شمالي امريکا
| شمالي امريکا | |
|---|---|
 | |
| برخه د | امريکا لويه وچه |
| لنډنوم | 北米، 북미 |
| نومېدو لامل | Amerigo Vespucci، Turtle Island، north |
| Named by | Matthias Ringmann، Iroquois mythology، Martin Waldseemüller |
| هېواد | بې ارزښته |
| Located in/on physical feature | Northern hemisphere |
| کوارډينېټي موقعيت | ۴۷°۰′۰″N ۱۰۵°۰′۰″W |
| Coordinates of easternmost point | ۴۷°۳۱′۲۵″N ۵۲°۳۷′۱۰″W |
| Coordinates of northernmost point | ۸۳°۶′۴۱″N ۶۹°۵۷′۳۰″W |
| Coordinates of southernmost point | ۷°۱۲′۴۲″N ۸۰°۵۳′۸″W |
| Coordinates of westernmost point | ۵۲°۵۵′۱۶″N ۱۷۲°۲۶′۱۳″E |
| ترټولو لوړ ټکی | Denali |
| ترټولو ټيټ ټکی | Badwater Basin |
| د وگړو شمېر | ۶۱۳٬۱۵۰٬۰۰۰ |
| Shares border with | سوېلي امريکا، اوراسيا |
| سيمه | ۲۴٬۹۳۰٬۰۰۰±۱۰٬۰۰۰ کیلومتره مربع |
| Geography of topic | geography of North America |
| اقتصاد | economy of North America |
| Demographics of topic | demographics of North America |
| NCI Thesaurus ID | C26275 |
 | |
شمالي امریکا په شمالي نیمه کره کې یوه لویه وچه ده او تقریباً په بشپړ ډول په لویدیځ نیمه کره کې پرته ده. دا د امریکا د یوه واحد براعظم، شمالي برصغیر په توګه هم بیان کېدای شي. چې شمال خوا ته یې د ارکټیک سمندر، ختیځ ته د اتلانتیک سمندر، سویل ختیځ ته د سویلي امریکا او کارابین سمندر او لویدیځ او سویل کې له ارام سمندر سره ګډه پوله لري. ځکه چې دا د شمالي امریکا په ټیکټونک پلیټ کې واقع دی، نو ګرینلینډ د جغرافیه له پلوه د شمالي امریکا برخه ده.
شمالي امریکا شاوخوا 24,709,000 مربع کیلومتره (9,540,000 مربع میل) مساحت لري، چې د نړۍ د ځمکې شاوخوا 16.5 سلنه جوړوي او د ټولې ځمکې شاوخوا سلنه جوړوي. شمالي امریکا د آسیا او افریقا وروسته د مساحت له مخې دریم لوی براعظم دی او د آسیا، افریقا او اروپا وروسته د نفوس له مخې څلورمه قاره پېژندل کېږي. په 2013 کې، د هغې نفوس په 23 خپلواکو دولتونو کې نږدې 579 میلیون نفوس اټکل شوی، چې د نړۍ د نفوس شاوخوا 7.5 سلنه جوړوي.
شمالي امریکا ته د تیرې یخنۍ دورې په درشل کې د لومړي ځل لپاره د انسانانو له خوا نږدې 40,000 څخه تر 17,000 کاله دمخه د بیرینګ ځمکني پل څخه تیریدلو ور ورسیده. د Paleoهند په نامه دوره د شاوخوا 10,000 کلونو دمخه (د لرغونو یا میسو-هندي دورې پیل) پورې اړه لري. کلاسیک مرحله تقریبا د 6 څخه تر 13 پیړیو پورې اړه لري. لومړني ثبت شوي اروپایان چې شمالي امریکا ته سفر کوي (د ګرینلینډ پرته) له میلاد څخه ۱۰۰۰ کاله وړاندې شاوخوا نورس و. په 1492 کې د کریسټوفر کولمبس راتګ د اتلانتیک تبادله رامنځته کړه چې پکې د کشف د دورې او د عصري دورې په لومړیو کې د اروپایی میشته خلکو مهاجرت شامل وو. د نن ورځې کلتوري او توکمیز نمونې د اروپایی استعمارانو، ځایی خلکو، افریقایي غلامانو، د اروپا، آسیا او سویلي آسیا څخه مهاجرینو او د دې ډلو د اولادونو ترمنځ تعامل منعکس کوي.[۱][۲]
سرچينې او ياداښتونه
لويې وچې | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||
| همدارنگه وگورئ د نړۍ سيمې | ||||||||||||||||
- ↑ "Amerigo Vespucci". Encyclopædia Britannica.
- ↑ Herbermann, Charles George, ed. (1907). The Cosmographiæ Introductio of Martin Waldseemüller in Facsimile. Translated by Edward Burke and Mario E. Cosenza, introduction by Joseph Fischer and Franz von Wieser. New York: The United States Catholic Historical Society. p. 9.
(په [[{{{ژبنوم}}} ژبه|{{{ژبنوم}}} ژبه]]: Script error: The function "Lang" does not exist.، لاتين)