قاسم سليماني
قاسم سلیماني (زېږون: 11 مارچ، 1957، کرمان - مړینه: د جنوري 3مه، 2020، بغداد) یو ایرانی تورن جنرال و او د اسلامي انقلابي ګارډ قول اردو د قدس ځواک د مشر په توګه یې دنده ترسره کوله تر هغه چې د هغه لخوا ووژل شو. امریکایی پوځ. هغه د ایران او عراق د جګړې پر مهال د [۱] کرمان د لښکر ۴۱ قومندان و. نوموړی د ۲۰۱۱ کال د جنورۍ په ۲۴ مه د ميجر جنرال په رتبه کې ترفيع کړای شو.د ایران ستر رهبر سید علي خامنه اي د هغه د خدمتونو په خاطر هغه ته د شهید زنده لقب ورکړ. او وروسته يې د ډګر جنرالۍ رتبې ته وده ورکړه. سلیماني په لبنان کې د حزب الله په پوځي روزنه، له جنوبي لبنان څخه د اسرائیلو په وتلو، په افغانستان کې د جګړې، له صدام حسین وروسته په عراق کې د سیاسي او دیپلوماتیکو فضا په بیا رغونه، په سوریه کې د کورنۍ جګړې او پر ضد په جګړه کې مهم رول لوبولی دی. داعش په عراق کې څه وکړل د داعش پر وړاندې له جګړې مخکې، هغه په عامه توګه له راڅرګندېدو ډډه کوله؛ خو په عراق کې د هغه د شتون او له داعش سره د مبارزې پر مهال د ایران حکومت څو څو ځله د هغه د پوځي لاسته راوړنو انځورونه خپاره کړل، چې د هغه هویت یې عامو خلکو ته وپېژندل او خلک یې نه یوازې په پېژندلو، بلکې د مخامخ کېدو له لارې یې په پېژندلو پیل وکړ. پیژندل له همدې ځایه یې مینه پیل شوه. په رسنیو کې هغه په عام ډول د "زلي کماندار" (د سیوري قوماندان) په نوم پیژندل کیده. د واشنګټن په سترګو کې سلیماني هغه څېره وه چې لاسونه یې د امريکايي ځواکونو په وينو رنګ شوي وو، په داسې حال کې چې په ايران کې د هغه محبوبيت لامل د ايران پر ضد د امريکا بنديزونه او فشارونه د امريکا ضد کړنې وې. د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په ۳ مه،سليماني د بغداد نړيوال هوايي ډګر ته څېرمه د امريکا بې پيلوټه الوتکې په بريد کې له ابو مهدي المهندس او لسو نورو کسانو سره ووژل شو، دا بريد د امريکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په امر شوی و. ژوند[سمول]قاسم سلیماني د ۱۹۵۷ کال د مارچ په ۱۱ مه د ایران د کرمان ولایت د رابر ولسوالۍ په يوه قومي ډوله غرني کلي کې زېږېدلی و. د ځوانۍ په لومړیو کې یې په ساختماني برخه کې کار پیل کړ او د کرمان د اوبو رسولو په ریاست کې یې د قراردادي په توګه دنده ترسره کړه. په ایران کې د ۱۹۷۹ کال له اسلامي انقلاب او د سپاه پاسداران د سپاه پاسداران له تشکیل وروسته، سلیماني له دغه ستر هدف سره ملګری شو. د ایران-عراق جګړه[سمول]سلیماني د ایران د اسلامي انقلاب په وخت کې د کرمان د اوبو رسولو په شرکت کې کار کاوه، په همدې حال کې د سپاه افتخاري غړی شو، په ۴۱ ضرارالله لوا بدل شو او په ۱۹۸۲ کال کې د دغه لښکر له جوړیدو وروسته د دغې لوا مشر شو. تر هغه چې هغه په 1997 کې د قدس ځواک سره یوځای شو. د هغه په مشرۍ، دغه پوځ په جګړه کې مهم رول ولوباوه. له جګړې وروسته[سمول]د ایران او عراق جګړه په ۱۹۸۸ کال کې پای ته ورسېده. د جګړې له پای ته رسېدو وروسته د سرالله قاسم سلیماني په مشرۍ ۴۱ لښکر بېرته کرمان ته راغی او د هغو قاچاقبرانو او نشه يي توکو د پلورونکو په ځپلو بوخت شو چې په ختیځو پولو کې یې شور جوړاوه. قاسم سلیماني د قدس ځواک تر قوماندې پورې د همدې پوځ مشري ته دوام ورکړ. سلیماني یو له هغو جنرالانو څخه و چې د ۱۹۹۹ کال د جولای په میاشت کې د محصلینو د اعتراضونو په پایله کې د هغه وخت ولسمشر محمد خاتمي ته د پوځي قومندانانو له خوا یو لیک لاسلیک شو. د قدس ځواک مشري[سمول]قاسم سلیماني په ۱۹۹۸ کال کې د سپاه پاسداران د قدس ځواک قومندان وټاکل شو. دا هغه وخت و چې طالبان په افغانستان کې د ودې په حال کې وو، د کردستان د کورنۍ جګړې د تجربې پر بنسټ، هغه غوره انتخاب و. او په هغه وخت کې افغانستان د طالبانو په دوره کې د کورنۍ جګړې قرباني و، نو دوی په دې محاذونو کې غوره رول لوبولی شي او تر ټولو مهمه خبره دا وه چې قاسم سلیماني د قدس ځواکونو د قوماندې تر اخیستو پورې تجربه درلوده. د ایران اته کاله وو، د عراق جګړه او ورپسې په ایران او افغانستان کې د نشه یي توکو د سوداګرو او قاچاقبرانو ځپل له پوځي پلوه ډېر ارزښتناک وو. "هغه له هرې زاویې د نظام څارونکی دی او شاید هغه څه وي چې زه یې سیاسي مینه وال بولم." د قدس ځواک استازی حجت الاسلام علي شیرازي وايي، سلیماني د خپلې دندې پر مهال ماته اجازه نه راکوله چې حتی یو ریال یا یو ډالر هم واخلم او ډېر ځله به یې راته ویل چې د خپلې مېرمنې او اولادونو لګښت پخپله اخلم. هغه زیاته کړه که څه هم د قاسم سلیماني شهادت زموږ لپاره یوه لویه صدمه ده، خو هغه تل دا هیله درلوده او زه پوهیږم چې دا د هغه د څلویښتو کلونو ارمان و. قتل[سمول]سلیماني د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په ۳ مه د جمعې په ورځ د بغداد نړیوال هوايي ډګر ته څېرمه د امریکا د بې پیلوټه الوتکې په برید کې ووژل شو، په دغه برید کې د هغه د عراقي ملېشو قومندان ابو مهدي المهندس، حشد الشعبي او لس نور کسان هم ووژل شول. د امریکا متحدو ایالتونو د دفاع وزارت ویلي، دغه هوايي برید د امریکا د ولسمشر او د ټولو ځواکونو د مشر ډونالډ ټرمپ په امر شوی و. د سلیماني له وژل کېدو درې ورځې وړاندې په بغداد کې د امریکا پر سفارت له برید وروسته ټرمپ ویلي و چې ایران به له جدي پایلو سره مخ شي او ټینګار یې وکړ چې "دا یو خبرداری دی، ګواښ نه دی." جنازه او تدفین[سمول]د قاسم سلیماني، ابو مهدي المهندس او نورو ټولو وژل شویو کسانو د جنازې لمونځ د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په څلورمه په بغداد او کاظمین کې ترسره شو چې په زرګونو عراقیانو پکې ګډون کړی وو. بله ورځ د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په ۵ مه د جنرال قاسم سلیماني، ابو مهدي المهندس او نورو ټولو ایراني شهیدانو جسدونه ایران ته راوړل شول، چې د جنازې لمونځ یې لومړی په اهواز او مشهد ښارونو کې ترسره شو، چې په زرګونو کسانو پکې ګډون وکړ. خلکو برخه اخیستې وه. د نیویارک ټایمز په وینا، په دغو دوو ښارونو کې په ملیونونو خلک وو چې د امریکا له متحدو ایالتونو یې غچ غوښتل. د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په ۶ مه د قاسم سلیماني، ابو مهدي المهندس او نورو شهیدانو د جنازې لمونځ په تهران او قم کې ادا شو. د ایران د اسلامی جمهوریت د ستر لارښود سید علی خامنه ای په مشرۍ د شهیدانو د جنازې لمونځ په تهران کښې ادا شو د جنازې په لمانځه کښې په زرګونو کسانو ګډون وکړ او د ځینو رسنیو په وینا له جنازې وروسته دا په ایران کې د امام خمیني د جنازې تر ټولو لویه غونډه وه. د ایران ځوابي برید[سمول]د قاسم سلیماني د وژلو په غبرګون کې ایران د ۲۰۲۰ کال د جنورۍ په ۸ مه سهار وختي په کرمانشاه کې د عین الاسد پر امریکايي هوايي اډې د څو بالستیک توغندیو برید وکړ. حوالې[سمول]
|
- د ويکيډاټا توکو کاروونکي مخونه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P511
- د ويکيډېټا په کينډيو کې تېروتنې
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P103
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P945
- د عسكري معلومات د ويکيډاټا څخه
- د عسکري خدمتونو لړليک د ويکيډاټا څخه
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P598
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P607
- ځانګړتياوو لرونکي مخونه P345
- مخونه چي ځينې سرچينې يې شاید د منلو وړ نه وي
- د ۱۹۵۷ کال زېږېدنې
- ايراني پاچايان
- ايران
- ايراني وګړي
- ايراني واکمنان
- ايراني فيلسوفان
- ايران کې افغان سفيران
- ايران او افغانستان
- Pages with unreviewed translations