Jump to content

د وايمار جمهوريت

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
  
د وايمار جمهوريت
د وايمار جمهوريت
د وايمار جمهوريت
بیرغ
د وايمار جمهوريت
د وايمار جمهوريت
نښان

د وايمار جمهوريت
د وايمار جمهوريت

ملي ترانه:
ځمکه او استوګنه
کوارډينېټ ۵۲°۳۱′۱۲″شمال ۱۳°۲۲′۳۰″ختیځ / 52.52°شمال 13.375°ختيځ / 52.52; 13.375   ويکيډاټا کې (P625) ځانګړنې بدلې کړئ
پراخوالی 468787 کیلومتره مربع (۱۹۲۵)  ويکيډاټا کې (P2046) ځانګړنې بدلې کړئ
پلازمېنه برلين   ويکيډاټا کې (P36) ځانګړنې بدلې کړئ
رسمي ژبې جرمني ژبه   ويکيډاټا کې (P37) ځانګړنې بدلې کړئ
مشرتابه
بنسټ اېښودنه او واکمنۍ
خپلواکۍ نېټه
د عمر محدودیتونه
Map

ویمار جمهوریت (  [ˈvaɪmaʁɐ ʁepuˈbli:k ] ((</img> لینک=| (د غږ په اړه )، په رسمي توګه د آلمان ریخ ( ، د آلمان د خلکو د دولت په نوم پیژندل شوی ( یا په ساده ډول د آلمان جمهوریت ( ، د 1918 څخه تر 1933 پورې د آلمان یو ایالت و. د یوې اصطالح په توګه، دا یو غیر رسمي تاریخي نوم دی چې نوم یې د ویمار ښار څخه اخیستل شوی، چیرې چې د اساسي قانون شورا لومړی ځای نیولی و. د جمهوریت رسمي نوم د آلمان ریخ پاتې شو لکه څنګه چې د آلمان امپراتورۍ په وخت کې د دې لوی ځایونو دود له امله و .

د ویمار جمهوریت یا د ویمار جمهوریت د آلمان جمهوریت نوم دی چې د فبروري په 1919 کې د 1918 د نومبر د انقلاب په پایله کې رامینځته شو او تر 1933 پورې شتون درلود. په رسمي توګه، دا هیواد د آلمان ریخ ( دویچ ریچ ) په نوم یادیږي.

که څه هم معمولا د "آلمان امپراتورۍ" په توګه ژباړل شوی، ریخ دلته د "حقیقت" په توګه غوره ژباړل شوی ترڅو دا اصطالح اړینه نه وي چې د سلطنت مفهوم ولري. ریخ د اساسي قانون له پاچاهۍ څخه په جمهوریت بدل شو. په انګلیسي کې، هیواد عموما په ساده ډول د آلمان په نوم پیژندل کیده، او د ویمار جمهوریت نوم یوازې په 1930 لسیزه کې اصلي جریان شو.

د نومبر په 9، 1918 کې، آلمان په حقیقت کې جمهوریت شو کله چې قیصر ویلهیم II د آلمان او پروسیا تختونه لغوه کړل او د خپل زوی، ولیعهد ولیهلم په ځای ناستي موافقه ونه کړه. او د فبرورۍ په 1919 کې، د جوور جمهوریت د آلمان د ولسمشرۍ په زیږون کې رامینځته شو. په ویمار کې ملي شورا جوړه شوه، چیرې چې د آلمان لپاره نوی اساسي قانون د 11 اګست 1919 کې لیکل شوی او تصویب شو. په خپلو څوارلسو کلونو کې، د ویمار جمهوریت له یو شمیر ستونزو سره مخ شو، پشمول د انفلاسیون، سیاسي افراطیت (په مکرر ډول د نیمه پوځي ځواکونو سره) او همدارنګه د جنجالي اړیکو او لومړۍ جګړې په شمول. په آلمان کې د ورسیلس د تړون په اړه خپګان په ځانګړې توګه د سیاسي حق په اړه سخت و، چیرې چې د هغو کسانو په وړاندې لوی خپګان شتون درلود چې دا تړون لاسلیک او سپارلی و. د ویمار جمهوریت د تړون ډیری اړتیاوې پوره کړې، که څه هم هیڅکله یې د بې وسلې کولو اړتیاوې په بشپړه توګه نه دي پوره کړې او بالاخره یې د جګړې د جبران یوه کوچنۍ برخه ورکړه (د ډیوس پلان او ځوان پلان له لارې). [۱] د لوکارنو د تړونونو له مخې، آلمان له فرانسې او بلجیم څخه د نه منلو وړ ادعاوو څخه لاس واخیست او د هیواد لویدیز سرحدونه یې ومنل، مګر د ختیځ سرحدونو او اتریش هڅولو ته یې دوام ورکړ چې له آلمان سره یوځای شي، دا د 1815 څخه تر 1866 پورې د آلمان کنفدراسیون و.

د 1930 څخه وروسته، ولسمشر پاول وان هاننبرګ د چانسلر هینریچ برنینګ، فرانز وان پاپین او جنرال کورټ وان شولیچر په ملاتړ بیړني واکونه وکارول . لوی فشار ، چې د برونینګ د انفلاسیون پالیسۍ خطر یې زیات کړی و، د بیکارۍ د زیاتوالي لامل شو. 1933 کې، هینډنبرګ اډولف هټلر د چانسلر په توګه وټاکه، او همدارنګه د ګوند د ایتلافي حکومت برخه وه. نازیانو د کابینې د پاتې لسو څوکیو څخه دوه یې درلودل. د وائس چانسلر په توګه د وان پاپین هدف " امنیسس فضل " و چې هټلر به د هینډبرګ سره د هغه نږدې شخصي اړیکو په کارولو سره کنټرول وساتي. په څو میاشتو کې، د ریچسټګ اور وژنې لارښود او د 1933 د بې برخې کولو قانون یو اضطراري حالت رامینځته کړ کله چې دا د اساسي قانون حاکمیت او مدني آزادي له مینځه یوسي. د هټلر له خوا د واک غصب کول ( Muchtergreifung ) د قانون له مخې د فرمان له لارې د حکومت واک و. دې پیښو د جمهوریت پای په نښه کړ - لکه څنګه چې ډیموکراسي پای ته ورسیده ، د یو ګوندي دولت رامینځته کول د نازي دورې دیکتاتورۍ پیل شو.

د آلمان جمهوریت لومړنی دیموکراتیک دولت ګڼل کیږي. دا د 18 ایالتونو سره فدرالي جوړښت درلود. د ویمر اساسي قانون د جمهوري ریاست او پارلماني سیسټم ترمنځ د حکومت سیسټم تعریف کړی.

د جمهوریت پلازمینه برلین وه، د حکومت څوکۍ او پارلمان ( ریخسټګ ). د جمهوریت نوم د ویمار ښار څخه اخیستل شوی ، چیرې چې لومړۍ ملي شورا غونډه وکړه.

د جمهوریت رول د لومړۍ نړیوالې جګړې له امله چې په کې جرمني ماتې وخوړه او د ورسیلز تړون لاسلیک شو، سخت اغېزمن شو. په 1933 کې د جمهوریت سقوط، چې ملي سوسیالیزم یې پیاوړی کړ، د نورو شیانو په منځ کې، په څو ګوندي پارلمان کې د واک ویش ته لاره هواره کړه.

د جګړې وروسته د آلمان اساسي قانون (له 1949 څخه) هڅه وکړه چې د ویمر اساسي قانون څخه د ادعا شوي یا حقیقي سرغړونو مخه ونیسي، د بیلګې په توګه د پارلمان رول پیاوړی کول او یوازې د نوي ټاکلو په وخت کې د حکومت د مشر ټاکلو اجازه ورکړل شوه.

نوم

[سمول]

د ویمار جمهوریت په نوم یادیږي ځکه چې هغه مجلس چې خپل اساسي قانون یې تصویب کړ د 6 فبروري 1919 څخه تر 11 اګست 1919 پورې په ویمار کې غونډه وکړه، مګر نوم یوازې د 1933 وروسته اصلي جریان شو.

د 1919 او 1933 ترمنځ، د نوي دولت لپاره هیڅ یو نوم نه و چې په پراخه کچه منل شوی وي او له همدې امله پخوانی نوم Script error: The function "Lang" does not exist. دی. پاتې شو، که څه هم په سختۍ سره چا دا د ویمر دورې په جریان کې کارولی. د سپیکٹرم په ښي خوا کې، په سیاسي توګه ښکیل شوي نوي ډیموکراتیک ماډل رد کړ او د دې سره تړلي دودیز کلمه ریخ عزت ته حیران شول. Script error: The function "Lang" does not exist. د مرکز ګوند، زینټرم ، د Script error: The function "Lang" does not exist. د آلمان د خلکو د دولت د اصطلاح ملاتړ وکړ، په داسې حال کې چې منځلاري کیڼ اړخي چانسلر فریدریش ایبرټ د آلمان سوسیال دیموکرات ګوند د Script error: The function "Lang" does not exist. ملاتړ وکړ. (د آلمان جمهوریت) ته ترجیح ورکول کیږي.

په 1925 کې، د Script error: The function "Lang" does not exist. ډیری آلمانانو د ډیموکراسۍ ضد حق لپاره د Script error: The function "Lang" does not exist. کلمه کارولې د حکومت د جوړښت دردناکه یادونه وه چې د بهرنیو سیاستوالو لخوا مسلط شوې وه، ویمر ته د واک د څوکۍ لیږد او د پراخ ملي ذلت سره چې پایله یې د قیصر ویلیلم جلاوطنه وه. Script error: The function "Lang" does not exist. د (ویمار جمهوریت) اصطلاح لومړۍ ثبت شوې یادونه د فبرورۍ په 24، 1929 کې د اډولف هټلر په میونخ کې د ملي سوسیالیست آلمان د کارګرانو ګوند یوې غونډې ته د وینا پرمهال وشوه. څو اونۍ وروسته، د Script error: The function "Lang" does not exist. اصطلاح هټلر دا کار د ورځپاڼو په یوه مقاله کې کړی و. یوازې د 1930 لسیزې په جریان کې دا اصطلاح د آلمان دننه او بهر دواړه اصلي جریان شو.

د تاریخ پوه ریچارډ جې ایونز په وینا : [۲]

د Weimar جمهوریت له خوا، د ' Deutsche Reich '، د "جرمن امپراتورۍ" اصطلاح د دوامداره کارونې څخه. . . د لوستو آلمانانو په مینځ کې دا انځور رامینځته شوی و چې د هغه بنسټیز جوړښت څخه خورا ډیر و چې بسمارک یې تصور کړی و: د روم امپراتورۍ ځای ناستی. دلته په ځمکه کې د خدای سلطنت لید. د نړیوالتوب ادعا او یو ډیر خوځنده مګر لږ ځواکمن احساس د آلمان د دولت مفکوره وه چې د مرکزي اروپا ټول آلماني ویناوال به پکې شامل وي - 'یو شخص، یو ریخ، یو مشر'، لکه څنګه چې د نازیانو شعار روان و.

بیرغونه او نښانونه

[سمول]

 

د جرمني ملي نښان (Script error: The function "Lang" does not exist.) from 1919 to 1928
1928 څخه تر 1933د جرمني ملي نښان

د جمهوري ریاست له معرفي کیدو وروسته، د آلمان بیرغ او د وسلو کوټ په رسمي توګه د سیاسي بدلونونو د منعکس کولو لپاره بدل شو. Script error: The function "Lang" does not exist. د ویمار جمهوریت لخوا ساتل شوی، مګر د پخوانۍ پاچاهۍ سمبولونو پرته (تاج، کالر، د سینې ډال د پروسیا وسلو سره). تور عقاب یې په یوه سر، ښي اړخ ته توطیه، خلاصې خو تړلې وزرونه، سور چونګښې، ژبه او پنجرې او سپینې غټې نښې.  

سرچينه

[سمول]
  • Allen, William Sheridan (1984). The Nazi seizure of Power: the experience of a single German town, 1922–1945. New York, Toronto: F. Watts. ISBN 0-531-09935-0.
  • Bennett, Edward W. Germany and the diplomacy of the financial crisis, 1931 (1962) Online free to borrow.
  • Berghahn, V. R. (1982). Modern Germany. Cambridge, UK: Cambridge University Press. ISBN 0-521-34748-3.
  • Bingham, John (2014). Weimar Cities: The Challenge of Urban Modernity in Germany, 1919–1933. London.
  • Bookbinder, Paul (1996). Weimar Germany: the Republic of the Reasonable. Manchester, UK: Manchester University Press. ISBN 0-7190-4286-0.
  • Broszat, Martin (1987). Hitler and the Collapse of Weimar Germany. Leamington Spa, New York: Berg and St. Martin's Press. ISBN 0-85496-509-2.
  • Childers, Thomas (1983). The Nazi Voter: The Social Foundations of Fascism in Germany, 1919–1933. Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 0-8078-1570-5.
  • Craig, Gordon A. (1980). Germany 1866–1945 (Oxford History of Modern Europe). Oxford: Oxford University Press. ISBN 0-19-502724-8.
  • Dorpalen, Andreas (1964). Hindenburg and the Weimar Republic. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. online free to borrow
  • Eschenburg, Theodor (1972). Hajo Holborn (ed.). The Role of the Personality in the Crisis of the Weimar Republic: Hindenburg, Brüning, Groener, Schleicher. New York: Pantheon Books. pp. 3–50, Republic to Reich The Making of the Nazi Revolution.
  • Evans, Richard J. The Coming of the Third Reich (2003), a standard scholarly survey; part of three volume history 1919–1945.
  • Eyck, Erich. A history of the Weimar Republic: v. 1. From the collapse of the Empire to Hindenburg's election. (1962)online free to borrow
  • Feuchtwanger, Edgar (1993). From Weimar to Hitler: Germany, 1918–1933. London: Macmillan. ISBN 0-333-27466-0.
  • Gay, Peter (1968). Weimar Culture: The Outsider as Insider. New York: Harper & Row.
  • Gordon, Mel (2000). Voluptuous Panic: The Erotic World of Weimar Berlin. New York: Feral House.
  • Hamilton, Richard F. (1982). Who Voted for Hitler?. Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-09395-4.
  • Harman, Chris (1982). The Lost Revolution: Germany 1918–1923. Bookmarks. ISBN 090622408X.
  • James, Harold (1986). The German Slump: Politics and Economics, 1924–1936. Oxford, Oxfordshire: Clarendon Press. ISBN 0-19-821972-5.
  • Kaes, Anton, ed. (1994). The Weimar Republic Sourcebook. Berkeley: University of California Press. ISBN 0-520-06774-6.
  • Kolb, Eberhard (1988). The Weimar Republic. P.S. Falla (translator). London: Unwin Hyman. Archived from the original on 2017-10-10. نه اخيستل شوی 2022-08-10. {{cite book}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |تاريخ الوصول= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
  • Lee, Stephen J. (1998). The Weimar Republic. Routledge. p. 144.
  • McElligott, Anthony, ed. (2009). Weimar Germany. Oxford University Press.
  • Mommsen, Hans (1991). From Weimar to Auschwitz. Philip O'Connor (translator). Princeton, New Jersey: Princeton University Press. ISBN 0-691-03198-3.
  • Nicholls, Anthony James (2000). Weimar and the Rise of Hitler. New York: St. Martin's Press. ISBN 0-312-23350-7.
  • Peukert, Detlev (1992). The Weimar Republic: the Crisis of Classical Modernity. New York: Hill and Wang. ISBN 0-8090-9674-9.
  • Rosenberg, Arthur. A History of the German Republic (1936) 370pp online
  • Smith, Helmut Walser, ed. (2011). The Oxford Handbook of Modern German History. ISBN 978-0198728917. ch 18–25.
  • Turner, Henry Ashby (1996). Hitler's Thirty Days To Power: January 1933. Reading, Mass.: Addison-Wesley. ISBN 0-201-40714-0.
  • Turner, Henry Ashby (1985). German Big Business and the Rise of Hitler. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-503492-9.
  • Weitz, Eric D. (2007). Weimar Germany: Promise and Tragedy. Princeton: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-01695-5.
  • Wheeler-Bennett, John (2005). The Nemesis of Power: German Army in Politics, 1918–1945. New York: Palgrave Macmillan Publishing Company. ISBN 1-4039-1812-0.
  • Wheeler-Bennett, Sir John (1967) [1936]. Hindenburg: the Wooden Titan. London: Macmillan.
  • Widdig, Bernd (2001). Culture and Inflation in Weimar Germany. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 978-0-520-22290-8.

بنیادی ماخذ

[سمول]
  • Boyd, Julia (2018). Travelers in the Third Reich: The Rise of Fascism: 1919–1945. ISBN 978-1681777825.

ہسٹوگرافی

[سمول]
  • {{cite journal}}: Empty citation (help)
  • Graf, Rüdiger. "Either-Or: The Narrative of 'Crisis' in Weimar Germany and in Historiography," Central European History (2010) 43#4 pp. 592–615
  • Von der Goltz, Anna. Hindenburg: Power, Myth, and the Rise of the Nazis (Oxford University Press, 2009)
  1. Marks, Sally (1976).
  2. Richard J. Evans (2005). The Coming of the Third Reich. Penguin. p. 33. ISBN 978-1101042670.