سړی

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

     

سړی یو بالغ نارینه انسان دی. عموماً په ډېرو کلتورونو او ټولنو کې هغه هلک چې بلوغ یې بشپړ کړی وي او اتلس کلنۍ ته رسېدلی وي سړی بلل کېږي، خو دا تعریف په هر کلتور، ټولنه، تمدن یا قانون کې د منلو وړ نه دی. په نورمال ډول، یو سړی ميندواره کولو وړتیا لري. هغه سړی چې ماشوم لري پلار بلل کیږي.

بیولوژیکي او جنسیت[سمول]

په هلکانو کې د بلوغيت نښې نښانې عبارت دي له:

د نارینه وو ژوند او عمر
  • د خصیو وده، د جنسي هورمونونو خوشې کول او د سپرم تولید زیاتوالی
  • د قلمو وده
  • د مخ د وېښتو وده (د ږیره او برېتونه)
  • د معدې په ښکته برخه کې او د تناسلي برخې څنګ ته د نو د وېښتو وده
  • د بغلونو او د بدن په نورو برخو کې د وېښتو وده
  • په حجم کې بدلون
  • د بدن فزیکي وده او نور فزیکي بدلون


ځانګړتياوې[سمول]

باطني ځانګړتیاوې[سمول]

له پخوا څخه تر نن ورځې پورې، یو سړی ګڼل کیږي چې هغه ځانګړتیاوې شاملې دي چې د نارینه وو لپاره ځانګړي دي او په ښځو او ماشومانو کې نه لیدل کیږي. دوی معمولا دغو ځانګړتیاوو ته د سرلیکونو سره اشاره کوي لکه نارینه .

فزیکي ځانګړتیاوې[سمول]

په جینیکي او احصایوي لحاظ، نارینه د ښځو په پرتله قوي او ډیر عضلاتي بدن لري. په نارینه کې عمومي فزیکي توپیرونه د قد لوړوالی، د هډوکي ډیر کثافت، او ډیر عضلاتي بدن لري. همدارنګه، د لاسونو او پښو اندازه د ښځو په پرتله لوی وي.

تناسلي سيستم[سمول]

د نارینه تناسل د کاک په نوم یادیږي. د دې لاندې خصیه (یا هګۍ) ده. د نارینه تناسلي شاوخوا حساس ځایونه شتون لري چې سړی هڅوي. د orgasm په اوج کې، منی یا سپرم د تناسل څخه بهر راځي، چې که چیرې د میرمنې اندام ته واچول شي، کیدای شي ښځه امیندواره شي. د جنسي اړیکو سربیره، د نارینه تناسل د مشت زنی او ادرار لپاره هم کارول کیږي.

کروموزوم ځانګړتیاوې[سمول]

د انسان د کروموزومونو انځور

د نورمال انسان کروموزومونو یوه ځانګړتیا دا ده چې 22 جوړه غیر جنسي کروموزومونه او 1 جوړه جنسي کروموزومونه لري. د نورمال نارینه جنسي کروموزومونه یو X کروموزوم او یو Y کروموزوم لري او د دې دوه کروموزومونو سره د کروموزومونو شمېر 46 ته رسیږي.

ناروغۍ[سمول]

په عموم کې، د نارینه وو ناروغۍ د ښځو په پرتله ډیرې دي. د ښځو په پرتله، نارینه ډیر نارینه ځانګړي ناروغۍ لري، د بیلګې په توګه ، د پروستات سرطان یو ډول سرطان دی چې یوازې نارینه یې اغېزمن کوي او معمولا د ښځو په پرتله لنډ عمر لري.

جنسي پروفایل[سمول]

د نارینه تناسلي اناتومي انځور.

یو سړی او د هغې ناپاکه بڼه، یعنی یو هلک، خصیان او تناسل لري، او کله چې هلک بالغ شي، هغه سړی کیږي او د جنسي تولید وړتیا لري، او د تناسل او خصیو وده کوي.

کله چې هلک بالغ شي، هغه کولی شي د سپرم په نوم ماده تولید کړي، کوم چې د القاح کولو وړتیا لري.

جنسي هورمونونه[سمول]

هغه هورمون چې د ویښتو د ودې لپاره مسؤل دی د ټسټورسټون په نوم یادیږي. دا هورمون د دواړو جنسونو په بدن کې شتون لري، مګر دا د نارینه هورمون په نوم یادیږي ځکه چې دا په نارینه وو کې شاوخوا 50:1 دی.

په کلتور کې[سمول]

هرکولس

په ډېرو کلتورونو کې، یو سړی د کورنۍ د عاید چمتو کولو اصلي دنده لري، او په دودیزو ټولنو کې، هغه د کورنۍ مشر او اصلي پریکړه کونکی ګڼل کیږي. په ډیری دودیزو او نیمه دودیزو کلتورونو کې، سړی په کورنۍ کې د مشرتابه او مدیریت مسولیت لري. [۱]

په فارسي ادب او ایراني کلتور کې د مردانۍ کلمه د شجاعت سره مترادف ده او د زړورتیا، عدالت غوښتنې، د عدالت غوښتنې، له ظلم سره د مبارزې او د مظلوم د ملاتړ سمبول هم لري.

په پښتو ژبه کې هم مونږ ناځوانه او بزدله او بې غيرته سړي ته په کليوالي لهجه وايو ته خو هيڅ سړی نه يې يا يو چاته چې د کمعقلۍ او بې غيرتۍ خبرې کوي، وايو چې ته خو هيڅ په سړيتوب نه پوهېږې، ياسړيتوب او سړی کېدل په خپله د غيرت په مانا دي.

رنګ[سمول]

نیلي رنګ اکثرا د نارینه جنس پیژندلو لپاره کارول کیږي.

د نارینه وو سمبول[سمول]

د مریخ سمبول

د مریخ نښه یوه دایره ده چې په پورتني ښي کونج کې د تیر سره ده. په پخوانیو لیکل شویو متنونو کې، دا د جګړې د خدای د ډال او تورې استازیتوب کولو سمبول دی.

دا سمبول په کیمیا کې د نارینه جنس، سیارې مریخ او عنصر اوسپنې ښودلو لپاره کارول کیږي. دا سمبول د مریخ (د رومي خدای)، آریس (یوناني خدای)، د وولوو فابریکې لوګو، او د نارینه تشنابونو استازیتوب لپاره هم کارول کیږي.

مریخ یوه سور سیاره ده او د جګړې سمبول بلل کیږي. د مریخ سمبول د اریز سمبول او د پسرلي نښه پورې اړه لري او د نوي فصل پیل څرګندوي. همچنان ، مریخ د سرطان سره سم دی ، کوم چې د راټیټیدو او پای سمبول دی. دا مریخ د ژوند او مرګ د طبیعي تال سمبول ګرځوي، او مریخ د سړيتوب، حرکت، هڅې، ځواک، تیریدو، احساساتي، متمرکز، هدف لرونکي، لېوالتیا او ځواکمنتیا نښه بلل کیږي.

نېټه[سمول]

نارینه په تاریخ کې ډیری رول لوبولی دی. ډیری پاچاهانو ډیری دولتونه کنټرول کړل. نارینه هم په سوداګرۍ کې اکثریت دي. له پیل څخه، نارینه د دوی د لوی فزیکي ځواک له امله د رمو او کورنیو خاوندان وو. د غارونو په مینځ کې، ډیری نارینه د غار څخه بهر د نړۍ سره په ښکار کولو او اړیکه کې وو. د قومونو او امپراتوریو ترمنځ په جګړو کې، ډیری سرتیري نارینه وو. د کتاب له مخې په نړۍ کې تر ټولو ډېر اغېزمن کسان نارینه وو.

په وروستیو کلونو کې، د فیمینیزم او د نارینه وو د حقونو غورځنګ په څیر مفکورې د نارینه او ښځو ترمنځ د مساوي حقونو لپاره رامینځته شوي.

سره له دې چې د جګړې، وژنې، ځان وژنې او کار ډېری قربانیان نارینه دي او نارینه د ماشومانو د ساتنې چانس لږ لري، خو معمولاً د دوی ستونزې له پامه غورځول کېږي او د دې ستونزو د حل لپاره مرستې نه ترلاسه کېږي.

جنسي مسلې[سمول]

په نارینه وو جنسي تېری[سمول]

د ټولنې له نظره په عمومي ډول د ښځو پر وړاندې جنسي تیري جرم ګڼل کیږي، خو په دې وروستیو کې د نارینه وو پر وړاندې د جنسي تیري لوړه کچه د ټولنیزو بحثونو موضوع ګرځیدلې ده. [۲] جنسي تیري کونکی کیدای شي نارینه یا ښځینه وي. ډیری نارینه چې جنسي تیري کیږي دا پټوي ځکه چې د یو سړي لخوا د جنسي تیري په صورت کې دوی د ټولنې لخوا مسخره کیږي. [۳] او که د جنسي تيري کوونکي ښځه وي، که د جنسي تيري کوونکي نارينه شکايت وکړي، حتی د دې امکان هم شته چې پخپله به زنداني شي او که سړی مقاومت وکړي، د محکمې او ټولنې له خوا به د ښځو په وړاندې په تاوتريخوالي تورن شي. دیبرا لافا د هغې میرمنې ښوونکې وه چې د خپل زوی په زده کونکو یې جنسي تیری کړی. محکمې په پای کې د هغه په ګټه پریکړه وکړه. ډېر داسې پېښې ليدل شوي، چې کله ښځه پر يو سړي جنسي تېری وکړي او ښځه حامله شي، نو نارينه د فطر په ورکولو مکلف دی، او دا پېښې حتی د هغو نارينه قربانيانو سره هم شوې دي، چې قانوني عمر يې کم وي. [۴] [۵] [۶]

ځانپلورنه[سمول]

نارینه هم کېدای شي د مختلفو دلیلونو لپاره په فحشا کې ښکېل وي. که څه هم نارینه د ښځو په پرتله د فاحشو لږه سلنه جوړوي.

ډیویډ - د مایکل انجیلو لخوا

اړوندې پوښتنې[سمول]

  • په انسانانو کې د جنسیت توپیر
  • نارینتوب
  • سرپرستي
  • د نارینه وو نړیواله ورځ
  • د نارینه حقونو غورځنګ
  • بدمرغي


سرچينې[سمول]

  1. جامعه‌شناسی با رویکرد خانواده‌شناسی، حامد عارفی مزدک پناه، تهران، نشر گل‌فرش، چاپ سوم:زمستان ۱۳۸۷
  2. (په 23 January 2012 باندې). Men Struggle for Rape Awareness.
  3. Priya M Menon. February 16, 2013. The Times of India, Lacking support, male rape victims stay silent.
  4. (په 1993-03-06 باندې). Court Tells Youth to Support Child He Fathered at Age 13.
  5. (په 2014-09-02 باندې). Arizona Is Requiring A Male Statutory Rape Victim To Pay Child Support.
  6. (په 1996-12-22 باندې). Statutory Rape Victim Ordered To Pay Child Support.