رونالډ ریګن

تړنې سمول
د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
رونالډ ریګن
(انګلیسي: Ronald Wilson Reagan)  د (P1559) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
رونالډ ریګن
د شخص معلومات
زیږون نوم (انګلیسي: Ronald Wilson Reagan)  د (P1477) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
پيدايښت ۶ فبروري ۱۹۱۱[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]
مړینه 5 جون 2004 (93 کاله)[۱][۲][۳][۴][۵][۶][۷][۹][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۶][۱۷]  د (P570) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د مړینې لامل سینه بغل[۱۸]
الزایمر[۱۹]  د (P509) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
تابعیت د امریکا متحده ایالات  د (P27) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
قد 71 اينچ[۲۰]  د (P2048) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ګوند جمهوري غوښتونکی ګوند (متحده ایالات) (۱۹۶۲–۲۰۰۴)
ديموکراتيک ګوند (–۱۹۶۲)  د (P102) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
طبی کیفیت الزایمر (۱ اگسټ ۱۹۹۴–)[۲۱]  د (P1050) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ښځه نانسي ريګن (۴ مارچ ۱۹۵۲–۵ جون ۲۰۰۴)[۲۲]  د (P26) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
د اولادو شمېر 4 biological child[۲۳]
1 adopted child[۲۳]  د (P1971) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
واک
عملي ژوند
دنده تلویزیون ستوري
فلم لوبګر
سياستوال[۲۴]
سکرين ليکوال
پوځي افسر (۱۹ اپرېل ۱۹۴۲–۹ ډيسمبر ۱۹۴۵)[۲۵]
لوبگر (۱ جون ۱۹۳۷–۳۱ مې ۱۹۶۰)[۲۶][۲۷]
غږ ورکونکی ستوری  د (P106) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
مورنۍ ژبه امریکايي انګرېزي  د (P103) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
کاروونکي ژبه(ي) امریکايي انګرېزي[۲]  د (P1412) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
پوځي خدمت
وفاداري د امریکا متحده ایالات  د (P945) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
جګړه/جګړې دويمه نړېواله جګړه
امریکایي ټیاتر (دویمه نړیواله جګړه)  د (P607) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
لاسلیک
رونالډ ریګن
ويبپاڼه
ويبپاڼه د تاييدولو سرچينه (امریکايي انګرېزي) (–)
د تاييدولو سرچينه (امریکايي انګرېزي)  د (P856) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
ربط=انٹرنیٹ مووی ڈیٹابیس مخ پر IMDB باندې  د (P345) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
  د (P935) برخه د ويکيډاټا له لارې سمه کړئ
سمول کينډۍ لاسوند وګورئ

رونالډ وېلسن ریګن (فبروری ۶ مه ۱۹۱۱ – د جون ۵ مه، ۲۰۰۴ ز) امریکایي سیاستوال و، چې له ۱۹۸۱ ز کال څخه یې  تر ۱۹۸۹ ز کال پورې د امریکا د څلوېښتم ولسمشر په توګه دنده ترسره کړه. نوموړی د جمهوري غوښتونکي ګوند غړی و چې په هالیووډ کې یې د هنرمند (اکټور) په توګه له رول لوبولو او د اتحادیې له مشرتابه وروسته، له ۱۹۶۷ ز کال څخه یې ۱۹۷۵ ز کال پورې د کالیفورنیا ایالت د ۳۳ م والي په توګه دنده ترسره کړه.

ریګن، د ایلیانوس په ټامپیکو (Tampico, Illinois) کې په کم عاید لرونکې کورنۍ کې وزېږېد. وروسته له هغه چې په ۱۹۳۲ ز کال کې له ایریکا (Eureka) کالج څخه فارغ شو، په لوا (Iowa) کې یې د راډیو د سپورت برخې د تبصره کوونکي په توګه دنده پیل کړه. په ۱۹۳۷ ز کال کې هغه کالیفورنیا ته وکوچېد، چېرې یې چې د هنرمند (اکټور) په توګه دنده پیدا کړه. هغه په یو شمېر مشهورو آثارو کې رول ولوباوه. له ۱۹۴۷ ز کال څخه یې تر ۱۹۵۲ ز کال پورې، د سینماګرانو د اتحادیې (Screen Actors Guild) د مشر په توګه دنده ترسره کړه، چې په اتحادیه کې یې د کمونیستي اغېز د ادعا د له منځه وړلو په موخه کاروکړ. په ۱۹۵۰ مه لسیزه کې یې تلویزیوني مسلک ته مخه کړه او د جنرال الکتریک ویاند شو. له ۱۹۵۰ څخه تر ۱۹۶۰ ز کال پورې یې، یوځل بیا د سینماګرانو د اتحادیې مشري وکړه. په ۱۹۶۴ ز کال کې یې د جمهوري غوښتونکي ګوند د نوماند باري ګولډ واټر(Barry Goldwater) څخه د ملاتړ په موخه "د ټاکلو لپاره مهال" (A Time for Choosing) تر عنوان لاندې ویناوکړه – چې د یوې نوې محافظه کارې څېرې په توګه ورته په ملي کچه پام واوښت. د ملاتړو د شبکې په جوړولو سره، ریګن په ۱۹۶۶ ز کال کې د کالیفورنیا ایالت د والي په توګه وګومارل شو. هغه د خپل ولایت پر مهال، مالیات (ټکس) لوړ کړل، د بودیجې کمښت یې په زیاتوالي واړوه، په یوسي بېرکلي (UC Berkeley) پوهنتون کې یې معترضان و ګواښول او د اعتراضي خوځښتونو پر مهال یې د ملي ګارد ځواکونه وکارول.

د ۱۹۷۹ ز کال په نومبر کې، ریګن اعلان وکړ چې غواړي د ۱۹۸۰ ز کال کې د ولسمشریزو ټاکنو لپاره د جمهوري غوښتونکو ګوند په نوماند ټاکلو بهیر کې خپل ځان نوماند کړي. هغه دیموکرات نوماند جیمي کارتر ته په ماتې ورکولوسره ټاکنې وګټلې. ریګن د خپلې لومړۍ لوړې پر مهال ۶۹ کاله او ۳۴۹ ورځې عمر درلود، چې د امریکا د ولسمشر په توګه تر ټولو ډېر عمر لرونکی کس و چې وټاکل شو. ریګن په ۱۹۸۴ ز کال کې په دویم ځلي ټاکنو کې د دیموکرات ګوند نوماند والټر مونډېل (Walter Mondale) ته چې وړاندې له هغې یې د ولسمشر کارتر د مرستیال په توګه خدمت کړی و، ماته ورکړه. رېګان هغه ته په لویه کچه ماتې ورکړه، چې د امریکا د هر ولسمشر په پرتله یې تر ټولو ډېرې الکترال رایې خپلې کړې: ۵۲۵ رایې (د الکترال کالج له ۵۳۸ رایو څخه ۹۷.۶٪). د امریکا په تاریخ کې دا تر ټولو بې پلوه ټاکنې وې.[۲۸]

رېګان د خپلې ولسمشرۍ په پیل کې د نوو سیاسي او اقتصادي طرحو په پلي کولو پیل وکړ. د هغه د تولید ملاتړ کوونکي اقتصاد پالیسۍ – چې د "رېګانومېکس" (Reaganomics) په نوم یادېدې – د اقتصادي ودې په موخه یې د مالیاتو د کچې له راټیټولو، په اقتصاد باندې یې د دولتي مقرارتو د راکمولو او د دولتي مصارفو له کمولو ملاتړ وکړ. هغه د خپلې ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې د ترور له یوه بریده روغ ووت، د نشه یي توکو پر وړاندې یې مبارزه وکړه، په ګرېناډا یې برید وکړ او د عامه خدمتونو په برخه کې یې د کاریګري اتحادیو پر وړاندې مبارزه وکړه. د هغه په دوه کاري دورو کې، د امریکا اقتصاد له ۱۲.۵٪ پړسوب (انفلاسیون) څخه ۴.۴٪ ته د را کمېدو او د نا خالصه ملي تولیداتو په برخه کې هر کال په منځنۍ کچه د ۳.۶ سلنې ودې شاهد و. ریګن د داخلي لګښتونو او مالیاتو راکمول او د پوځي بودیجې زیاتوالی تصویب کړ، چې په ټولیز ډول د فدرال بودیجې د پورونو د زیاتوالي لامل وګرځېد. د ولسمشرۍ په دویم پړاو کې نوموړی ترډېره د بهرنیو اړیکو اړوند موضوعاتو شاهد و، چې په کې په لیبیا بمونه غورځول، د ایران او عراق جګړه، ایران – کنټرا افیر(Iran–Contra affair) چې له بندیزونو سره، له ایران سره د امریکا د وسلو پټه معامله وه او روانه سړه جګړه شاملېدل. ریګن څلور کاله وروسته له هغه چې شوروي اتحاد یې "د شیطاني سترواکي" په نوم یاد کړی و، د ۱۹۸۷ زکال په جون میاشت کې په برنډنبرګ ګېټ (Brandenburg Gate) کې د وینا پر مهال د شوروي اتحاد عمومي منشي میخایل ګورباچوف وګواښاوه چې، د برلین دیوال پرانیزي. هغه په داسې حال کې چې له شوروي اتحاد سره د وسلو سیالۍ بوخت و، له ګورباچوف سره په خبرو یې ، د سړې جګړې سیاست له کړکېچ جوړولو څخه په شاتګ ته بدل کړ. خبرې دې پایلې ته ورسېدې، څو د منځنۍ کچې واټن ویشتونکو اټومي توغندیو د تولید د بندولو هوکړه (INF Treaty) لاسلیک شي. ریګن هغه مهال خپله ولسمشري پیل کړه، چې شوروي اتحاد د زوال په حالت کې و، هغه چې د ده د ولسمشرۍ له پوره کېدو درې کاله وروسته وپاشل شو.

کله چې ریګن، په ۱۹۸۹ ز.کال کې دفتر پرېښود، د هغه د محبوبیت کچه ۶۸ سلنه وه، چې له ولسمشرۍ څخه له ګوښه کېدو وروسته د فرانکلن روزولت او په اوسني پېر کې د بېل کلېنټن د محبوبیت له کچې سره برابر و. له دې سره چې ریګن له ولسمشرۍ وروسته هم ځانته فعال پلان برابر کړی و، خو د ۱۹۹۴ زکال په نومبر کې یې څرګنده کړه چې: د همدغه کال په پیل کې په الزایمر ناروغۍ اخته شوی دی. د ناروغۍ په زیاتوالي سره په عامه ډګر کې د هغه څرګندېدل کم شول. هغه د ۲۰۰۴ ز کال د جون په ۵ مه په لاس انجلس ښار کې په خپل کور کې مړ شو. د ده واکمني په امریکا کې د محافظه کاره سیاستونو له کچې سره په موازي ډول برابره وه، چې له امله یې هغه د یوې محافظه کارې بېلګې په توګه یادېږي. د تاریخ پوهانو او عامو وګړو ترمنځ د ارزونو له مخې، نوموړی د امریکا د لوړ ځایګي لرونکي ولسمشر په توګه پېژندل کېږي.[۲۹]

واده او ماشومان[سمول]

په ۱۹۳۸ز کال کې، ریګن په (Brother Rat) فلم کې له جین وایمن (۱۹۱۷ز کال-۲۰۰۷ز کال) سینمایي لوبغاړې سره ګډ کار وکړ. دوی د شیکاګو تیاتر کې خپله کوژده اعلان کړه او د ۱۹۴۰ز کال د جنورۍ په ۲۶مه یې د کالیفورنیا په ګلینډیل سیمه کې د هیدر په کلیسا کې واده وکړ. دوۍ دوه لوڼې د مورین او کریسټین په نوم درلودې او د مایکل په نوم یو ماشوم یې په زوی ولي اخیستې و، خو وروسته له هغه نه، چې وایمن د ریګن له سیاسي هیلو سره مخالفت وکړ، وایمن په ۱۹۴۸ز کال کې د طلاق غوښتنه وکړه او په ۱۹۴۹ز کال کې یې له ریګن څخه طلاق واخیست. وایمن، چې یو جمهوري غوښتونکی و، وویل: د دوی جلا کېدل په سیاست کې د توپیر له امله و (ریګن په هغه وخت کې یو ډیموکراټ و). کله چې ریګن ۳۲ کاله وروسته ولسمشر شو، هغه لومړنی طلاق شوی کس شو، چې د هېواد ترټولو لوړ مقام یې تر لاسه کړ. ریګن او وایمن تر مرګه پورې ملګري وو. وایمن په  دواړو پړاوونو کې ریګن ته رایه ورکړه او د هغه په ​​مرګ یې وویل:«امریکا یو لوی ولسمشر او یو لوی، مهربان او د نرم زړه سړی له لاسه ورکړ».[۳۰][۳۱][۳۲][۳۳][۳۴][۳۵][۳۶] ریګن په ۱۹۴۹ز کال کې له سینمایې لوبغاړې نانسي ډیوس (۱۹۲۱ز- ۲۰۱۶زکلونه) سره ولیدل. دوی په لاس انجلس کې د چیسن په رستورانت کې کوژده وکړه او د ۱۹۵۲ز کال د مارچ په ۴مه یې د سان فرناندو دره کې په براون کلیسا کې واده وکړ. دوی دوه ماشومان د پیټي او رونالد رون په نوم درلودل. نانسي د ۲۰۱۶ز کال د مارچ په ۶مه د ۹۴ کلونو په عمر مړه شوه.[۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱]

ولسمشري (۱۹۸۱ – ۱۹۸۹ ز)[سمول]

ریګن د خپلې ولسمشرۍ پر مهال، هغه پالیسۍ او سیاستونه پلي کړل، چې د فردي آزادیو په برخه کې یې د ده باورونه منعکسول، اقتصادي بدلونونه یې رامنځته کړل، پوځ یې زیات کړ او د سړې جګړې په پای کې یې خپله ونډه واخیسته. د هغه ولسمشري، چې د ریګن د انقلاب "Reagan Revolution" په نوم هم یادېږي، د امریکایانو مورال لوړ، د امریکا د متحده ایالاتو اقتصاد یې پیاوړی او په دولت یې د خلکو تکیه راکمه کړه. د ولسمشر په توګه هغه له ځان سره د خاطراتو یوه کتابچه لرله، چې د ورځې موضوعات او د هغو اړوند خپل نظریات به یې په کې لیکل، د ده د خاطراتو کتابچه، د ۲۰۰۷ ز کال په مۍ میاشت کې د The Reagan Diaries په نوم چاپ شوه، چې یو له ډېرو پلورل شوو کتابونو څخه و.[۴۲][۴۳][۴۴][۴۵]

لومړۍ دوره[سمول]

ریګن د ۶۹ کلونو او ۳۴۹ ورځې عمر په درلودو سره  د ۱۹۸۱ز کال  جنورۍ په ۲۰مه د خپلې لومړۍ دورې لپاره لوړه وکړه، چې د هغه وخت تر ټولو زوړ ولسمشر شو. دا توپیر تر هغه وخت پورې و، کله چې د ۲۰۱۷ز کال کې ډونالډ ټرمپ د ۷۰ کلونو او ۲۲۰ ورځو په عمر کې ولسمشر وټاکل شو، په داسې حال کې چې ریګن د دویمې دورې د لوړې کولو پر مهال عمر زیات و. په خپله پرانیستونکې وینا کې یې د هېواد اقتصادي ناخوالې ته په اشارې سره وویل: په دې اوسني بحران کې حکومت زموږ د ستونزو حل نه دی، ځکه حکومت په خپله په ستونزه کې ده.[۴۶][۴۷]

دویمه دوره[سمول]

ریګن د دویم ځل لپاره د ۱۹۸۵ز کال د جنورۍ په ۲۰مه په سپینه ماڼۍ کې په خصوصي مراسمو کې د ولسمشر په توګه لوړه وکړه. د دویمې پرانیستغونډې پر مهال ریګن د ۷۳ کلونو عمر په درلودو سره ترټولو زوړ کس و چې د ولسمشرۍ لوړه یې وکړه، دا ریکارډ وروسته د جو بایډن له خوا چې په ۲۰۲۱ز کال کې د خپلې لوړې پر مهال ۷۸ کلن و، مات شو.[۴۸][۴۹]

د ولسمشر ریګن د ترور هڅه[سمول]

د ۱۹۸۰ ز کال د مارچ په ۳۰ مه، ریګن د هغه مطبوعاتي ویاند جیمز براډي (James Brady)، د واشنګټن د پولیسو مشر توماس دلاهانتی (Thomas Delahanty) او د استخباراتوغړی ټیم مک کارټي (Tim McCarthy) د واشنګټن هېلټون (Washington Hilton) هوټل په بهر کې د جان هېنکلي جی آر (John Hinckley Jr) په نامه ترور کوونکي له خوا وویشتل شول. په داسې حال کې چې هغه مهال چې نوموړی یې د جورج واشنګټن پوهنتون روغتون ته ورساوه  "مرګ ته نږدې" و، خو په عاجله خونه کې وروسته له هغې چې عملیات یې وشو، حالت یې لږ ښه شو. هغه روغ او د اپریل په ۱۱ مه، له روغتون څخه رخصت کړای شو. نوموړی د امریکا لومړی ولسمشر و چې د ترور له بریده ژوندی پاتې شو. برید د خلکو ترمنځ د هغه پر ګرانښت ډېر اغېز وکړ، د ټول پوښتنو له مخې، د هغه د ګرانښت کچه نږدې ۷۳ سلنه ته ورسېده. ریګن باور درلود، چې خدای (ج) بېرته د دې لپاره ژوند وربښلی، څو لوړو موخو ته ورسېږي.[۵۰][۵۱][۵۲]

د سړې جګړې زور اخیستل[سمول]

ریګن سړې جګړې ته زور ورکړ، هغه له ډیټنټې دیپلماسي (détente) څخه په کار اخیستو کړکېچ زیاتونکی سیاست، چې د کارتر د ادارې پر مهال په افغانستان کې د غوایي له انقلاب او د شوروي د لاسوهنې له امله رامنځ ته شوی و راکم کړ. هغه په لویه کچه، د امریکا د متحده ایالاتو د وسله وال پوځ د جوړولو امر ورکړ او داسې سیاستونه یې وکارول ،چې شوروي اتحاد ته اړوند کېدل؛ هغه د B-1 Lancer پروګرام په پیلولوسره چې، د کارتر د واکمنۍ پر مهال لغو شوی و، MX توغندي تولید کړل. د شوروي اتحاد د SS-20 توغندیو د نصب کولو په ځواب کې، ریګن په لویدیځ المان کې د ناټو د پېرشېنګ (Pershing) توغندیو پر نصبولو پام درلود. په ۱۹۸۲ ز کال کې ریګن هڅه وکړه چې، لویدیځې اروپا ته د مسکو  له خوا د وړاندیز شوې غازو نل لیکې له غځېدو سره په مخالفت کې احتیاطي اسعارو (hard currency) ته د مسکو لاسرسی لنډ کړي. له دې سره چې د روسیې اقتصاد یې زیانمن کړ، خو په اروپا کې د امریکا د متحده ایالاتو د متحدینو ترمنځ ، چې په دغه عاید لاسته راوړو یې ټینګار درلود، بد اغېز وکړ. ریګن هم، له دې امله له خپل دریځ نه پرشا شو.[۵۳][۵۴][۵۵][۵۶][۵۷][۵۸]

تړلې لیکنې[سمول]

امریکا

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Ronald Reagan — د نشر نېټه: ۹ اپرېل ۲۰۱۴ — منښتلیک: CC0
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11921304q — د نشر نېټه: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — دوتنه: Bibliothèque nationale de France — منښتلیک: Open License
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Ronald-Reagan — subject named as: Ronald Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سرليک: Encyclopædia Britannica
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ SNAC ARK ID: https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6qj7fwj — subject named as: Ronald Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Find a Grave memorial ID: https://www.findagrave.com/memorial/4244 — subject named as: Ronald Wilson Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  6. ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ Discogs artist ID: https://www.discogs.com/artist/226283 — subject named as: Ronald Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  7. ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ subject named as: Ronald Reagan — Filmportal ID: https://www.filmportal.de/c7a2c6fd9580429cb6fd5c866d941a76 — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  8. ↑ The Peerage person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4638&url_prefix=https://www.thepeerage.com/&id=p32158.htm#i321574 — subject named as: Ronald Wilson Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — دوتنه: Darryl Roger Lundy — پیدا کوونکی: Darryl Roger Lundy
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/reagan-ronald-wilson — subject named as: Ronald Wilson Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷ — سمونګر: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus او Wissen Media Verlag
  10. ↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/reagan-ronald-wilson — subject named as: Ronald Wilson Reagan
  11. ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ Gran Enciclopèdia Catalana ID: https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0054505.xml — subject named as: Ronald Wilson Reagan — سرليک: Gran Enciclopèdia Catalana — خپرونکی: Grup Enciclopèdia
  12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ GeneaStar person ID: https://www.geneastar.org/genealogie/?refcelebrite=ronaldwilsonreaganr — subject named as: Ronald Reagan
  13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Roglo person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=7929&url_prefix=http://roglo.eu/roglo?&id=p=ronald;n=reagan — subject named as: Ronald Reagan
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Hrvatska enciklopedija ID: https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=52095 — subject named as: Ronald Wilson Reagan — دوتنه: Dalibor Brozović او Tomislav Ladan — سرليک: Hrvatska enciklopedija — خپرونکی: Miroslav Krleža Lexicographical Institute — ISBN 978-953-6036-31-8
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ https://cs.isabart.org/person/81059 — د نشر نېټه: ۱ اپرېل ۲۰۲۱
  16. ↑ ۱۶٫۰ ۱۶٫۱ Ronald Wilson Reagan
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ Munzinger person ID: https://www.munzinger.de/search/go/document.jsp?id=00000011591 — subject named as: Ronald W. Reagan — د نشر نېټه: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
  18. ↑ https://www.cbsnews.com/news/ronald-reagan-dead-at-93/ — د نشر نېټه: ۱۱ اپرېل ۲۰۲۳
  19. ↑ https://governors.library.ca.gov/33-Reagan.html — د نشر نېټه: ۶ مارچ ۲۰۲۱ — ارزښت: In November 1994 Reagan announced that he had Alzheimer's disease, and he subsequently died of the illness in 2004.
  20. ↑ https://www.reaganlibrary.gov/reagans/ronald-reagan/facts-about-ronald-reagan — د نشر نېټه: ۱۹ اپرېل ۲۰۲۳
  21. ↑ Facts about Ronald Reagan — د نشر نېټه: ۱۹ اپرېل ۲۰۲۳
  22. ↑ The Peerage person ID: https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4638&url_prefix=https://www.thepeerage.com/&id=p32158.htm#i321574 — د نشر نېټه: ۱۶ اگسټ ۲۰۲۰
  23. ↑ https://www.reaganlibrary.gov/reagans/ronald-reagan/ronald-reagans-family — د نشر نېټه: ۶ مارچ ۲۰۲۱
  24. ↑ پیوستون : 118598724  — د نشر نېټه: ۲۵ جون ۲۰۱۵ — منښتلیک: CC0
  25. ↑ https://www.reaganlibrary.gov/reagans/ronald-reagan/military-service-ronald-reagan — د نشر نېټه: ۱۹ اپرېل ۲۰۲۳
  26. ↑ https://www.reaganlibrary.gov/reagans/ronald-reagan/military-service-ronald-reagan
  27. ↑ https://www.sagaftra.org/ronald-reagan
  28. ↑ Murse, Tom (January 28, 2019). "The Most Lopsided Presidential Elections in U.S. History: How a Landslide is Measured". ThoughtCo. د لاسرسي‌نېټه March 9, 2019. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  29. ↑ "A Look Back At The Polls". CBS News. د لاسرسي‌نېټه May 15, 2015. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  30. ↑ (په May 8, 1984 باندې). Dispute Over Theatre Splits Chicago City Council. The New York Times.
  31. ↑ Oliver, Marilyn (په March 31, 1988 باندې). [{{{url}}} Locations Range From the Exotic to the Pristine]. Los Angeles Times.
  32. ↑ "Jane Wyman: Biography". JaneWyman.com. د لاسرسي‌نېټه December 31, 2007. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  33. ↑ Severo, Richard (په September 11, 2007 باندې). Jane Wyman, 90, Star of Film and TV, Is Dead. The New York Times.
  34. ↑ "Reagan: Home". HBO. د لاسرسي‌نېټه September 5, 2011. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  35. ↑ National Constitution Center (February 6, 2013). "10 interesting facts on Ronald Reagan's birthday". National Constitution Center. د اصلي آرشيف څخه پر November 5, 2013 باندې. د لاسرسي‌نېټه July 12, 2013. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  36. ↑ "Jane Wyman, Ronald Reagan's first wife, dies at 93". Politico. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  37. ↑ "Nancy Reagan > Her Life & Times". Ronald Reagan Presidential Foundation. د اصلي آرشيف څخه پر November 12, 2007 باندې. د لاسرسي‌نېټه October 29, 2007. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  38. ↑ Fieldstadt, Elisha; Gittens, Hasani (March 6, 2016). "Former First Lady Nancy Reagan Dead at 94". NBC News. د لاسرسي‌نېټه March 6, 2016. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  39. ↑ (په June 5, 2004 باندې). End of a Love Story. BBC News.
  40. ↑ "Nancy Davis Reagan". White House. د اصلي آرشيف څخه پر July 8, 2011 باندې. د لاسرسي‌نېټه January 13, 2008 – عبر National Archives. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  41. ↑ Beschloss, p. 296.
  42. ↑ * Freidel, Frank; Sidey, Hugh (1995). The Presidents of the United States of America. Washington, D.C.: White House Historical Association. د کتاب پاڼې 84. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-912308-57-9. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  43. ↑ Hayward, Steven F (May 16, 2005). "Reagan in Retrospect". American Enterprise Institute for Public Policy Research. د اصلي آرشيف څخه پر March 13, 2009 باندې. د لاسرسي‌نېټه April 7, 2009. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  44. ↑ Cannon (1991, 2000), p. 746.
  45. ↑ Reagan, Ronald (2007). The Reagan Diaries. Harper Collins. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-06-087600-5. د لاسرسي‌نېټه June 5, 2007. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  46. ↑ Peter, Josh (November 5, 2020). "Joe Biden will become the oldest president in American history, a title previously held by Ronald Reagan". USA Today (په انګلیسي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه November 18, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  47. ↑ Murray, Robert K.; Tim H. Blessing (1993). Greatness in the White House. Penn State Press. د کتاب پاڼې 80. د کتاب نړيواله کره شمېره 978-0-271-02486-8. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  48. ↑ Peter, Josh (November 5, 2020). "Joe Biden will become the oldest president in American history, a title previously held by Ronald Reagan". USA Today (په انګلیسي ژبه کي). د لاسرسي‌نېټه November 18, 2020. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  49. ↑ (په June 5, 1982 باندې). Phil Gailey and Warren Weaver Jr., "Briefing". The New York Times.
  50. ↑ (په March 30, 2001 باندې). Remembering the Assassination Attempt on Ronald Reagan. CNN
  51. ↑ CST, Posted on 02 04 11 5:14 AM. "RealClearSports – Assassination Attempt – March 30, 1981". www.realclearpolitics.com. د لاسرسي‌نېټه October 18, 2019. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  52. ↑ Kengor, Paul (June 11, 2004). "Reagan's Catholic Connections". Catholic Exchange. د لاسرسي‌نېټه May 30, 2008. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  53. ↑ "Towards an International History of the War in Afghanistan, 1979–89". The Woodrow Wilson International Center for Scholars. 2002. د اصلي آرشيف څخه پر October 11, 2007 باندې. د لاسرسي‌نېټه May 16, 2007. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  54. ↑ Esno, Tyler (July 26, 2017). [اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "۱". "Reagan's Economic War on the Soviet Union"] (in en). Diplomatic History 42 (2): 281–304. doi:10.1093/dh/dhx061. ISSN 0145-2096. 
  55. ↑ Norman A. Graebner; Richard Dean Burns; Joseph M. Siracusa (2008). Reagan, Bush, Gorbachev: Revisiting the End of the Cold War. Greenwood. د کتاب پاڼي 29–31. د کتاب نړيواله کره شمېره 9780313352416. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  56. ↑ (په June 10, 2008 باندې). Großdemo gegen Nato-Doppelbeschluss, Spiegel on the mass protests against deployment of nuclear weapons in West Germany.
  57. ↑ "LGM-118A Peacekeeper". Federation of American Scientists. August 15, 2000. د لاسرسي‌نېټه April 10, 2007. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
  58. ↑ Bartels, Larry M., L. M. (June 1, 1991). "Constituency Opinion and Congressional Policy Making: The Reagan Defense Build Up". The American Political Science Review 85 (2): 457–474. doi:10.2307/1963169. ISSN 0003-0554. https://semanticscholar.org/paper/fdee96153a27e69e49c0947057f712b62f2aa790. 
"https://ps.wikipedia.org/w/index.php?title=رونالډ_ریګن&oldid=283572" نه اخيستل شوی