د اريايي کورنۍ له څانګې يوه خپلواکه ژبه ده، چې په عراق، ايران، تورکيې او سوريې هېوادونو کې په لږکي او پاشلې توګه ويونکي لري، د دې ژبې ويونکي د يادو هېوادنو په مرزونو کې سره بېل شوې. دا ژبه په کيرمانجي، سوراني، او "سويلي کوردي" وېشل شوې ده.

وينګونه

کورمانجي وينګ: د کوردي يو وينګ دی چې په عراق،ترکیه او ایران کې ويل کيږي او په عربي لیکدود لیکل کیږي.

ګورماني وينګ: دکرمانشاه په ناحیه او د تورکیې په ځینو ناحیو کې ویل کېږي. اورماني وينګ : د کرمانشاه په شمالي ناحیه کې ويل کيږي، په ځانګړې توګه د سمناني او سیوندي وينګونو سره ډېر ورته والی لري. په کوردي کې داسې وينګونه شته چې څېړونکي يې ځانګړې ژبې ګڼي، لکه د کرمانشاه د غوراني کوردانو او زازا لهجې ، ډېر معتبر یې د کورمانجي وينګ دی، چې د تورکیې او عراق شمال، سوریې ، افغانستان د هرات او د روسيې سیمو ته نژدې کوردان خبرې کوي.د کورمانجي دیالکت دسیاسي جغرافیې د وېش په موجوده شرایطو کې بیا هم ګرامري خواص یو شان ساتلي دي، خو لغوي پانګه یې یو شان نه ده د ایران کوردي په پارسي لغاتو ، د ترکیې کوردي په ترکیي لغاتو ،د عربي کوردانو ژبه په عربي لغاتو او د نورو کوردانو ژیې د نورو ژبو د لغاتو په پانکه بډایه شوي دي . د کوردي ژبې دوېم مهم وينګ په سوېل ختيځو کوردانو پورې اړه لري چې د کوردستان په مرکزي سیمو ، د عراق په کوردستان ، کرمانشاه او نورو سیمو کې پرې خلک خبرې کوي په ژبپوهنه کې چې د کوردي ژبې نوم یادیږي مطلب ورنه د کورمانجي وينګ دی ځکه چې د علمي څېړنو لپاره د سوېل ختيځ وينګ په نسبت ډېر مساعد دی. دغه وينګ د پښتو په شان ګرامري لرغوني خواص ساتلي دي اما سوېل ختيځ وينګ د معاصرې پارسي په شان دغه خواص له لاسه ورکړي دي مثال د تذکیر او تانیث نښې په کې چندان نه لیدل کېږي. د اسم ذات د تصریف مراعت په کې نه کېږي ،د الزمي او متعدي فعل ترمینځ چندان توپیر نه لیدل کېږي او داسې نور...

سرچينې

↑ ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
↑ "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه ). SIL International. لاسرسي‌نېټه ۱۰ مې ۲۰۱۹. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/kur.
↑ "Language". منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
↑ "ScriptSource - Turkey". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Iraq". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Iran". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Armenia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Georgia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Azerbaijan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Syria". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Turkmenistan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

Freij, Hanna Y. "KURDISH ETHNONATIONALISM: BY NADER ENTESSAR. BOULDER & LONDON: LYNNE RIENNER PUBLISHERS, 1992. VIII+ 169 PAGES. NOTES TO P. 191, BIBLIOGRAPHY TO P. 207. $32.50." The Muslim World 83.3‐4 (1993): 324-328.‏

[b096ce736246deae93782819465859680c66015c-1] ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.

[2697651ed54b3bae20b8dd65e11cbf71342ac50d-2] "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه ). SIL International. لاسرسي‌نېټه ۱۰ مې ۲۰۱۹. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)

[62fe61de1819447679c87ce11d40aa408ca5127a-3] سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/kur.

[56b370ad342ff9d47a4119b3f53f894995cea4b7-4] "Language". منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)

[72dcdce268df79d9bdde7abb5e430c88436111bb-5] "ScriptSource - Turkey". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[635377072aa0dc1602623fff3c41ec05fbe4a430-6] "ScriptSource - Iraq". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[baa0a3c0ca9989b4131458fc08a7ce57a68e9772-7] "ScriptSource - Iran". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[4ac9f42fd7e825169c12ddd0ef1841b25d1e88e0-8] "ScriptSource - Armenia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[edf3255af48565a3e3a3187cb94bbc2b2c241575-9] "ScriptSource - Georgia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[5ec09ab0275616d0960bc50238938fd3c4806825-10] "ScriptSource - Azerbaijan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[0dfcba61a4906b0a2f2ed8d8c8a3e32a97b2092e-11] "ScriptSource - Syria". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[cc6a75d6402568e69b696c28f904eb8b34638876-12] "ScriptSource - Turkmenistan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]