جنسي تاوتریخوالی
| عمومي مالومات | |
|---|---|
| ځانګړې وېشنيزه |
| برخې |
|---|
جنسي تاوتریخوالی په ټوله نړۍ کې پېښيږي، که څه هم په ډېرو هیوادونو کې د دې مسلې په اړه لږ څېړنې ترسره شوي [۱] د جنسي تاوتریخوالی د خصوصي طبیعت له امله، د ستونزې د اندازې اټکل ستونزمن دی. [۲] په سویلي افریقا او تنزانیا کې څېړنې ښیي چې نږدې څلورمه برخه میرمنې د نږدې ملګري لخوا جنسي تاوتریخوالی تجربه کړي، او تر دریمې برخې بالغې انجونې راپور ورکوي چې د دوی لومړنۍ جنسي تجربه جبري وه. [۳] [۴] [۵] جنسي تاوتریخوالی په فزیکي او رواني روغتیا ژور اغیز لري. پداسې حال کې چې د فزیکي ټپونو لامل کیږي، دا د فوري او اوږدمهاله پایلو سره د جنسي او زیږون ستونزو د زیاتوالي خطر سره هم تړاو لري. [۶] په رواني روغتیا یې اغیزه د فزیکي اغیزو په څیر جدي ده او ممکن د اوږدې مودې لپاره وي. [۷] د جنسي تېري څخه وروسته مړینې کیدای شي د ځان وژنې، HIV انفیکشن، یا وژنې له امله وي - یا د جنسي تېري پرمهال یا وروسته له هغې چې د ناموس وژنې په نوم پیژندل کیږي. جنسي تاوتریخوالی کولی شي د قربانیانو ټولنیز انځور ژوره اغیزه وکړي، خلک خپل وطن پریږدي یا د دوی د کورنیو او نورو لخوا رد شي. [۸]
جبري جنسیت ممکن مجرم ته جنسي اطمینان راوړي، که څه هم د هغې پټ هدف اکثرا په سرغړونکي شخص باندې د واک او تسلط څرګندول وي. ډېری وختونه، هغه خلک چې د خپل ملګري سره په زور سره جنسي اړیکه لري پدې باور دي چې د دوی عمل قانوني دی ځکه چې دوی واده کړی. د ښځو او نارینه وو په وړاندې جنسي تېري اکثرا په جګړه کې د وسلې په توګه کارول کیږي. په دښمن د برید یوه بڼه، د نارینه او ښځینه فتح کولو او محکومولو یا نیول شوي نارینه او ښځینه جنګیالیو یوه بیلګه. [۹]
د جنسي تاوتریخوالي تعریف
[سمول]
جنسي تاوتریخوالی داسې تعریف شوی دی: هر ډول جنسي عمل ، د جنسي عمل د ترلاسه کولو هڅه، ناغوښتل شوي تبصرې یا جنسي پرمختګ، یا جنسي تجارت، یا نور عملونه چې د یو شخص لخوا د جبر په کارولو سره د جنسي غوښتنو په وړاندې ترسره کیږي، پرته له دې چې ستاسو اړیکه وي. د قرباني سره، په هر ترتیب کې، په شمول مګر په کور او کار پورې محدود ندي. [۱۰] جبر کولی شي د ځواک کچې ټول طیف پوښښ کړي. د فزیکي جبر سربیره، پدې کې رواني ګواښونه، تورونه یا نور ګواښونه شامل دي - د بیلګې په توګه، د فزیکي زیان ګواښونه، له دندې ګوښه کول، د غوښتل شوي دندې څخه انکار. دا هم واقع کیدی شي کله چې برید شوی کس د رضایت ورکولو توان ونلري - د بیلګې په توګه، کله چې نشه وي، نشه وي، ویده وي، یا کله چې دوی په ذهني توګه نشي کولی د دوی وضعیت درک کړي. جنسي تاوتریخوالی کې جنسي تېري شامل دي، چې ځینې یې د فزیکي جبر په توګه تعریفوي، او ځینې یې د نارینه تناسل ، د بدن نورو برخو، یا یو څیز په کارولو سره د وولوا یا مقعد ته د ننوتلو په توګه تعریفوي. د داسې کولو هڅه کول د جنسي تېري په نوم پیژندل کیږي. د دوو یا ډېرو کسانو لخوا په یو کس جنسي تېري ډله ایز جنسي تېري بلل کیږي. جنسي تاوتریخوالی کیدای شي د تاوتریخوالی نور ډولونه شامل وي چې نور جنسي ارګانونه پکې شامل وي، لکه د خولې او نارینه تناسل ، ولووا، یا مقعد ترمنځ په زور سره اړیکه.
د جنسي تاوتریخوالي ډولونه او شرایط
[سمول]د تاوتریخجن جنسي عملونو پراخه لړۍ په مختلفو شرایطو او شرایطو کې واقع کیدی شي، چې پدې کې شامل دي، د بیلګې په توګه:
- د نامعلومو کسانو لخوا جنسي تېري
- په واده یا رومانتيک اړیکو کې جنسي تېري
- د وسله والو شخړو په جریان کې سیستماتیک "جګړی یرغل".
- ناغوښتل جنسي پاملرنه او جنسي ځورونه چې د خدماتو په بدل کې د جنسیت غوښتنه کول شامل دي.
- د رواني یا فزیکي پلوه معلولینو جنسي تېري
- د ماشومانو جنسي تېري
- اجباري ودونه یا همغږي چې د ماشوم ودونه پکې شامل دي.
- د جنسي انتقالي ناروغیو پروړاندې د امیندوارۍ یا نورو محافظتي اقداماتو کارولو حق رد کول.
- جبري سقط کول
- د جنسي روغتیا په وړاندې د تاوتریخوالی عملونه چې د تناسلي نسج پرې کول او جبري کنوارۍ ازموینه پکې شامله ده.
- د جنسي استحصال لپاره جبري فحاشي او انساني قاچاق .
د ستونزې شدت
[سمول]د جنسي تېري احصایې څنګه محاسبه کیږي او تر کومې اندازې پورې د ستونزې له شدت سره تړاو لري: د ټولنیز تاوتریخوالی ډاټا عموما د پولیسو چینلونو، کلینیکي حالتونو، غیر دولتي سازمانونو او د سروې څېړنې څخه راځي. د دې سرچینو ترمنځ اړیکه او د جنسي تاوتریخوالی د ستونزې نړیواله اندازه په اوبو کې د یخ کندې سره پرتله کیدی شي (چارټ وګورئ). [۲] کوچنۍ څرګندې نښې هغه قضیې استازیتوب کوي چې پولیسو ته راپور شوي. یوه لویه برخه کیدای شي د سروې څېړنې او د نادولتي موسسو د فعالیتونو له لارې ولیدل شي. مګر د دې خولۍ لاندې، د ستونزې یوه د لیدلو وړ مګر نه اندازه شوې برخه پاتې ده. په ټولیز ډول، جنسي تاوتریخوالی هغه برخه ده چې په څېړنو کې له پامه غورځول شوي. شته معلومات لږ او منتشر دي. د مثال په توګه، د پولیسو معلومات اکثرا نیمګړي او محدود وي. ډېری خلک پولیسو ته د جنسي تېري راپور نه ورکوي ځکه چې دوی په دې شرمیږي یا ویره لري چې تورن شي، کفر وشي، یا بل ډول ناوړه چلند وشي. له بلې خوا، د عدلي - معالجوي کلینیکونو ډاټا د جنسي تېري د ډېرو تاوتریخوالی پیښو په لور متعصب کیدی شي.
د هغو کسانو شمېر چې د جنسي تاوتریخوالي اړوند سمدستي ستونزو لپاره د طبي خدماتو څخه کار اخلي هم نسبتا لږ دی. که څه هم په تیرو لسیزو کې د سروې څېړنې له لارې د دې پدیدې اندازه کولو کې د پام وړ پرمختګونه شوي، په مختلفو مطالعاتو کې کارول شوي تعریفونه د پام وړ توپیر لري. همدارنګه، په مختلفو کلتورونو کې د جنسي تاوتریخوالي د افشا کولو لپاره د څیړونکو په لیوالتیا کې د پام وړ توپیرونه شتون لري. د پایلې په توګه، د جنسی تاوتریخوالی د خپریدو په اړه د نړیوالو پرتله کولو کې احتیاط ته اړتیا ده.
د روغتیا نړیوال سازمان د شته ارقامو او نړیوالو څېړنو مطالعه ترسره کړه ترڅو د ستونزې کچه اندازه کړي او د 2002 "د تاوتریخوالی او روغتیا په اړه نړیوال راپور" د یوې برخې په توګه د "جنسي تاوتریخوالی" تر سرلیک لاندې درې میاشتنی راپور خپور کړ. راپور وايي چې په هرو څلورو کې یوه ښځه به د جنسي ملګري لخوا جنسي تاوتریخوالی تجربه کړي، او په هرو دریو نجونو کې یوه یې راپور ورکوي چې د دوی لومړنۍ جنسي تجربه جبري وه. د 1990 لسیزې په کلونو کې د څېړنې ډاټا ښودلې چې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې میرمنې په ځینو ښارونو کې د ډېرو جنسي ځورونو راپور ورکړی. د 12 میاشتو په موده کې، د برازیل په ریو ډی جنیرو کې 8٪ میرمنې. په کمپالا، یوګانډا کې 4.5٪. 5.8٪ د ارجنټاین په بیونس آیرس کې د جنسي ځورونې راپور ورکړی. دا نرخونه د وخت په تېریدو سره خورا لوی ستونزه په ګوته کوي. له 1989 څخه تر 2000 پورې، په متحده ایالاتو کې د 7.7٪ ښځو په وړاندې جنسي جرمونه راپور شوي، 23٪ په شمالي لندن، انګلستان، 29.9٪ په بنکاک، 15.3٪ په ټورنټو، کاناډا کې. په دې موده کې د مکسیکو او پیرو په ځینو برخو کې د 40٪ څخه زیاتو میرمنو د جنسي تېري راپور ورکړی. د سروې شویو هیوادونو په منځ کې، فنلینډ د -5.9٪ ټیټې کچې له امله ولاړ و. [۱۱]
هغه عوامل چې د جنسي تېري قرباني کېدو پورې تړاو لري
[سمول]د جنسي تاوتریخوالی تشریح کول د ډېری ډولونو او شرایطو له امله چې دا پېښيږي ستونزمن دی. د جنسي تاوتریخوالی د ډولونو او د نږدې ملګري تاوتریخوالی ترمنځ د پام وړ تکرار شتون لري. داسې فکتورونه شتون لري چې د یو کس د جبري جنسي اړیکو خطر زیاتوي، هغه عوامل چې د یو چا په بل باندې د جنسي تېری کولو خطر زیاتوي، او په ټولنیز چاپیریال کې فکتورونه چې ملګري او کورنۍ پکې شامل دي چې د جنسي تېري احتمال او د هغې په وړاندې غبرګون اغیزه کوي. .
څېړنو ویلي چې بېلابېل لاملونه شته چې ډېری اغېزې لري، په پایله کې چې څومره عوامل موجود وي هغومره د جنسي تاوتریخوالي احتمال زیات وي. برسېره پر دې، یو ځانګړی فکتور کولی شي د ژوند په مختلفو دورو کې مختلف اهمیت ولري.
هغه عوامل چې په نارینه وو کې د جنسي تېري خطر زیاتوي
[سمول]د جنسي تاوتریخوالی سړو په اړه معلومات یو څه محدود دي او په پراخه کچه د توقیف شوي مرتکبین په لور متوجه دي، پرته له دې چې په متحده ایالاتو کې، چیرې چې څېړنې د کالج زده کونکو باندې هم ترسره کیږي. سره له دې چې د نارینه وو د جنسي تاوتریخوالی په اړه د معلوماتو د کمښت سره سره، داسې ښکاري چې جنسي تاوتریخوالی په نږدې ټولو هیوادونو کې واقع کیږي (که څه هم د توپیر کچه یې توپیر لري)، په ټولو ټولنیزو اقتصادي ګروپونو کې، او د ماشومتوب څخه د عمر په ټولو ګروپونو کې. د نارینه وو په اړه معلومات چې په جنسي تېري کې ښکیل دي دا هم ښیي چې ډېری یې خپل عملونه په هغو میرمنو باندې اخته کوي چې دوی یې پیژني. [۱۲] [۱۳] د هغو فکتورونو په منځ کې چې د سړي د جنسي تېري خطر زیاتوي، چلند او باورونه دي، او همدارنګه هغه چلندونه چې د شرایطو او شرایطو څخه رامینځته کیږي چې د ځورونې لپاره فرصتونه او ملاتړ چمتو کوي.
حوالې
[سمول]- ↑ Home page of The Sexual Violence Research Initiative
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Jewkes R, Abrahams N. The epidemiology of rape and sexual coercion in South Africa: an overview. Social Science and Medicine (in press).
- ↑ Jewkes R et al. relationship dynamics and adolescent pregnancy in South Africa. Social Science and Medicine, 2001, 5:733–744.
- ↑ Matasha E et al. Sexual and reproductive health among primary and secondary school pupils in Mwanza, Tanzania: need for intervention. AIDS Care, 1998, 10:571–582.
- ↑ Buga GA, Amoko DH, Ncayiyana DJ. Sexual behaviour, contraceptive practice and reproductive health among school adolescents in rural Transkei. South African Medical Journal,1996, 86:523–527.
- ↑ Holmes MM et al. Rape-related pregnancy: estimates and descriptive characteristics from a national sample of women. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 1996, 175:320–324.
- ↑ Briggs L, Joyce PR. What determines post-traumatic stress disorder symptomatology for survivors of childhood sexual abuse? Child Abuse & Neglect, 1997, 21:575–582.
- ↑ Mollica RF, Son L. Cultural dimensions in the evaluation and treatment of sexual trauma: an overview. Psychiatric Clinics of North America, 1989, 12:363–379.
- ↑ Swiss S et al. Violence against women during the Liberian civil conflict. Journal of the American Medical Association, 1998, 279:625–629.
- ↑ World Health Organization., World report on violence and health (Geneva: World Health Organization, 2002), ۱۴۹.
- ↑ ""WHO Report on Sexual Violence Worldwide"". Journalist's Resource.org.
- ↑ Heise L, Moore K, Toubia N. Sexual coercion and women’s reproductive health: a focus on research. New York, NY, Population Council, 1995.
- ↑ Violence against women: a priority health issue. Geneva, World Health Organization, 1997 (document WHO/FRH/WHD/97.8).
|
