عثماني تورکي ژبه

عثماني تورکي ژبه

لسان عثمانى (عثماني تورکي)

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	ورکې شوې ژبې تاريخي ژبه chronolect (en) راجستر
ځانګړې وېشنيزه	تورکي ژبه
ليکدود	عثماني تورکي الفبا عربي ليکدود
د ژبې کوډ	ota
هېواد	لړۍ... عثماني سترواکي {{د هېواد مالومات Government of the Grand National Assembly (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |بيرغ/پوښ |name=Government of the Grand National Assembly (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |variant=10px |size= }} {{د هېواد مالومات Khedivate of Egypt (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |بيرغ/پوښ |name=Khedivate of Egypt (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |variant=10px |size= }} {{د هېواد مالومات Provisional National Government of the Southwestern Caucasus (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |بيرغ/پوښ |name=Provisional National Government of the Southwestern Caucasus (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |variant=10px |size= }} {{د هېواد مالومات Provisional Government of Western Thrace (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |بيرغ/پوښ |name=Provisional Government of Western Thrace (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |variant=10px |size= }} {{د هېواد مالومات Hatay State (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |بيرغ/پوښ |name=Hatay State (en) [[File:Noun Project label icon 1116097 cc mirror.svg |variant=10px |size= }}

نور اړين مالومات

پيل موده	۲۹ جولای ۱۲۹۹
پای	۲۹ اکتوبر ۱۹۲۳

زړه اناتولي تورکي ژبه

عثماني ترکي ژبه یا عثماني ژبه (په عثماني ترکي کې: لسان عثماني، په استانبولي ترکي کې: Osmanlıca) د عثماني امپراتورۍ یوه عامه او واکمنه ژبه وه. دا ژبه د عربي او فارسي پورونو لوی شمېر لري پاړسي ژه او د عربي الفبا سره لیکل شوې. د عثماني امپراتورۍ د واکمنۍ پر مهال (۱۶ پېړۍ) په ترکي ادب کې د بهرنیو کلمو شمېر د اصلي ترکي کلمو په پرتله ډېر و، په ځینو لیکنو کې د فارسي او عربي کلمو اندازه ۸۸٪ ته رسېدلې وه.

په نهایت کې، عثماني ترکي د ټیټې طبقې او د ټولنې د کم لوستو او کلیوالو برخو له ژبې څخه چې په ترکي ژبه خبرې کوي په لویه کچه ځان لرې کړ. تر دې حده چې عثماني ترکي د ټولنې د دې ډلې لپاره د نه پوهېدو وړ، مبهم او ګونګ وو. ورناکولر ترکي، چې د نننۍ عصري ترکي بنسټ دی، خورا لږې بهرنۍ کلمې لري.

د ليک بېلګه

د "وحدتنامې" د کتاب یو شعر چې اسحاق خاجی لیکلي دي  :

 

پرتوانداز نور پیشانی		یوق عجب دینسه یوسف ثانی
جان و دل داده حسننه نسوان		عشق و سوزی ایله زلیخاسان
سایه‌آسا فتادهٔ راهی		ذره‌دن چوق ایدی هواخواهی

د عثماني شهرلي د کتاب یو شعر چې د معلم ناجي لخوا لیکل شوی دی  :

 

ای کمان ابروسنه پیوسته قربان اولدیغم

زلف شوریده‌ک غمندندر پریشان اولدیغم

د لغتونو پرتله کول

په ترکي ژبه کې د بدلو کلمو لست په سلګونو کلمو ته رسېږي، چې ځینې یې په لاندې جدول کې لیست شوي دي:

پښتو	پارسي	عثماني	تورکي
واجب	واجب	واجب واجب	لازمي
ستونزمن	دشوار	ستونزه	مشکل
ښار	شهر	ښار ښار	kent/şehir
تور	سياه	siyah	کاره

ګرامر

په عثماني ترکي کې د رومي په اړه یو شعر

حالتونه

• اداري حالت او نامعلومه رایه (غیر فعال اعتراض): Ø، پرته له ضمیمه .

بېلګه: "ګول" ګول = درياچه، درياچه ای

"سوپ" çorba = سوپ

"Gece" gece = شپب

tavşan getirmiş = هغه یو خرس راوړی.

• مخفف : لايق "ng/ng" دا ضمیمه په لایق کې اضافه شوه. د هغو کلمو لپاره چې د کنسوننټ سره پای ته رسیږي، "አ" کارول کیده (د مثال په توګه: کټبګ) او د هغو کلمو لپاره چې په حرف سره پای ته رسیږي، "አ" کارول کیده (د مثال په توګه: Paşanን).

Paşanın kitabı = د پاشا کتاب

"کتابک جلدی" kitabin cildi =جلدِ کتاب

• د پوهې غږ (د پوهې څيز): د علم په څيز کې "y" ضعيف اضافه شو.

بېلګه: tavşanı getürmiş = او خرګوش را اورد ( هغې يو سوی راوړه ).

د عصري ترکيې په خلاف، په عثماني رسم الخط کې د u او ü سرونه نه توپیر شوي.

• حالت مکاني د ځای کیسه (اندری): د "دی" لایحه د/-دا-

بېلګه:

"مکتبده" mektebde = په ښوونځي کې

"قفصده" kafesde = په پنجره کې

"باشده" başda = په پیل کې

"شهرده" şehirde = په ښار کې

• د بای قضيه: ضعيف "ايل"

فعلونه

تېر زمانه په لاندې ډول ده:

سړی	واحد	ټول
1	-اريم	- iriz
2	- irsiŋ	- irsiŋiz
3	-ir	- irler

اړوندې پوښتنې

• د عثماني ترکي الفبا

سرچینې

Wikipedia contributors, "Ottoman Turkish language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Ottoman_Turkish_language&oldid=195828076 (accessed March 6, 2008).