Jump to content

د ۲۰۱۴ ز کال د روسیې په ملاتړ په اوکراین کې ناکراري

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د ۲۰۱۴ ز کال د فبروري میاشتې له ورستیو څخه، د یورومیدان له خوځښت او د ۲۰۱۴ ز کال د اوکراین له انقلاب وروسته، د اوکراین د ختیځ او سویلي سیمو په لویو ښارونو کې د روسیې پلوه او حکومت ضد ډلو له لوري لاریونونه پیل شول. د ناکراریو په لومړي پړاو کې، چې د "روسي پسرلي" (په روسي ژبه کې: Русская весна، رومي بڼه یې: Russkaya Vesna) په نوم یادېده، د روسیې د پوځي لاسوهنې په پایله کې او په نړیواله کچه تر نیوکې لاندې (د ملګرو ملتونو د ۲۶۲/۶۸ ګڼه پریکړه لیک په بنسټ) د کریمیا د ټولپوښتنې په پایله کې د اوکراین کریمیا سیمه د روسیې فدراتیف ته ضمیمه شوه. په دونیتسک او لوهانسک ولایتونو کې، چې معمولاً د ډونباس سیمه بلل کېږي، لاریونونه په روسي پلوه وسله وال جلاغوښتونکي بغاوت واوښتل چې د اوکراین په وړاندې د روسیې فدراسیون له لوري، د همغږي سیاسي او نظامي کمپاین په توګه ملاتړ کېږي. د اوکراین دولت په سویل او ختیځ کې د کنټرول د ساتلو لپاره د "ترهګرۍ ضد عملیات" پیل کړل، چې د ناکراریو د پای لپاره یې وسله وال ځواکونه ولېږل.[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱]

مخینه

[سمول]

اوکراین هغه مهال له ناکراریو سره لاس او ګرېوان شو، چې ولسمشر ویکتور یانوکوویچ د ۲۰۱۳ ز کال د نومبر په ۲۱ مه نېټه له اروپایي اتحادیې سره د یووالي د تړون له لاسلیک څخه ډډه وکړه. یو سازمان شوي سیاسي خوځښت، چې د یوروډګرپه نوم یادېږي، له اروپايي ټولنې سره د نږدې اړیکو او د یانوکوویچ د ګوښه کېدو غوښتنه وکړه. په پایله کې دا خوځښت بریالی شو، چې د ۲۰۱۴ ز کال د فبروري د میاشتې د انقلاب لامل شو او یانوکوویچ او د هغه حکومت یې را وپرځول، خو د اوکراین په ختیځ او سویلي سیمو کې یو شمېر روسي ژبې وګړو، چې د یانوکوویچ او د هغه د سیمې د ګوند لپاره د ملاتړ دودیزې اډې وې، له انقلاب سره مخالفت څرګند کړ  او له  روسیې سره د نږدې اړیکو د غوښتلو لپاره یې لاریونونه پیل کړل. په کریمیا کې له اوکراین څخه د بېلېدو او له فدراتیف روسیې سره د یوځای کېدو په پلوۍ پراخ لاریونونه ترسره شول، چې د کریمیا د ۲۰۱۴ ز کال د کړکېچ لامل شول. [۱۲][۱۳][۱۴]

روسي پلوه فعالینو، د مارچ په لومړۍ نېټه د اوکراین په ختیځ کې په بېلابېلو ولایتونو کې د سیمه يیزو دولتي ادارو ودانۍ، د لنډ وخت لپاره اشغال کړې. د مارچ په ۱۱ مه نېټه، وروسته له هغه چې د سیمه ییزو پولیسو ډلو او د اوکراین د امنیت خدماتو ودانۍ بېرته ونیولې، ټول اشغال پای ته ورسېد. په دونیتسک کې، د مارچ د ۱۳ مې نېټې د لاریون په ګډون چې په کې یو اوکراین پلوه لاریون کوونکی په چاقو ووژل شو، لاریونونه په زیاتره حالاتو کې تاوتریخوالي ته واوښتل. په کیف کې، د مارچ په ۱۵ مه نېټه د اوکرایین وطندپرستو ډلو ملیشو د میدان ضد یو مظاهره کوونکی او یو لاروی هغه وخت ووژل، چې د میدان ضد مظاهره چیانو د ښي اړخ په مرکزي دفتر یې برید وکړ. [۱۵][۱۶][۱۷]

په لاریون کوونکو کې د پولې له هاخوا هغه روسي اتباعو هم ګډون درلود چې په اوکراین کې د روس پلوه فعالینو د هڅو ملاتړ ته یې را دانګلي وو. د دونیتسک ولایت والي سرهي تاروتا څرګنده کړه چې: د دونیتسک په لاریونونو کې پخوانیو بندیانو او نورو هغه کسان ګډون درلود چې له کریمیا څخه وتلي وو. د مارچ له ۴ تر ۲۵ مې پورې د اوکراین پولیسو او پوله ساتو ځواکونو اوکراین ته د ۸۲۰۰ څخه د زیاتو روسانو د ننوتلو مخه نیولې وه. د ملي امنیت او دفاع د شورا منشي اندري پاروبي د مارچ په ۲۷ مه وویل چې: په ورځني ډول له ۵۰۰ څخه تر ۷۰۰ روسانو د ننوتو مخه نیول کېږي. [۱۸]

د اپریل د میاشتې په ۱۷مه نېټه، د ولادیمیر پوتین له پروګرام سره د دولسمې مستقیمې اړیکې په مهال، د روسیې ولسمشر د کریمیا د دفاعي سرتېرو تر څنګ د روسیې د وسله والو ځواکونو کارول ومنل، خو د اوکراین حکومت، اروپایي اتحادیې او د متحده ایالاتو هغه تورونه یې رد کړل، چې ګواکي د اوکراین په ختیځ کې د روسیې ځانګړي ځواکونه ناکراریو ته لمن وهي.

سرچينې

[سمول]
  1. Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine (PDF) (Report). Santa Monica: RAND Corporation. pp. 33–34.
  2. Mitrokhin, Nikolay (2015). "Infiltration, Instruction, Invasion: Russia's War in the Donbass" (PDF). Journal of Soviet and Post-Soviet Politics and Society. 1 (1): 220–221. خوندي شوی له the original (PDF) on 2021-06-11. بياځلي په 2022-03-19.
  3. Wilson, Andrew (2016-04-20). "The Donbas in 2014: Explaining Civil Conflict Perhaps, but not Civil War". Europe-Asia Studies. 68 (4): 631–652. doi:10.1080/09668136.2016.1176994. ISSN 0966-8136.
  4. Pomerantsev, Peter (2019-08-07). "The Counteroffensive Against Conspiracy Theories Has Begun". بياځلي په 2020-06-26.
  5. "Remembering Ukraine's Revolution of Dignity". openDemocracy. بياځلي په 2020-06-26.
  6. Kuzio, Taras (2017). Putin's war against Ukraine : revolution, nationalism, and crime. North Charleston, South Carolina: CreateSpace Independent Publishing Platform. p. 90. ISBN 978-1-5432-8586-4. OCLC 982267595.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  7. DeBenedictis, Kent (2021). Russian 'hybrid warfare' and the annexation of Crimea : the modern application of Soviet political warfare. London: Bloomsbury Publishing. p. 1. ISBN 978-0-7556-4002-7. OCLC 1238134016.
  8. Kuzio, Taras (2017). Putin's war against Ukraine : revolution, nationalism, and crime. North Charleston, South Carolina: CreateSpace Independent Publishing Platform. p. 252. ISBN 978-1-5432-8586-4. OCLC 982267595.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  9. Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine (PDF) (Report). Santa Monica: RAND Corporation. pp. 37–38.
  10. D'Anieri, Paul J. (2019). Ukraine and Russia : from civilized divorce to uncivil war. Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. p. 234. ISBN 978-1-108-48609-5. OCLC 1097455586.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  11. Kofman, Michael; Migacheva, Katya; Nichiporuk, Brian; Radin, Andrew; Tkacheva, Olesya; Oberholtzer, Jenny (2017). Lessons from Russia's Operations in Crimea and Eastern Ukraine (PDF) (Report). Santa Monica: RAND Corporation. p. 39.
  12. "A Ukraine City Spins Beyond the Government's Reach". The New York Times. 15 February 2014.
  13. Richard Balmforth (12 December 2013). "Kiev protesters gather, EU dangles aid promise". Reuters. بياځلي په 10 April 2014.
  14. "Ukraine Opposition Vows To Continue Struggle After Yanukovych Offer". Radio Free Europe/Radio Liberty. 25 January 2014. بياځلي په 10 April 2014.
  15. Roth, Andrew (3 March 2014). "From Russia, 'Tourists' Stir the Protests". The New York Times. بياځلي په 10 April 2014.
  16. "Southeastern Ukraine gets invasion of Russian protesters". Kyiv Post. 7 March 2014. بياځلي په 10 April 2014.
  17. "Донецькими сепаратистами виявилися колишні зеки і гастролери з Криму Більше читайте тут (Separatists in Donetsk were former prisoners)". TSN (in اوکرايني). 26 March 2014. بياځلي په 10 April 2014.
  18. "SBU detains Russian provocateur believed to have planned raid on parliament, cabinet buildings". Kyiv Post. 31 March 2014. بياځلي په 10 April 2014.