سواهيلي ژبه

سواهيلي ژبه
سواهيلي ژبه
ژبې کورنۍ	Default سواهيلي ژبه;
ژبکوډونه
آيسو ۶۳۹-۳	–

اړوند
اغېزمن شوی له	عربي ژبه
عمومي مالومات	لړۍ... لويه ژبه ; طبيعي ژبه ; ژوندۍ ژبه ; انساني ژبه ; literary language (en)
ځانګړې وېشنيزه	سباکي ; بانتو ژبې
سیمييزتوب د	سواهيليان
ليکدود	لاتين ليکدود ; سواهيلي عربي ليکدود
ويونکو شمېر	۱۵٬۴۳۷٬۳۹۰ (۲۰۱۲)
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ	sw
د ژبې کوډ	sw
هېواد	لړۍ... تانزانيا; د کانګو ديموکراتيک جمهوريت; کېنيا; رونډا; يوګاندا; بوروندي; سوماليا; سوېلي سوډان; مالاوي; موزامبيک; کوموروس; فرانسه; مادغاسکر
برخې	لړۍ... Kibajuni (mul) ; Bravanese (en) ; Sidi (mul) ; Socotra Swahili (en) ; Congo Swahili (en) ; Kiamu (mul) ; Kiunguja (mul) ; Kihadimu (mul) ; Kingozi (mul) ; Swahili (en)

سواهیلي ، چې د سواحلي ژبې په نوم هم یادیږي، د ختیځې افریقا په ساحلونو کې خپره شوې د بانتو ژبې څانګه ده ^[۱۳] ^[۱۴] او د تانزانیا ، کېنيا ^[۱۵] یوګانډا ^[۱۶] ، کانګو د دیموکراتیک جمهوریت ملي ، او ا د سواهیلي خلکو مورنۍ ژبه ده، او دا د افریقا لوی جهيلونو او د ختیځې او سوېل ختیځې افریقا نورو برخو لکه تانزانیا، کېنیا، یوګانډا ، روانډا ، برونډې ، موزمبیک ، او د کانګو دیموکراتیک جمهوریت کې هم ويل کيږي.^[۱۷] کومورو ژبه ،چې د کوموروس رسمي ژبه ده، ځینې وختونه د سواهیلي ژبې په توګه طبقه بندي کیږي، که څه هم دا د ځینو سرچینو له مخې یوه خپلواکه ژبه ګڼل کیږي. ^[۱۸] د کومورو ژبه د سواهيلي ژبې سره خپلوي لري. ^[۱۹]

د سواهيلي ژبې د ويونکو شمېر د اټکل له مخې د ۵۰ - ۱۰۰ مېلونو ترمنځ دی ^[۲۰] دا د افریقایي اتحادیې لخوا تصویب شوې ژبه ده، او د ختیځې افریقا ټولنه د عامه اړیکو رسمي ژبه ګڼي. ^[۲۱]

د سوېلي افریقا په سواحلو کې د عربي ژبو خلکو او هندي سوداګرو سره د تماس په پایله کې سواهیلي ژبه ډېر ويوکي له عربي ^[۲۲] او سانسکريت ^[۲۳] څخه اخلي. ^[۲۴] د پرتګالي ژبې داسې کلمې هم شته چې اوس په لاتیني تورو لیکل شوي، خو مخکې په عربي تورو لیکل کېدې.

لیکنه

عربي

د سواهیلي متنونه چې په عربي ليکدود د عربي ليکنو په څېر وو لکه څنګه چې د قرانکريم متن ليکل کيږي، عين همداسې سواهيلي ليکنې هم ليکل کېدې، ځینې لیکوالان په دې لټه کې وو چې د ځینو کلمو د تلفظ لپاره د عربي اندازې اټکل وکړي، لکه د "س" په "سا" بدلول او د "ک" ځای په "کف" سره. ^[۲۵] د عربي سره د سواهیلي ژبې اړیکه په ختیځه افریقا کې د عمانیانو د اړیکو له امله ده، په ځانګړې توګه د زنجبار سیمه او تانزانیا ، دا د اوولسمې پېړۍ په نیمایي کې د یاریبه دورې راهیسې د عمان د سلطنت مستقیم حاکمیت لاندې راغی. ^[۲۶]

سرچينې

↑ سرچينې تړی: https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/sw.xml.
↑ "اېتنولوګ" (in انګليسي ژبه). SIL International. بياځلي په ۱۰ می ۲۰۱۹.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ سرچينې تړی: https://www.ethnologue.com/language/swa.
↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/swa.
↑ ويل شوي په: The Cambridge Encyclopedia of Language. Page(s): 314. خپروونکی: Cambridge University Press. خپرېدو نېټه: ۱۹۸۷. ليکوال: David Crystal.
↑ ويل شوي په: اېتنولوګ. خپروونکی: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
↑ "ژبه".
↑ "ScriptSource - Tanzania". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ "ScriptSource - Democratic Republic of the Congo". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ "ScriptSource - Kenya". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ "ScriptSource - Rwanda". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ "ScriptSource - Uganda". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
↑ {{cite web}}: Empty citation (help)CS1 maint: url-status (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)
↑ {{cite web}}: Empty citation (help)CS1 maint: url-status (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)
↑ {{cite web}}: Empty citation (help)د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)
↑ (National). Statutory national working language (2005, Constitution Amendment Act, Article 6(2)). 34,113,000 in Uganda, all users. L1 users: 313,000 (2015 J. Leclerc). L2 users: 33,800,000 (2015).
↑ Prins 1961
↑ Nurse and Hinnebusch, 1993, p.18
↑ Nurse and Hinnebusch, 1993
↑ {{cite web}}: Empty citation (help)د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)
↑ Development and Promotion of Extractive Industries and Mineral Value Addition Archived 21 October 2016^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.
↑ The Routledge Concise Compendium of the World's Languages (2nd ed.), George L. Campbell and Gareth King. Routledge (2011), p. 678. ISBN 978-0-415-47841-0
↑ Constance Jones and James D. Ryan, Encyclopedia of Hinduism, ISBN 978-0816073368, pp. 10-12
↑ A. Lodhi (2000), Oriental influences in Swahili: a study in language and culture contacts, ISBN 978-9173463775, pp. 72-84
↑ کينډۍ:أيقونة إنجليزية Yahya Ali Omar and Annmarie Drury. (2002) The Swahili Manuscripts Project at SOAS Archived 26 February 2020^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine. کينډۍ:وصلة مكسورة
↑ عمان الديمقراطية الإسلامية تقاليد الإمامة والتاريخ السياسي الحديث 1500-1970 د.حسين غباس

[a42ef9267411d773ee75a21b4105870dbbf89e81-1] سرچينې تړی: https://github.com/unicode-org/cldr/blob/main/common/main/sw.xml.

[f31a34250ae901155685b1e134a73b6b75c9f833-2] "اېتنولوګ" (in انګليسي ژبه). SIL International. بياځلي په ۱۰ می ۲۰۱۹.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[0b303a703a9b9dfd5af3aef0923c7678bda8600f-3] سرچينې تړی: https://www.ethnologue.com/language/swa.

[36adda6e8c5c8849af563d353e61b660b7203296-4] سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/swa.

[dc275789f08a77702c1e379efe36506037541c94-5] ويل شوي په: The Cambridge Encyclopedia of Language. Page(s): 314. خپروونکی: Cambridge University Press. خپرېدو نېټه: ۱۹۸۷. ليکوال: David Crystal.

[b096ce736246deae93782819465859680c66015c-6] ويل شوي په: اېتنولوګ. خپروونکی: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.

[56b370ad342ff9d47a4119b3f53f894995cea4b7-7] "ژبه".

[4fe3f6678ea710fa711b040c3cc0b7915ba91f17-8] "ScriptSource - Tanzania". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[fc6f7e2489fa6c9f4161d983ba8850f696db2d4d-9] "ScriptSource - Democratic Republic of the Congo". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[ad286c546a1fc76dbe7b893f3a75ad1a76d3f385-10] "ScriptSource - Kenya". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[47da5013c6b869383de4132c9f052f54817e7f11-11] "ScriptSource - Rwanda". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[fc00a576a38e2514c26e16a4fe16da900c1e615c-12] "ScriptSource - Uganda". بياځلي په ۲۱ اگست ۲۰۲۳.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)

[13] {{cite web}}: Empty citation (help)CS1 maint: url-status (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)

[14] {{cite web}}: Empty citation (help)CS1 maint: url-status (link) د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)

[tzgov3-15] {{cite web}}: Empty citation (help)د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)

[16] (National). Statutory national working language (2005, Constitution Amendment Act, Article 6(2)). 34,113,000 in Uganda, all users. L1 users: 313,000 (2015 J. Leclerc). L2 users: 33,800,000 (2015).

[17] Prins 1961

[18] Nurse and Hinnebusch, 1993, p.18

[19] Nurse and Hinnebusch, 1993

[standford2-20] {{cite web}}: Empty citation (help)د سي‌اس۱ تېروتنې: د نه منلو وړ پاراميټرونه (link)

[21] Development and Promotion of Extractive Industries and Mineral Value Addition Archived 21 October 2016^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine.

[22] The Routledge Concise Compendium of the World's Languages (2nd ed.), George L. Campbell and Gareth King. Routledge (2011), p. 678. ISBN 978-0-415-47841-0

[cjjr-23] Constance Jones and James D. Ryan, Encyclopedia of Hinduism, ISBN 978-0816073368, pp. 10-12

[24] A. Lodhi (2000), Oriental influences in Swahili: a study in language and culture contacts, ISBN 978-9173463775, pp. 72-84

[Drury2-25] کينډۍ:أيقونة إنجليزية Yahya Ali Omar and Annmarie Drury. (2002) The Swahili Manuscripts Project at SOAS Archived 26 February 2020^{[Date mismatch]} at the Wayback Machine. کينډۍ:وصلة مكسورة

[26] عمان الديمقراطية الإسلامية تقاليد الإمامة والتاريخ السياسي الحديث 1500-1970 د.حسين غباس

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]