محمد فاتح

محمد فاتح
زېږېدنه	1432
مړينه	1481
کوړنی	د عثمانیانو کورنی
مخکنی حکمران	مراد 2
پیرو	دویم بایزید

محمد فاتح (په ترکي ژبی کی: محمد ثانى Meḥmed-i s̠ānī) د عثمانی کورنۍ څخه یو مشهور سلطان وو چی د ۱۴۵۱ کال څخه تر ۱۴۸۱ کال پوری یی حکومت کاوه.

د محمد حکومت

سلطان محمدخان فاتح چي په محمدثاني (دویم محمد) سره هم یادیږي په 1429میلادي کال کي د اروپایي ترکیې په ادرنه ښار کي زېږېدلی دی . محمدفاتح د دویم مرادخان زوی اود محمدچلپي لمسﺉ دی، نوموړي پخپل ژوند کي درې ځله دواک تجربه ترلاسه کړه اوپه دریم ځل دپلار ترمرګ وروسته په 1451میلادي کال کي دعثماني واکمنی مشر وټاکل سو .

واک ته تر رسېدلو وروسته سلطان محمد دټولو ترمخه په اناطولي سیمه کي یولړ فوځي عملیات ترسره اوترهغه وروسته یې دروم لرغوني واکمنۍ ته چي مرکز یې قسطنطنیه (اوسنی استانبول) وو مخ راواړاوه داځکه چي دروم واکمن (یوولسم قسطنطین) له نوموړي سره له زوره کار واخیست او اړیې ایستی چي برید ورباندي وکړي . سلطان محمد (یوولسم قسطنطین) ته حال واستاوه چي استانبول بیله جګړې ورتسلیم کړي خوکله چي دروم واکمن دغه غوښتنه ونه منل سلطان محمدفاتح له ځمکي اوسمندر دواړو څخه یرغل ورباندي وکړ چي په پایله کي یې دروم لرغوني امپراطوري دسختي جګړې به ترڅ کي راوپرځېدل اوپر استانبول دعثمانیانو بیرغ ورپېدی .

داستانبول ترفتحی وروسته محمدفاتح دبالکان پر هیوادونو باندي جهادي عملیات پیل اوپخپله دیرش کلنه موده کي یې د یونان ترڅنګ البانیا، بوسنیا، سربیا اودختیځي اروپا لویه برخه فتحه کړه . په یاده موده کي محمدفاتح داسیايې ترکيې سربېره تورسمندر هم ترواک لاندي راوستی اوتر کریمیا ټاپو پوري یې فتوحات وغځول .

دختیځي اروپا تر هیوادونو وروسته سلطان محمدفاتح خپل فوځونه ایټالیا ته برابر کړه اوغوښتل یې چي هغه ځای هم د یونان غوندي پخپل واک کي راولي خو ژوند نوره وفاء ورسره ونکړه اوپه 1481میلادي کال کي وفات سو .

دمحمدفاتح په زمانه کي دفوځي فتوحاتو سربېره مسلمانان په پوهنیز ډګر اودولتي چاروکي هم ډیرمخته ولاړه اوپه دې برخه کي یې ځانګړی پرمختګ وکړ . محمدفاتح پخپله واکمني کي دعثمانیانو لپاره یولړ شرایط او اصول وضعه کړه ترڅو دهمدغه اصولو پربنسټ په راتلونکي وخت کي خپلي چاري ترسره کړي، ددې ترڅنګ یې په علمي ډګرکي هم له اسلامي اوغیراسلامي پوهانوسره بې حده مرستي وکړې اوهغوی یې وهڅول چي خپل دعلم جوهر دعثماني واکمني تر هري سیمي پوري ورسوي .

دسلطان محمد دمهمو فتوحاتو لڼډیز په لاندي ډول دی :

دقسطنطنيې استانبول فتحه په 1453 زیږدیزکال کي

دسربیا مکمله فتحه په 1456 زیږدیز کي

دموریا جزیرې فتحه په 1460 زیږدیز کي

د والاچیا جګړه په 1460 زیږدیز کي

دطرابزون فتحه په 1461 زیږدیز کي

دبوسنیا فتحه په 1462 زیږدیز کي

دقونیه فتحه په 1467 زیږدیز کي

د آق سرای فتحه په 1469 زیږدیز کي

تر 1473 زیږدیز پوري داناطولي دستري برخي فتحه

له 1463 زیږدیز څخه تر1479 زیږدیز پوري د صلیبي جګړې په پایله کي دوینس دولت ته ستر ګوزار اوجزیې ته اړ ایستل

په 1480 زیږدیز کي دیوشمېر ایټالوي جزیرو فتحه

سلطان محمدخان د1481میلادي کال داپریل پر25 نېټه چي د886 دصفر له 26 نیټې سره سمون خوري داسیايي ترکيې (اناطولي) په خونکار چایری سیمه کي وفات او جسد یې په استانبول کي خاورو ته وسپارل سو .

دسلطان محمد فاتح کورنۍ

دسلطان محمدفاتح درې زامن وه چي نومونه یې مصطفی، بایزید اوجم وه . بایزید دمحمدفاتح تروفات وروسته واک ته ورسېدی اوجم دسلطان بایزید د واکمنی پروخت په ایټالیا کي له عثماني واکمن څخه لیری وفات سو . یوازینی شهزاده چي دمصطفی په نوم وو هغه دسلطان محمد فاتح په ژوند کي وفات سو .

دمحمدفاتح مېرمني چیچک خاتون، مکرمه خاتون، ګلشاد خاتون اوخدیجه خاتون نومېدلې .