واګنر ډله

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

 

واګنر ډله يا واګنر ګروپ
Группа Вагнера
د واګنر ډلې رسمي نښان[۱][۲]
پيل 2014–تراوسه[۳]
مشران یوګیني پریګوزین

ډګروال دیمیتري اتکین ډګروال کستنتين پيکاروف

متحدين
د روسیې د فدراسیون وسله وال ځواکونه (2014-2023)

د ډونباس د خلکو ملیشې د سوریې وسله وال ځواکونه

د ایران انقلابي ګارد د مرکزي افریقا وسله وال ځواکونه

د لیبیا ملي اردو د موزمبیک وسله وال دفاعي ځواکونه

د مدغاسکر د خلکو وسله وال ځواکونه د چټک ملاتړ ځواکونو

مخالفين
د روسیې د فدراسیون وسله وال ځواکونه (منذ 2023)

د اوکراین وسله وال ځواکونه تنظيم الدولة الإسلامية (داعش) اسلامي دولت (داعش)

النصره جبهه (2014–2017) شام خپلواکۍ ډله

معارضة سورية د سوریې ازاد پوځ معارضة سورية د سوریې ملي اردو

د بدلون لپاره د هېوادپالو اتحاد د لیبیا پوځ

انصار السنة (موزمبیک)

معارك وحروب
د روسیې فدراسیون کریمیا یوځای کړه[۴][۵]


د دونباس جګړه

د سوریې کورنۍ جګړه

د سوډان کورنۍ جګړه (یوازې نظامي او امنیتي روزنه) [۲۰]

د مرکزي افریقا جمهوریت کورنۍ جګړه (۲۰۱۲ – اوسنۍ)[۲۱][۲۲][۲۳]

د لیبیا کورنۍ جګړه (2014-2020)[۲۴][۲۵][۲۶]

د سوډان انقلاب

د وینزویلا ولسمشر کړکیچ (یوازې امنیت)[۲۸] په موزمبیق کې اسلام پاله بغاوت[۲۹]

د واګنر ډله د روسيې يوه پوځي ډله ده چې د ځینو لخوا د خصوصي نظامي شرکت (یا د خصوصي نظامي قرارداد کولو ادارې) په توګه تشریح شوې او ویل کیږي چې قراردادیانو یې په بېلابېلو جګړو کې برخه اخیستې ، له هغې ډلې د سوریې د حکومت په ملاتړ د سوریې په کورنۍ جګړه کې عملیات د اوکراین په ډونباس کې د 2014 څخه تر 2015 پورې د جګړې په جریان کې د ځان اعلان شوي دونیتسک او لوهانسک د خلکو جمهوریتونو بېلتون غوښتونکو ځواکونو سره مرسته يادولی شو.

يرى آخرون بما في ذلك التقارير الواردة في صحيفة نيويورك تايمز أن فاغنر هي حقًا وحدة تتمع بالاستقلالية تابعة لوزارة الدفاع الروسية و/أو مديرية المخابرات الرئيسية متخفية،[۳۰] والتي تستخدمها الحكومة الروسية في النزاعات التي تتطلب الإنكار، حيث يتم تدريب قواتها على منشآت وزارة الدفاع. ويعتقد أنها مملوكة لرجل الأعمال يفغيني بريغوجين الذي له صلات وثيقة بالرئيس الروسي فلاديمير بوتين.[۳۱][۳۲]

شتمنۍ او مشرتابه[سمول]

واګنر د لومړي ځل لپاره په 2014 کې د روسیې فدراسیون لخوا د کریمیا د الحاق پرمهال د یوې ادارې په توګه راڅرګند شو. [۳۳] روسی سوداګر یوګیني پریګوزین - کله ناکله د "پوتین شیف" په نامه یادیږي، د هغه د خواړو سوداګرۍ له امله چې د ولادیمیر پوتین لخوا یې د بهرنیو لوړ پوړو چارواکو سره د ډوډۍ کوربه توب کاوه [۳۴] له اوږدې مودې راهیسې راپور شوي چې د واګنر [۳۵] او اوټکین سره شخصي اړیکې درلودې. سوداګر ویل کیږي چې اصلي تمویل کونکی [۳۶] او د واګنر ګروپ اصلي مالک و. پریګوزین د واګنر سره د هر ډول تړاو څخه انکار وکړ، تر سپتمبر 2022 پورې، کله چې هغه ومنله چې هغه د VKontakte په موقف کې د ګروپ سره یوځای تاسیس کړی. پریګوزین ادعا وکړه: "ما پخپله زړې وسلې پاکې کړې، د مرمۍ ضد واسکټونه مې پخپله ترتیب کړل او داسې متخصصین مې پیدا کړل چې په دې کار کې راسره مرسته وکړي. له همدې شیبې څخه د ۲۰۱۴ کال د مې په لومړۍ نېټه د وطنپالو یوه ډله رامنځته شوه چې وروسته د واګنر کنډک په نامه یاد شو. . ډله "په رسمي ډول" " شتون نلري.

په لېبيا کې[سمول]

د 2018 په اکتوبر کې، سن د برتانیا د استخباراتي چارواکو په حواله وویل چې د لیبیا په ختیځ کې په بنغازي او توبروک کې د روسیې دوه پوځي اډې جوړې شوي چې د خلیفه حفتر ملاتړ وکړي، چې د دې هېواد په کورنۍ جګړه کې د لیبیا د ملي اردو مشري کوي. ویل شوي چې دا اډې د واګنر ګروپ تر پوښښ لاندې جوړې شوې وې او د استخباراتو د ریاست لوړ پوړي استازي او د ځانګړو ځواکونو غړي په سیمه کې د روزونکو او همغږي کوونکو په توګه کار کوي. داسې انګېرل کیږي چې د روسیې کلیبر توغندي او S-300 SAM سیسټمونه به په لیبیا کې ځای پرځای شي. [۳۷]

د لیبیا د داخلي جوړجاړي په اړه د روسیې د تماس ډلې مشر، لیو ډینګوف، وویل چې د سن راپور "حقیقت سره موافق نه دی،" که څه هم د RPK تلویزیون هم په لیبیا کې د روسیې پوځي ځای پرځای کول تایید کړي. د 2019 د مارچ په پیل کې ، د برتانیا د حکومت سرچینې په وینا ، شاوخوا 300 واګنر نظامي قراردادیان په بنغازي کې د حفتر ملاتړ لپاره وو. [۳۸] په دې وخت کې، د لیبیا ملي اردو د هیواد په بې قانونه سویل کې د پام وړ پرمختګونه وکړل، یو شمیر ښارونه یې په پرله پسې توګه ونیول، [۳۹] په شمول د سبها ښار [۴۰] او په لیبیا کې د تیلو ترټولو لوی ساحه. [۴۱] د مارچ تر درېیمې نیټې پورې د سویل ډیره برخه د سرحدي سیمو په ګډون د ملي اردو تر واک لاندې وه.[۴۲][۴۳][۴۴]

د سویلي کمپاین څخه وروسته، ملي اردو د پلازمینې طرابلس په وړاندې برید پیل کړ، چې د ملي موافقتنامې د حکومت تر کنټرول لاندې دی، مګر برید د ښار په څنډو کې د سخت مقاومت له امله په دوه اونیو کې ناکام شو. [۴۵] د سپتمبر په پای کې، د GNA د هوایی بریدونو د راپورونو په تعقیب چې د میاشتې په اوږدو کې د طرابلس په جنوب کې د روسیې اجیران ووژل، [۴۶] [۴۷] [۴۸] د هغه برید په شمول چې لسګونه یې ووژل [۴۹] او د واګنر قوماندان الکساندر کوزنیتسوف، [۵۰] [۵۱] او لیبیا چارواکو راپور ورکړ چې د سپتمبر په لومړۍ اونۍ کې، د واګنر څخه د 100 څخه زیات خصوصي نظامي قراردادیان د حفتر ځواکونو ته د توپچي ملاتړ چمتو کولو لپاره مخې ته راغلل.

په سوریه کې[سمول]

په سوریه کې د خصوصي پوځي قراردادیانو شتون لومړی ځل د ۲۰۱۵ کال د اکټوبر په وروستیو کې، د دغه هېواد په کورنۍ جګړه کې د روسیې د پوځي مداخلې له پیل څخه شاوخوا یوه میاشت وروسته راپور شو، کله چې د درې او نهو تر منځ خصوصي پوځي قراردادیان په سوریه کې د یاغیانو له خوا د هاوان په برید کې ووژل شول. د لتاکیا واليت [۵۲] [۵۳] [۵۴] د واګنر ګروپ راپور ورکړل شوی چې د روسیې د دفاع وزارت لپاره کار کوي پداسې حال کې چې خصوصي نظامي شرکتونه په روسیه کې غیرقانوني دي. [۵۵] د روسیې د دفاع وزارت په سوریه کې د واګنر ډلې د عملیاتو په اړه د وال سټریټ ژورنال له خوا خپاره شوي لومړني راپورونه رد کړل او هغه یې "رسنیو برید" وبلل. په هرصورت، د FSB او د دفاع وزارت دننه سرچینو په غیر رسمي ډول د روسیې بیونډ ته وویل چې واګنر د اصلي استخباراتو ریاست تر څارنې لاندې و. [۵۶]

سربیره پردې، د څو واګنر جنګیالیو په وینا، دوی د روسیې په نظامي ټرانسپورټ الوتکو کې سوریې ته لیږدول شوي. [۴] نور یې له روستوف څخه د ډون په هوايي ډګر کې د سوریې د چام ونګز ایرلاین په الوتکه کې سوریې ته واستول شول، چیرته چې د ۲۰۱۷ کال له جنوري څخه د ۲۰۱۸ کال د مارچ تر منځ ۵۱ دورې الوتنې ترسره شوې [۵۷] د دوی تجهیزات د سوریې ایکسپریس په نوم د روسیې د پوځي او ملکي سوداګریزو بیړیو یوه [۵۸] چې له ۲۰۱۲ کال راهیسې سوریې ته اکمالات رسوي، سوریې ته استول شوي [60]

د دفاع وزارت یوې سرچینې وروسته RPK تلویزیون ته وویل چې د فدرالي امنیت خدمت خصوصي نظامي قراردادیانو ته هم لارښوونه کوي. [۵۹] د واګنر کارول د 2016 تر اګست پورې روسیه 170 ملیون ډالر مصرفوي [۶۰]

په اوکراین د روسیې یرغل[سمول]

ټایمز ادعا کړې چې پر اوکراین د روسیې د یرغل پر مهال، چې د ۲۰۲۲ کال د فبرورۍ په ۲۴ مه پیل شو، واګنر ګروپ د جنورۍ له نیمایي څخه تر وروستیو پورې د مرکزي افریقا له جمهوریت څخه د اوکراین د ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي او د هغه د وژلو په ماموریت کې تر ۴۰۰ ډېر قراردادیان انتقال کړل. حکومت، په دې توګه د روسیې د کنټرول لپاره لاره هواره کړه. د اوکرایین حکومت د فبرورۍ په 26 په پیل کې پدې اړه معلومات ترلاسه کړل چې وروسته یې د "روسي تخریبکارانو" په لټه کې د پلازمینې د نیولو لپاره د 36 ساعتونو لپاره "سخت" کرفیو اعلان کړ. [۶۱] تیره ورځ، حکومت ادعا وکړه چې د دوی ځواکونو په کییف کې 60 تخریب کونکي وژلي چې د سیمه ایزو دفاعي واحد په توګه یې ځانونه معرفي کړي. [۶۲] د حکومت له خوا د دې معلوماتو د ترلاسه کولو سمدستي وروسته، د کیف په لویدیځ او شمال ختیځ کې سختې جګړې پیل شوې [۶۳] ، چیرې چې اوکراین ادعا کوي چې د یوې پوځي اډې برید یې په شا تمبولی دی. [۶۴] د سهار له خوا اوکرایني ځواکونو د پلازمینې امنیت نیولی و. [۶۵] د امریکا متحده ایالاتو هغه روسي ځواکونه چې کییف ته ننوتي د «د جاسوسۍ عناصر» بللي دي. [۶۶] دوه ورځې وروسته، یو امریکایي چارواکي وویل، "ځینې نښې" وې چې واګنر کار کوي، مګر دا روښانه نه وه چې چیرته یا څومره. [۶۷] د مارچ تر 3 پورې، د ټایمز په وینا، زیلینسکي د وژنې له دریو هڅو څخه ژوندی پاتې شوی و، چې دوه یې ادعا کیږي چې د واګنر ګروپ لخوا تنظیم شوي. [۶۸] د مارچ په اتمه، د اوکراین پوځ ادعا وکړه چې د واګنر لومړی خصوصي پوځي قراردادي د روسیې د یرغل له پیل راهیسې وژل شوی دی [۶۹] او د نوم له مخې لومړی مړینه د مارچ په ۱۳مه تایید شوه. [۷۰]

واشنګټن د جون په 27، 2023 کې نوي بندیزونه ولګول، څلور شرکتونه او یو کس یې په نښه کړ چې مستقیم د واګنر ګروپ سره تړاو لري. هغه شرکتونه چې د بندیزونو تابع دي په دوبۍ کې د صنعتي سرچینو لپاره عمومي سوداګریز شرکت شامل دی، کوم چې د مرکزي افریقا د کان کیندنې شرکت، ډیامویل ملاتړ کړی، چې هم بندیز لګول شوی. د مرکزي افریقا یو بل شرکت ، میډاس ریسورس سرلو ، په روسیه کې میشته DM LLC سره په نښه شوی و ، کوم چې د سرو زرو پلور ترسره کوي. متحده ایالاتو وویل چې بندیزونه شرکتونه د واګنر ګروپ د تمویل لپاره د سرو زرو په ناقانونه سوداګرۍ کې ښکیل وو. [۷۱]

د واګنر ګروپ بغاوت د جون په 23، 2023[سمول]

دا هم وګورئ!: تمرد مجموعة فاغنر

د ۲۰۲۳ کال د جون په ۲۳ مه د واګنر ګروپ مشر یوګیني پریګوزین ادعا وکړه چې د روسیې د دفاع وزارت عسکرو د پوځي ډلې پر پوستو بمباري کړې ده، په ځواب کې پریګوزین د دفاع وزارت له مشرتابه څخه د غچ اخیستو ژمنه وکړه. هغه د هغه څه مسؤولیت په غاړه واخیست چې د هغه ځواکونو سره پیښ شوي. [۷۲]

د همدې ورځې په ماښام، پریګوزین د پاکولو د عملیاتو د پیل اعلان وکړ چې په هغه کې د دولت پر وړاندې د بغاوت یا د وسله والې جګړې څرنګوالی په ځانګړې توګه د دفاع وزارت پر ضد و، پرګوزین هر هغه څوک وهڅول چې غواړي د دولت پر ضد جګړه کې برخه واخلي. د دفاع وزارت، مګر دا بغاوت یوازې یوه ورځ دوام وکړ چې په ترڅ کې یې د واګنر ځواکونو د روستوف ښار کنټرول ترلاسه کړ او اعلان یې وکړ چې هغه بیا پلازمینې مسکو ته لاړ، تر دې چې د بیلاروس ولسمشر الکساندر لوکاشینکو هڅه وکړه چې د خبرو اترو له لارې د شخړې د حل لپاره منځګړیتوب وکړي. د پوتین په غوښتنه له پریګوزین سره.لوکاشینکو په ښکاره د واګنر ګروپ له قوماندان سره یوې هوکړې ته په رسیدو بریالی شو چې د مسکو په لور د دغې ډلې د جنګیالیو د پرمختګ مخه ونیسي او له هغو سیمو څخه چې دوی یې د امنیت د تامینولو په بدل کې خپل کنټرول په لاس کې واخلي. [۷۳] پریګوزین د یو بیان په بڼه یو نوی آډیو پیغام خپور کړ چې په هغه کې هغه د بیلاروس منځګړیتوب سره د وینې تویدنې څخه د مخنیوي لپاره خپل موافقه اعلان کړه او دا چې د هغه ځواکونه د پلان سره سم خپل ساحوي مرکز ته راستانه شوي. [۷۴]

د واګنر ګروپ د روستوف آن ډون ښار څخه د خپلو ځواکونو ایستل پیل کړل چې څو ساعته دمخه یې په بشپړ ډول کنټرول درلود، وروسته له هغه چې د لوکاشینکو او پریګوزین تر منځ د موافقې وروسته په مستقیم ډول د سړکونو څخه راستانه شول. [۷۵] د کرملین ویاند دیمیتري پیسکوف اعلان وکړ چې د پریګوژین پرضد تورونه به لیرې شي او بیلاروس ته به واستول شي او د واګنر یاغیان به له محاکمې سره مخ نشي. په روسیه کې دننه، دوی کولی شي د دفاع وزارت سره رسمي قراردادونه لاسلیک کړي. [۷۶]

داهم وګوره[سمول]

  • سلاویک لښکر
  • د سوریې په کورنۍ جګړه کې د وسله والو ډلو لیست
  • په لیبیا کې پوځي مداخله

سرچينې[سمول]

  1. ↑ "Пригожин отправил Европарламенту кувалду с логотипом ЧВК "Вагнера" и следами "крови"". www.mk.ru. 23 نوفمبر 2022. مؤرشف من الأصل في 2023-03-11.
  2. ↑ Кирьянова، Кристина (14 ديسمبر 2022).
  3. ↑ Gostev، Aleksandr؛ Coalson، Robert (16 ديسمبر 2016).
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "Revealed: Russia's 'Secret Syria Mercenaries'".
  5. ↑ "Russian Mercenaries in Syria".
  6. ↑ "SBU exposes involvement of Russian 'Wagner PMC' headed by Utkin in destroying Il-76 in Donbas, Debaltseve events – Hrytsak".
  7. ↑ Sautreuil، Pierre (9 مارس 2016).
  8. ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ Korotkov, Denis (29 Mar 2016).
  9. ↑ Karouny، Mariam (20 أكتوبر 2015).
  10. ↑ Maria Tsvetkova؛ Anton Zverev (3 نوفمبر 2016).
  11. ↑ Leviev، Ruslan (22 مارس 2017).
  12. ↑ Tomson، Chris (21 سبتمبر 2017).
  13. ↑ "The media reported the death of another soldier PMC Wagner in Syria".
  14. ↑ Dmitriy.
  15. ↑ "Еще один доброволец из Томской области погиб в Сирии".
  16. ↑ "Russians dead in 'battle' in Syria's east".
  17. ↑ Aboufadel، Leith (13 فبراير 2018).
  18. ↑ "ЧВК "Вагнер" не дала боевикам уничтожить мирное население Восточной Гуты - ИА REX".
  19. ↑ Desk، News (1 مايو 2019).
  20. ↑ "Появилось видео из Судана, где российские наемники тренируют местных военных".
  21. ↑ "Beyond Syria and Ukraine: Wagner PMC Expands Its Operations to Africa".
  22. ↑ Gostev, Alexander (25 Apr 2018).
  23. ↑ Central African Republic troops beat back rebels with Russian help نسخة محفوظة 2021-01-26 على موقع واي باك مشين.
  24. ↑ Al Bawaba https://web.archive.org/web/20200815114817/https://www.albawaba.com/news/putin-plants-troops-weapons-libya-boost-strategic-hold-1197206. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۵ اگسټ ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  25. ↑ РБК https://web.archive.org/web/20210225060044/https://www.rbc.ru/politics/09/10/2018/5bbc8efa9a7947544a676112. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۵ فبروري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  26. ↑ Al-Monitor. 12 October 2018 https://web.archive.org/web/20200813033744/https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/10/russia-libya-troops-hifter.html. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۳ اگسټ ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  27. ↑ https://web.archive.org/web/20191005214115/https://finance.yahoo.com/news/putins-chef-deploys-mercenaries-libya-071117978.html. د اصلي آرشيف څخه پر 5 أكتوبر 2019 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  28. ↑ "Exclusive: Kremlin-linked contractors help guard Venezuela's Maduro - sources".
  29. ↑ ""War 'declared'": Report on latest military operations in Mocimboa da Praia and Macomia - Carta".
  30. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  31. ↑ https://web.archive.org/web/20230624105027/https://almashhad.com/article/773112298002792-News/100627228390730-%D8%AA%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D8%B7%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AA%D9%8A%D9%86-%D9%83%D9%85-%D8%B9%D8%AF%D8%AF-%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%BA%D9%86%D8%B1/. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۴ جون ۲۰۲۳ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  32. ↑ سكاي نيوز عربية (په اراگونېسي ژبه کي) https://www.skynewsarabia.com/world/1632121-%D8%AA%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%A7%D8%BA%D9%86%D8%B1-%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B9%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9. مؤرشف من الأصل في ۲۴ جون ۲۰۲۳. د لاسرسي‌نېټه ۲۴ جون ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  33. ↑ . 23-03-2023 [chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF12344 chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://crsreports.congress.gov/product/pdf/IF/IF12344] تحقق من قيمة |مسار= (مساعدة). الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  34. ↑ AP News (په انګلیسي ژبه کي). 2017-12-12 https://web.archive.org/web/20230729062322/https://apnews.com/general-news-7f9e63cb14a54dfa9148b6430d89e873. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۹ جولای ۲۰۲۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۳ اگسټ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  35. ↑ Meduza (په انګلیسي ژبه کي) https://web.archive.org/web/20230608083116/https://meduza.io/en/news/2017/10/31/the-man-allegedly-behind-russia-s-troll-factory-is-reportedly-trying-to-buy-the-news-outlet-that-keeps-exposing-his-business-empire. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۸ جون ۲۰۲۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۳ اگسټ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  36. ↑ Meduza (په انګلیسي ژبه کي) https://web.archive.org/web/20230719072010/https://meduza.io/en/news/2017/06/06/suspected-russian-mercenary-ex-colonel-lands-in-petersburg-drunk-tank-with-95-000-dollars-in-his-pockets. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۹ جولای ۲۰۲۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۰۳ اگسټ ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  37. ↑ The Sun: Russia sends troops and missiles to east Libya and sets up two military bases The Libya Observer Archived 17 February 2020[Date mismatch] at the Wayback Machine.
  38. ↑ . 3 March 2019 https://web.archive.org/web/20210113080055/https://www.telegraph.co.uk/news/2019/03/03/russian-mercenaries-back-libyan-rebel-leader-moscow-seeks-influence/. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۳ جنوري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  39. ↑ Libyan National Army Advances Reclaiming Al Shararah Oilfield, 8 February 2019 Archived 19 October 2020[Date mismatch] at the Wayback Machine.
  40. ↑ . 28 January 2019 https://web.archive.org/web/20201124184915/https://www.reuters.com/article/us-libya-security-idUSKCN1PM0ZD. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۴ نومبر ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  41. ↑ The National https://web.archive.org/web/20190306043128/https://www.thenational.ae/world/mena/libya-s-khalifa-haftar-says-nla-has-taken-largest-oil-field-1.822817. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۶ مارچ ۲۰۱۹ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  42. ↑ Asharq AL-awsat https://web.archive.org/web/20210228115224/https://english.aawsat.com/home/article/1605766/haftar-troops-advance-south-libya-putting-gna-under-pressure. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۸ فبروري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  43. ↑ Asharq AL-awsat https://web.archive.org/web/20210228120237/https://english.aawsat.com/home/article/1614621/libya-lna-says-control-southern-border-areas. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۸ فبروري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  44. ↑ www.voanews.com https://web.archive.org/web/20201128032421/https://www.voanews.com/africa/spokesman-libyan-strongmans-forces-control-south. د اصلي آرشيف څخه پر 28 نوفمبر 2020 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  45. ↑ . 15 April 2019 https://web.archive.org/web/20191129073942/https://www.reuters.com/article/us-libya-security-analysis-idUSKCN1RR1R6. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۹ نومبر ۲۰۱۹ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  46. ↑ . 9 September 2019 https://web.archive.org/web/20190925060431/https://twitter.com/TvFebruary/status/1171098768734916609. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۵ سپټمبر ۲۰۱۹ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  47. ↑ www.libyaobserver.ly https://web.archive.org/web/20200808211629/https://www.libyaobserver.ly/news/foreign-mercenaries-fighting-alongside-haftars-forces-killed-airstrikes-southern-tripoli. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۸ اگسټ ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  48. ↑ www.libyaobserver.ly https://web.archive.org/web/20200808211629/https://www.libyaobserver.ly/news/foreign-mercenaries-fighting-alongside-haftars-forces-killed-airstrikes-southern-tripoli. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۸ اگسټ ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  49. ↑ https://web.archive.org/web/20200414165109/https://www.thetimes.co.uk/article/airstrike-kills-kremlin-mercenaries-backing-libyan-strongman-khalifa-haftar-nbq0szmhz. د اصلي آرشيف څخه پر ۱۴ اپرېل ۲۰۲۰ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  50. ↑ www.libyaobserver.ly https://web.archive.org/web/20210206174133/https://www.libyaobserver.ly/inbrief/senior-commander-russian-wagner-group-injured-libya-french-le-point-reports. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۶ فبروري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  51. ↑ www.libyaobserver.ly https://web.archive.org/web/20210206174133/https://www.libyaobserver.ly/inbrief/senior-commander-russian-wagner-group-injured-libya-french-le-point-reports. د اصلي آرشيف څخه پر ۰۶ فبروري ۲۰۲۱ باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  52. ↑ رويترز. 20 October 2015 https://web.archive.org/web/20200919175732/https://www.reuters.com/article/us-mideast-crisis-syria-russia/three-russians-killed-in-syria-pro-government-source-idUSKCN0SE1YO20151020. د اصلي آرشيف څخه پر 19 سبتمبر 2020 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۱ اکتوبر ۲۰۱۵. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  53. ↑ وول ستريت جورنال. 18 December 2015 https://web.archive.org/web/20210225022216/https://www.wsj.com/articles/up-to-nine-russian-contractors-die-in-syria-experts-say-1450467757. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۵ فبروري ۲۰۲۱ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۳ ډيسمبر ۲۰۱۵. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  54. ↑ ذا ديلي بيست. 21 June 2016 https://web.archive.org/web/20171019130158/https://www.thedailybeast.com/how-many-russian-soldiers-have-died-in-syria. د اصلي آرشيف څخه پر 19 أكتوبر 2017 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۱۸ سپټمبر ۲۰۱۷. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  55. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  56. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  57. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  58. ↑ Parker 2017، ص. 6.
  59. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  60. ↑ Institute for the Study of War https://web.archive.org/web/20220325065358/https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-march-24. د اصلي آرشيف څخه پر 25 مارس 2022 باندې. د لاسرسي‌نېټه 16 مارس 2022. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ الوصول=, |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  61. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  62. ↑ Українська правда https://web.archive.org/web/20220306144424/https://www.pravda.com.ua/news/2022/02/26/7325975/. د اصلي آرشيف څخه پر 6 مارس 2022 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  63. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  64. ↑ BBC News https://web.archive.org/web/20220315131947/https://www.bbc.co.uk/news/live/world-europe-60517447. د اصلي آرشيف څخه پر 15 مارس 2022 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  65. ↑ . February 26, 2022 https://web.archive.org/web/20220316043845/https://www.wsj.com/articles/russias-assault-on-ukraine-presses-forward-as-street-battles-rage-in-kyiv-11645864200. د اصلي آرشيف څخه پر 16 مارس 2022 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  66. ↑ AP NEWS. February 26, 2022 https://web.archive.org/web/20220311033748/https://apnews.com/article/russia-ukraine-united-nations-general-assembly-kyiv-boris-johnson-business-2db2e7aeab196d941e7b66492feca14b. د اصلي آرشيف څخه پر 11 مارس 2022 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  67. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  68. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  69. ↑ Ukraine Interactive map - Ukraine Latest news on live map - liveuamap.com https://web.archive.org/web/20220310100416/https://liveuamap.com/en/2022/8-march-first-fighters-of-russian-pmcseg-wagner-killed-in. د اصلي آرشيف څخه پر 10 مارس 2022 باندې. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  70. ↑ Institute for the Study of War https://web.archive.org/web/20220325065358/https://www.understandingwar.org/backgrounder/russian-offensive-campaign-assessment-march-24. د اصلي آرشيف څخه پر 25 مارس 2022 باندې. د لاسرسي‌نېټه 16 مارس 2022. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ الوصول=, |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  71. ↑ The Associated Press. 27 July 2023 https://web.archive.org/web/20200102225119/https://apnews.com/article/wagner-group-russia-ukraine-war-treasury-sanctions-be346b938cbc3ca344417ba2768c01de. د اصلي آرشيف څخه پر ۲۷ جولای ۲۰۲۳ باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۷ جولای ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  72. ↑ . [{{{url}}} {{{title}}}].
  73. ↑ BBC News عربي (په اراگونېسي ژبه کي). 2023-06-24 https://web.archive.org/web/20230624194609/https://www.bbc.com/arabic/articles/c3g17q4xv9ko. د اصلي آرشيف څخه پر 24 يونيو 2023 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۴ جون ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  74. ↑ أخبار (په اراگونېسي ژبه کي). 2023-06-24 https://web.archive.org/web/20230624194626/https://www.aljazeera.net/news/2023/6/24/%D8%B9%D8%A7%D8%AC%D9%84-%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9-%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A9-%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%BA%D9%88%D8%AC%D9%8A%D9%86-%D9%87%D8%AF%D8%AF. د اصلي آرشيف څخه پر 24 يونيو 2023 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۴ جون ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  75. ↑ الحرة (په اراگونېسي ژبه کي). 2023-06-24 https://web.archive.org/web/20230624224631/https://www.alhurra.com/arabic-and-international/2023/06/24/%D8%A8%D9%88%D8%AA%D9%8A%D9%86-%D9%8A%D8%B4%D9%83%D8%B1-%D9%84%D9%88%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%86%D9%83%D9%88-%D8%AC%D9%87%D9%88%D8%AF%D9%87-%D9%84%D9%88%D9%82%D9%81-%D8%AA%D9%85%D8%B1%D8%AF-%D9%81%D8%A7%D8%BA%D9%86%D8%B1. د اصلي آرشيف څخه پر 24 يونيو 2023 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۴ جون ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
  76. ↑ أخبار (په اراگونېسي ژبه کي). 2023-06-24 https://web.archive.org/web/20230624224653/https://www.aljazeera.net/news/2023/6/24/%D8%A8%D8%B9%D8%AF-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D9%8A%D9%86-%D9%84%D9%88%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%8A%D9%86%D9%83%D9%88-%D9%88%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%BA%D9%88%D8%AC%D9%8A%D9%86. د اصلي آرشيف څخه پر 24 يونيو 2023 باندې. د لاسرسي‌نېټه ۲۴ جون ۲۰۲۳. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة); تحقق من التاريخ في: |تاريخ أرشيف= (مساعدة); مفقود أو فارغ |title= (مساعدة)
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=واګنر_ډله&oldid=310770" نه اخيستل شوی