خيبر پښتونخوا

خیبر پښتونخوا
(انگریزی: North-West Frontier Province) (۲۵ اکتوبر ۱۹۰۱–۲۰۱۰) (انگریزی: Khyber Pakhtunkhwa) (۲۰۱۰–)
Counter-clockwise from top left: Peshawar Museum, Malam Jabba Ski Resort, Khyber Pass, Swat Valley, Islamia College, Peshawar, Lake Saif ul Muluk, Naran
خیبر پښتونخوا
کورډېناټونه: 34.00°شمال 71.32°ختيځ / 34.00; 71.32
جوړيدل	1 جولاي 1970
ادارې وېش
هېواد	افغانستان
پلازمېنه	پېښور
ولايتي پلازمېنه	کينډۍ:مدخلات مفصولة بفاصلة
حکومت
• ډول	ولايت
• هيئة	ولايتي جرگه
• والي	سردار مهتاب عباسي
• وزير اعلی	منظور پشتین (پښتون ژغورنی غورځنګ)
• ستره محکمه	د پېښور ستره محکمه
سیمه
• سیمه	74521.0 کیلومتره مربع
د نفوس شميرنه (2012)
• ټولټال	۲۲٬۰۰۰٬۰۰۰
	http://www.khyberpakhtunkhwa.gov.pk/aboutus/
آخر معلومات
وخت زون	د پاکستان معياري وخت (ه.ن.و+5)
جيو کوډ	1168873
أيزو 3166	PK-KP
ژبې	پښتو اوردو انگرېزي نورې وړې ژبې: هندکو, کهوار
د ولايتي جرگې څوکۍ	124
د ولسواليو شمېر	25
یونین کونسلونه	986
رسمي ويبپاڼه	khyberpakhtunkhwa.gov.pk

د خېبر پښتونخوا ولايتي نښانونه

ولايتي ځناور
ولايتي مرغۍ
ولايتي ونه
ولايتي گل

خيبر پښتونخوا, چې پخوا به پهشمال لوېديځ سرحدي ولايت يا NWFP یادېدو؛ دواړه افغانسان او پاکستان د دغه ساحه حاکمیت دعوا لري خو اوس په دي سیمه کې پنجابی او پاکستان پوځ واکمن دي. د پاکستان په لودیځ کې پروت ایالت دی چې له گاونډي هېواد افغانستان سره د ډیورنډ پر کرښه پروت دی. ددې ایالت پلازمېنه پېښور ښار دی. دا ايالت په شمال لويديځ کې له افغانستان سره، شمال ختيځ کې له گلگت بلتستان، لويديځ کي له منځنۍ قبايلي سيمو، په سوېل کې له اسلام آباد او پنجاب سره گډې پولې لري. د خيبر پښتونخوا په ايالات کې يوه اهمه دره پرته ده چې د خيبر درې په نوم يادېږي. د خیبر پښتونخوا زيات خلک پښتانه دي او دين يې اسلام دی.

تاريخ

پخوانې تاريخ

خېبر پښتونخوا د افغانستان خاوره يوه تاريخي برخه دی او پښتنو دلته له پنځه زره کاله پخوا اوسېږي، خو اوس د پاکستان حکومت تر اشغال لاندې دی چي د دغه سيمه اوسيدونکي ځان پاکستانی نه ګڼي او افغانستان حکومت هم دغه سيمه خپله خاوره بولي

، د خیبر پښتونخوا ځمکه باندې د پخوا څخه ډېرو خلکو د واکمني کوښښ کړی دی لکه فارسيانو، يونانيانو، تورکانو، عربو، مغولو، سيکانو او برېټانیایي ښکېلاکگرو. نن څخه په زرگونو کاله مخکې د پښتونخوا ځمکه پښتنو آباد کړه او خپل کورونه يې دلته جوړ کړل.

پاچايانو وخت

د احمد شاه بابا وينا کله چې يي د لومړي ځل لپاره هند ونيوي.

"ستا د عشق له وینو ډک شو ځيگرونه ستا په لاره کي بایللي زلمي سرونه
تاته راشمه زړگۍ زما فارغ شي
بې له تا مي اندېښنې د زړه مارونه که هر څو مي د دنیا ملکونه ډېر شي
زما به هیر نشي دا ستا ښکلې باغونه
د ډهلي تخت هیرومه چې رایاد کړم
زما د ښکلي پښتونخواه د غرو سرونه
د رقیب د ژوند متاع به تارتار کړم
چې زه وکاندم پر هر لوري تاختونه
د فرید او د حمید دور به بیا شي
چې په تورو پښتانه کړي گزارونه
که تمامه دنیا یو خوا ته بل خوا شې
زما خوښ دي ستا خالي تش ډگرونه
احمد شاه به دغه ستا قدر هیر نه کا
که ونسي د تمام جهان ملوکونه.

—احمد شاه بابا

ولسوالۍ او نورې سيمې

د خيبر پښتونخوا ولسواليگانې

ولسوالۍ	مركز	وگړي	سيمه	پرليكون="رښته"يادښت
ابټ اباد	ابټ اباد
دېره اسماعيل خان	دېره اسماعيل خان
بټگرام
بر دير	دير
بونير	ډگر
بنو	بنو
پېښور	پېښور
تور غر
ټنک	ټنک
چارسده	چارسده
بنير	چترال
سوابۍ	سوابۍ
سوات	سيدو شريف
شنگله	الپري
کرک	کرک
کوهاټ	کوهاټ
کوهستان
لکي مروټ	لکي مروټ
لر دير	تېمرگره
مالاکنډ
مانسهره	مانسهره
مردان	مردان	۱،۴۶۰،۱۰۰
نوښار	نوښار
هريپور	هريپور
هنگو	هنگو