منځپانگې ته ورتلل

توماس جفرسون

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
توماس جفرسون
توماس جفرسون
توماس جفرسون

د شخص مالومات
پيدايښت ۲ اپريل ۱۷۴۳[۱][۲]
مړینه 4 جولای 1826 (83 کاله)[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱]  ويکيډاټا کې (P570) ځانګړنې بدلې کړئ
تابعیت د امریکا متحده ایالات   ويکيډاټا کې (P27) ځانګړنې بدلې کړئ
قد 1.89 متر [۲۲]،  189 سانتي متره   ويکيډاټا کې (P2048) ځانګړنې بدلې کړئ
دين ډئيزم [۲۳][۲۴]  ويکيډاټا کې (P140) ځانګړنې بدلې کړئ
ګوند ډیموکرات-جمهوریت غوښتونکی ګوند   ويکيډاټا کې (P102) ځانګړنې بدلې کړئ
رکن د امریکا د هنرونو او پوهنې اکاډمي   ويکيډاټا کې (P463) ځانګړنې بدلې کړئ
واک
عملي ژوند
کار/مسلک ښوونکی ،  قانونپوه ،  ليکوال [۲۵]،  ډیپلوماټ ،  سياستوال [۲۶]،  فیلسوف ،  د کروندګرو ډله   ويکيډاټا کې (P106) ځانګړنې بدلې کړئ
مورنۍ ژبه انګليسي ژبه   ويکيډاټا کې (P103) ځانګړنې بدلې کړئ
کاروونکي ژبه انګليسي ژبه [۲][۲۷]،  فرانسوي ژبه [۲۸]،  اېټاليايي ژبه [۲۸]،  لاتيني ژبه [۲۸]،  يوناني ژبه   ويکيډاټا کې (P1412) ځانګړنې بدلې کړئ
د کړنې څانګه فلسفه [۲۹]،  ديپلوماسي [۲۹]،  معماري [۲۹]  ويکيډاټا کې (P101) ځانګړنې بدلې کړئ
لاسليک
توماس جفرسون
توماس جفرسون

وېبپاڼه
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس مخ پر IMDB باندې  ويکيډاټا کې (P345) ځانګړنې بدلې کړئ
  ويکيډاټا کې (P935) ځانګړنې بدلې کړئ

تاماس جفرسن (۱۷۴۳، د اپريل ۱۳ مه – ۱۸۲۶ز، د جولای ۴) يو امريکايي سياستمدار، ديپلومات، وکيل، معمار، فيلسوف او د امريکا جوړوونکی و، چا چې له ۱۸۰۱ز څخه تر ۱۸۰۹ز کال پورې د متحده ايالاتو د ولسمشر په توګه کار وکړ. له دې وړاندې، هغه د ۱۷۹۷ز او ۱۸۰۱ز کلونو په منځ کې د جان اډمز په اداره کې د متحده ايالاتو د دویم مرستيال ولسمشر په توګه دنده تر سره کړې وه، همدا راز د جورج واشنګټن په اداره کې يې د ۱۷۹۰ز او ۱۷۹۳ز کلونو تر منځ د متحده ايالاتو د بهرنيو چارو د لومړي وزير په توګه کار کړی و. د خپلواکۍ د اعلاميې اصلي ليکونکی جيفرسن د ديموکراسۍ، جمهوريت غوښتنې او فردي حقوقو پلوی و، امريکايي مستعمرې يې هڅولې، چې د لويې بریتانيې له پاچهۍ سره اړيکې پرې او نوی ملت جوړ کړی؛ هغه په ملي او ايالتي کچه  بنسټيز اسناد جوړ او پریکړې وکړې.

د امريکايي انقلاب پر مهال، جفرسن د لويې وچې په کانګريس کې د ويرجينيا استازيتوب وکړ، چې د خپلواکۍ اعلاميه يې تصويب کړه. د ويرجينيايي قانون جوړوونکي په توګه، هغه د مذهبي ازادۍ لپاره د ايالتي قانون مسوده چمتو کړه. نوموړي د امريکا د انقلابي جګړې په اوږدو کې  له ۱۷۸۱ز څخه تر ۱۷۷۹ز کال پورې د ويرجينيا د والي په توګه دنده تر سره کړه. په ۱۷۸۵ز کال کې جفرسن د متحده ايالاتو د ماليې وزير وټاکل شو او په تعقيب يې له ۱۷۹۰ز څخه تر ۱۷۹۳ز کال پورې د ولسمشر جورج واشنګټن په حکومت کې د هېواد د بهرنيو چارو د لومړي وزير په توګه وټاکل شو. په لومړي ځل د ګوندونو د نظام تر جوړېدو وروسته جفرسن او تاماس ماډيسن د فدراليسټ ګوند پر ضد ډيموکراتيک-جمهوري ګوند جوړ کړ. هغه په ۱۷۹۸ز او ۱۷۹۹ز کلونو کې له ماډيسن سره يو ځای په ناڅرګند نوم د کينتاکي او ويرجينيا پاروونکی پریکړه ليک ولیکه، چې د پرديو او فتنې د قوانينو په لغوه کولو سره د ايالتونو د حقوقو د پياوړتيا په لټه کې و.

د ولسمشر په توګه جفرسن د بېړيو په وسیله د لېږد او هېواد سوداګريزې ګټې د سمندري غلو او بریتانيې د يرغليزو سوداګريزو تګلارو پر ضد وکارولې. له ۱۸۰۳ز کال څخه جفرسن د لويديځې پراختيا غوښتنې سياست ته وده ورکړه، د لويزيانا رانيولو ته يې لاره برابره کړه ،چې په دې سره يې د هېواد ځمکه دوه برابره لوړه کړه. د مېشتېدو لپاره د ځای برابرولو په موخه جفرسن د نوو رانيولو سيمو څخه د هندي قبايلو د لرې کولو پر جنجالي بهير پيل وکړ. له فرانسې سره د سولې د مذاکراتو په پايله کې د جفرسن ادارې پوځي ځواک کم کړ. هغه په ۱۸۰۴ز کال کې بيا وټاکل شو. د هغه دویم ځل ولسمشري له کورنيو ستونزو سره هممهاله وه، چې په هغې کې د پخواني مرستیال ولسمشر آرون بور محاکمه هم شامله وه. په ۱۸۰۷ز کال کې د امريکا بهرنۍ سوداګري هغه مهال کمه شوه، کله چې جفرسن د بریتانيې له خوا د متحده ايالاتو د بېړيو د ګواښلو په ځواب کې د اقتصادي بنديزونو قانون عملي کړ. په همدې کال جفرسن د مريانو د واردولو قانون هم لاسليک کړ.

جفرسن، هغه څوک چې په لومړي سر کې يو بزګر، وکيل او سياستمدار و، په ډېرو برخو کې يې پوهه درلوده، چې له نقشې جوړولو او رياضياتو څخه پيل او بيا تر بزګرۍ او ميخانيک پورې رسېږي. هغه د لرغوني سبک يو معمار هم و. له دين او فلسفې سره د جفرسن زياته لېوالتيا د دې لامل شوه چې، هغه د امريکا د فلسفي ټولنې مشر شي؛ هغه له منظم مذهب څخه ډډه وکړه؛ خو مسيحيت، خوند پالنې او د رب شتون عقايدو پرې اغېز درلود. جفرسن چې يو ژبپوه و، ډېرې ژبې يې زده وې. نوموړی چې ډېر ليک ليکونکی و، د ايډوارډ کارينګتون، د کارولينا جان تيلور او جيمز ماډيسن په ګډون يې له پياوړو خلکو سره د ليک له لارې اړیکه درلوده. د هغه له کتابونو څخه يو هم د ويرجينيا ايالت په اړه يادښتونه (۱۷۸۵ز) دی، چې شونې ده، له ۱۸۰۰ز کال مخکې تر ټولو ډېر مهم خپور شوی کتاب وي. جفرسن له اصولو، ارزښتونو او روښنايۍ له لارښوونو دفاع کوله.   [۳۰][۳۱]

جفرسن د خپل ژوند په اوږدو کې، له ۶۰۰ زيات مريان درلودل، ټول د هغه په کور او کرونده کې ساتل کېدل. د جفرسن له وخت څخه د «سالي همينګز» په نوم له يوه مخلوط توکم له وينزې او د هغه د مړې شوې مېرمنې له ميرنۍ خور سره د هغه د اړيکې په اړه ګونګوسې خپرې وې. د هغه د پاتې اولادونو د ډي اين ای د معايناتو او شفاهي تاريخ سره سم، جفرسن له همينګز څخه شپږ بچيان درلودل، چې څلور يې بلوغ ته رسېدلي وو. شواهد ښيي چې : جفرسن له «همينګز» سره هغه مهال اړيکې پيل کړې، کله چې دوی په پاريس کې وو، همينګز پاريس ته هغه مهال راورسېده، چې څوارلس کلنه وه او جفرسن څلور څلوېښت کلن واو کله چې هغه په شپاړس کلنۍ کې متحده ايالاتو ته راستنه شوه هغه اميندواره وه. [۳۲][۳۳]

له دولتي دندې څخه تر تقاعد وروسته، جفرسن د ويرجينيا پوهنتون جوړ کړ. جفرسن او د هغه ملګری جان اډمز دواړه، د ۱۸۲۶ز کال د جولای په څلورمه مړه شول، کومه نېټه چې د متحده ايالاتو د خپلواکۍ زرينه لمانځنه کېږي. د ولسمشرۍ څېړونکي او تاريخ ليکونکي عموماً د جفرسن د لاسته راوړنو ستاينه کوي، چې په هغې کې له مذهبي خپلواکۍ څخه د هغه دفاع او په ويرجينيا کې د هغه زغم شامل دي. جفرسن د متحده ايالاتو په ولسمشرانو کې د لوړې مرتبې څښتن بلل کېږي، په عمومي توګه په تر ټولو پنځو غوره هغو کې.

د ژوند لومړي کلونه او مسلک

[سمول]

تاماس جفرسن، د ۱۷۴۳ز کال د اپريل په ديارلسمه نېټه د ويرجينيا مستعمرې په شاډويل پلانټيشن کې د خپلې کورنۍ په کور کې زېږېدلی دی، د خپلو لسو خوېندو او وروڼو په منځ کې درېيم و. هغه په اصل کې د انګلستان او شونې ده چې د ويلز و، چې بریتانوي تبعه زېږېدلی وې. د هغه پلار پيټر جفرسن يو کروندګر او نقشه جوړوونکی و او هغه وخت مړ شوی و، چې جفرسن څوارلس کلن و، مور يې جين رانډولف نومېده. د خپل ملګري او کروندې د څښتن ويليام رانډولف درېيم له مرګ وروسته پيټر جفرسن، په ۱۷۴۵ز کال کې خپله کورنۍ د «تاکاهو» کروندځای ته ولېږدوله، رانډولف په خپله وصيتنامه کې پيټر د خپلو بچيانو پالونکی نومولی و. د جفرسن کورنۍ، په ۱۷۵۲ز کال کې بېرته «شادويل» ته راستنه شوه او پيټر همدلته په ۱۷۵۷ز کال کې مړ شو، د هغه شتمني يې د زامنو ټاماس او رانډولف تر منځ ووېشل شوه. مشر جان هاروي د توماس سرپرست شو. په ۱۷۵۳ز کال کې هغه د خپل اکا فيلډ جفرسن او ميري الين هانډ په واده کې ګډون وکړ، چې الين بيا د هغه نژدې ملګرې او لومړۍ ښوونکې شوه. توماس نږدې پنځه زره جريبه ځمکه په ميراث يووړه، چې «مونتيچيلو» هم په کې شامله وه. هغه په يو وېشت کلنۍ کې د خپلې شتمنۍ بشپړ واک تر لاسه کړ. [۳۴][۳۵][۳۶][۳۷][۳۸][۳۹]

زده ک ړه، د کورنۍ د ژوند لومړي کلونه

[سمول]

جفرسن د ويرجينيا په تاکاهو کې د رانډولف له بچيانو سره يو ځای له ښوونکو زده کړې پيل کړې. د توماس پلار پيټر له خپل ځان سره زده کړې کړې وې او د رسمي زده کړو په نه تر لاسه کولو د پښېمانتيا له امله يې توماس ډېر وختي په پنځه کلنۍ کې په انګليسي ښوونځي کې داخل کړ. په ۱۷۵۲ز کال کې کله چې نهه کلن و، هغه يوه سيمه ييز ښوونځي ته تګ پيل کړ ،چې د يوه سکالنډي مسيحي مذهبي مشر له خوا اداره کېده.همدا راز د طبيعي نړۍ مطالعه يې هم پيل کړه، چې هغه په کې لېوالتيا پيدا کړې وه. دا مهال هغه لاتيني، يوناني او فرانسوي ژبو په لوستلو او پر اس د سپرېدلو زده کړه پيل وکړ. هغه د پلار له برابر کتابتون څخه هم کتابونه لوستل. له ۱۷۵۸ز څخه تر ۱۷۶۰ز کال پورې، هغه ته په ويرجينيا کې «ګوردونسويل» ته څېرمه مذهبي مشر «جيمز موري» زده کړې ورکړې، هغه هلته د ماوري له کورنۍ سره اوسېده، تاریخ، ساينس او لرغونی علم يې ولوست. په دې ځای کې جفرسن ډېر امريکايی هنديان وپېژندل او له هغوی سره ملګری شو، په دوی کې مشهور چيروکي مشر «اونتاسيتي» هم شامل و او ډېر ځله به «وليامزبرګ» ته د سوداګرۍ لپاره د تګ پر مهال، دوی د هغه د لېدلو لپاره په «شاډويل» کې تم کېدل. د هغو دوو کلونو په اوږدو کې چې جفرسن د موري له کورنۍ سره و، هغه وليامزبرګ ته سفر وکړ او هلته به د مارتا واشنګټن د پلار ډګروال «ډنډريج» سره مېلمه و. په وليامزبرګ کې ځوان جفرسن له «پاټريک هنري» سره وپېژندل، څوک چې له هغه څخه اته کاله مشر و او دواړو د وايلن غږولو سره مينه لرله.[۴۰][۴۱][۴۲][۴۳][۴۴][۴۵]

سرچينې او ياداښتونه

[سمول]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ پیوستون : 118711962  — خپرېدونېټه: ۹ اپريل ۲۰۱۴ — منښتلیک: Creative Commons CC0 License
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ Bibliothèque nationale de France ID: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12085503q — خپرېدونېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — ليکوال: Bibliothèque nationale de France — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، [ашық деректер платформасы] تېروتنه: [ناپېژانده] تېروتنه: {{Lang}}: ناسم ليک (لارښود): سکريپټ: cyrl ژبکوډ ملاتړ نه کوونکی: kk (لارښود)، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، платформа отвореног података، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، açıq malümat platforması، ачык малюмат платформасы، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).، Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). او Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). — منښتلیک: Open License Invalid <ref> tag; name "13694efa5e755d1d33087dcb4e2d8dbfeb7f585c" defined multiple times with different content
  3. RKDartists ID: https://rkd.nl/artists/42116 — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  4. SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6w9576g — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  5. Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/6435 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  6. Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/544 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  7. The Peerage person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4638&url_prefix=https://www.thepeerage.com/&id=p32351.htm#i323510 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — ليکوال: Darryl Roger Lundy — پنځوونکی: Darryl Roger Lundy
  8. subject named as: Thomas Jefferson — IMSLP ID: https://imslp.org/wiki/Category:Jefferson,_Thomas — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — منښتلیک: Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International
  9. Discogs artist ID: https://www.discogs.com/artist/558708 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  10. Babelio author ID: https://www.babelio.com/auteur/wd/54443 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  11. KNAW past member ID: https://www.dwc.knaw.nl/biografie/pmknaw/?pagetype=authorDetail&aId=PE00001107 — خپرېدونېټه: ۱۹ می ۲۰۲۱
  12. InPhO ID: https://www.inphoproject.org/thinker/3310 — subject named as: Thomas Jefferson — خپرېدونېټه: ۱۹ اگست ۲۰۱۹ — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  13. https://brockhaus.de/ecs/julex/article/jefferson-thomas — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  14. subject named as: Thomas Jefferson — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). — خپور کړی: Grove Art Online — https://dx.doi.org/10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T044540
  15. Gran Enciclopèdia Catalana ID (former scheme): https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0034443.xml — subject named as: Thomas Jefferson — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). — خپروونکی: Grup Enciclopèdia
  16. GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=jefferson — subject named as: Thomas Jefferson
  17. Roglo person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=7929&url_prefix=https://roglo.eu/roglo?&id=p=thomas;n=jefferson — subject named as: Thomas Jefferson
  18. Proleksis enciklopedija ID: https://proleksis.lzmk.hr/28951 — subject named as: Thomas Jefferson — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value). او Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  19. abART person ID: https://cs.isabart.org/person/144629 — خپرېدونېټه: ۱ اپريل ۲۰۲۱
  20. CTHS person ID: https://cths.fr/an/savant.php?id=123947 — subject named as: Thomas JEFFERSON — خپرېدونېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سمونګر: Bruno Delmas او Rémi Mathis — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  21. CTHS person ID: https://cths.fr/an/savant.php?id=123947 — subject named as: Thomas JEFFERSON — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  22. Thomas Jefferson Encyclopedia ID: https://www.monticello.org/site/research-and-collections/jeffersons-height
  23. Stanford Encyclopedia of Philosophy ID: https://plato.stanford.edu/entries/enlightenment/ — وينا: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  24. د برېتانيکا انلاين پوهنغونډ پېژند: https://www.britannica.com/topic/Deism — وينا: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  25. د ټولټال کار کتنه په: https://www.bartleby.com/lit-hub/library — سمونګر: Charles Dudley Warner — سرليک: Lua error in Module:Unicode_data at line 297: attempt to index local 'data_module' (a boolean value).
  26. https://history.house.virginia.gov/search
  27. CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/47343459
  28. Thomas Jefferson Encyclopedia ID: https://www.monticello.org/site/research-and-collections/languages-jefferson-spoke-or-read
  29. NL CR AUT پېژند: https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jn20000720116 — خپرېدونېټه: ۸ جنوري ۲۰۲۳
  30. "From Thomas Jefferson to William Short, 31 October 1819". بياځلي په March 28, 2021.{{cite web}}: CS1 errors: archive-url (link) CS1 errors: unsupported parameter (link)
  31. Bernstein, Richard B. (May 6, 2004). Thomas Jefferson: The Revolution of Ideas. Oxford University Press, p. 78.
  32. "Thomas Jefferson and Sally Hemings A Brief Account". بياځلي په October 28, 2020.
  33. Gordon-Reed, Annette (1997). Thomas Jefferson and Sally Hemings: An American Controversy. University of Virginia Press. ISBN 978-0-8139-1833-4.
  34. Tucker, 1837, v. 1, p. 18.
  35. Malone, 1948, pp. 5–6.
  36. Malone, 1948, pp. 31–33.
  37. Woods, Edgar (1901). Albemarle County in Virginia. Charlottesville, Virginia: The Michie Company, printers. p. 225.
  38. Bernstein, Richard B. (2003). Thomas Jefferson. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-516911-9. OCLC 51854624.
  39. Malone, 1948, pp. 437–40.
  40. Tucker, 1837, v. 1, p. 19.
  41. Bowers, 1945, pp. 12–13.
  42. Peterson, 1970, pp. 7–9.
  43. Bowers, 1945, p. 13
  44. Meacham, 2012, p. 36
  45. Bowers, 1945, pp. 14–15