مزار شريف

مزار شريف
د مزار شريف انځور
کورډېناټونه: 36.7°شمال 67.116666666667°ختيځ / 36.7; 67.116666666667
هېواد	افغانستان
پلازمینه د:	بلخ ولايت
پراخوالی
• پراخوالی	83 کیلومتره مربع
لوړوالی	380 متر
نفوس شمېرنه	469247 (۱ جنوري ۲۰۲۰)
وروستي مالومات
وخت زون	يو ټي سي ۴:۳۰+
جيو کوډ	1133616
خورلڼې ښارونه	مشهد ،  دوشنبه

مزار شريف د افغانستان څلورم لوی ښار دی چې د افغانستان په شمال کې پروت دی.دغه ښار د بلخ ولايت پلازمېنه يا مرکز دی. مزار شريف تقریبًا ۳۷۵،۱۸۱ نفوس لري او د بلخ د ولایت مرکز دي. په دی ښار کې مهم هوايی ډگر هم شته. په دي ښار کې په ځانگړي ډول ازبکان، هزارگان،او تاجکان ژوند کوي، خو ورسره ۴۵٪ کې پښتانه مېشت دي. د ۲۰۰۱م زېږدي را پدېخوا جوړ شوي حکومت جنگي واليانو د بلخ ولايت د ډېرو سيمو ولسواليو څخه په زرگونو پښتانه په زور زياتي او ژبنيز تعصب له کبله بې کوره کړل او ډېر شمېر پښتانه د اوزبکو رشيد دوستم او تاجک عظانور پشان جنگسالارانو ډلگيو لخوا ووژل شول.د مزار شریف په مرکز کې ښایسته لرغونی شین جومات پروت دی. نظر په دې مسجد کې د حضرت علي بن أبي طالب بلخي.

تاریخ

په پخواني وخت کې مزار شریف د وېشلي سيمه واکيو خراسان د حکمرانانو په لاس کې و. په ۱۷۵۰ کال کې احمد شاه دراني مزار شریف لاس ته راوړ. په ۱۸۷۰ کال کې انگرېزي ځواکونو پر کابل برید وکړ او د افغانستان پاچا امیر شېر علي خان د کابل څخه مزار شریف ته کډه شو. په ۱۹۷۹ ز.کال کې روسي پوځ پر افغانستان یرید وکړ او په مزار شریف کې یې لومړۍ لوېه پوځي اډه جوړه کړه. د ۱۹۹۰ ز.کال څخه تر ۱۹۹۷ کال پورې دغه ښار د جنرال عبدالرشید دوستم په لاس کې و. په ۱۹۹۷ ز.کال کې د طالبانو ځواک پر مزار شریف برید وکړ خو پوځ یې د شیعه گانو قوماندان جنگسالار عبدالمالک لخوا په چل ول سره ماته وخوړه او تقریبًا ۳۰۰۰ د طالبانو پوځيان ووژل شول. په ۱۹۹۸ز.کال کې د طالبانو ځواک بیا پر مزار شریف برید وکړ او مزار شریف یې ونیو. تر جگړې وروسته تقریبًا ۸۰۰ هزارگان د طالبانو لجوا ووژل شول. بيا د اکټوبر ۲۰۰۱م زېږدي کې چې کله امريکايانو د ايرانيانو او شمالي ټلوالې په سلا مشورې په سيمه بريد وکړ نو لومړی د ايرانيانو ډپلوماتان د امريکايانو سره يوځای مزار شريف ته ننوتل او هزارگانو جنگي ډلو باندې يې وسلې ووېشلې.

نور ولولئ

• علي بن أبي طالب بلخي
• د افغانستان ولسوالۍ
• د افغانستان ولايتونه