ارامي ليکدود

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
ارامي ليکدود يا ارامي الفبا
ډولابجد
ژبېارامي ژبه، عبراني ژبه، سریاني ژبه، مندايي ژبه، اېډوميټي ژبه
وختله ۸۰۰ مخزېږديز تر ۶۰۰ زېږديز کال
کورنۍ
هيروګليفس
ماشوم سيستمعبراني ليکدود
تدمري ليکدود
ادسايي ليکدود
حضراني ليکدود
مندایي ليکدود
الیمایي ليکدود
نبطي ليکدود
عربي ليکدود
براهمي ليکدود [a]
خروشتي ليکدود
سریاني ليکدود
سغدي ليکدود
اويغوري ليکدود
مغولي ليکدود
مانچو ليکدود
پهلوي ليکدود
N'Ko alphabet
آی سو ۱۵۹۲۴Armi, کينډۍ:ISO 15924 number
  Imperial Aramaic
لارښوونېRight-to-left
يونيکوډImperial Aramaic
د یونیکوډ حدU+10840–U+1085F
[a] په ارامي ليکدود کې د براهمي ليکدود شاملول يوه لانجمنه مسئله ده، تراوسه نړيوالو په دې توافق نه دی کړی چې ايا براهمي ليکدود هم د ارامي ليکدود يوه برخه ده يانه؟

ارامي ليکدود يوه الفبا ده چې د ارامیانو لخوا کارول کیږي او د فونیشین الفبا څخه تطابق شوی. [۱] آرامي الفبا په لرغونې نړۍ کې د لیکلو لومړنی سیسټم بلل کیدی شي چې په قلم او په روان ډول د کاغذ یا څارویو په پوستکي لیکل کیدی شي. آرامي الفبا په تاریخي لحاظ د پام وړ ده ځکه چې په منځني ختیځ کې د لیکلو ټول عصري سیسټمونه د دې پر بنسټ والړ دي، په بیله بیا په مرکزي او ختیځ آسیا کې د الټایک لیکلو ډیری سیسټمونه. [۲]

د آرامي الفبا شاید د هندي برهمي رسم الخط نمونه وي، د ټولو هندي رسم الخطونو پخوانی. د ډیری برهمي لیکونو شکلونه روښانه سیمیټیک اغیز ښیې. دا لیږد شاید په 7 پیړۍ BC کې ترسره شوی وي. په هند کې د هندي او آریایي ژبو سره د آرامي رسم الخط تطابق کول ساده او مستقیم ندي. برسېره پردې، براهمي رسم الخط په اصل کې له ښي څخه کیڼ ته لیکل کیږي. د یوناني ، هندي ، انشاني، خوزي، قبطي، ، عبراني ، سریاني او ماندیک ژبو د لیکلو لپاره هم آرامي رسم الخط کارول شوی دی. دا په راتلونکي کې د پهلوي د لیکلو لپاره هم کارول کیده [ د ابهام اړتیا لري ] . وروسته، نباتیان او عبراني الفبا له دې څخه اخیستل شوي. د نن ورځې عصري الفباونو په مینځ کې، عبراني ژبه د دې کرښې سره نږدې اړیکه لري.

د عبراني، عربي او سریاني سره د آرامي الفبا جدول[سمول]

توري نوم ليکبڼه عبراني بڼه يې عربي بڼه سوريايي بڼه آوا
آلَف א أ ܐ /ʔ/; /a:/, /e:/
بیث ב ب ܒ /b/, /v/
گامَل ג ج ܓ /ɡ/, /ɣ/
دالَث ד د ܕ /d/, /ð/
هی ה ه ܗ /h/
واو ו و ܘ /w/; /o:/, /u:/
زَین ז ز ܙ /z/
حیث ח خ، ح ܚ /ħ/
طیث ט ط ܛ /tˤ/ با فشار
یوذ י ی ܝ /j/; /i:/, /e:/
کاف כ ך ک ܟܟ /k/, /x/
لامَذ ל ل ܠ /l/
مِم מ ם م ܡܡ /m/
نون נ ן ن ܢܢ ܢ /n/
سمکَث ס س ܣ /s/
عین ע غ، ع ܥ /ʕ/
پی פ ף ف ܦ /p/, /f/
صاذی ، צ ץ ص ܨ با فشار /sˤ/
قاف ק ق ܩ /q/
ریش ר ر ܪ /r/
شین ש ش، س ܫ /ʃ/
تَو ת ت، ث ܬ /t/، /θ/
آرامی امپراتوری
امپریال ارامیک

سرچينې[سمول]

  1. کينډۍ:یادکرد وب
  2. "Aramaic alphabet". Wikipedia (په انګلیسي ژبه کي). 2010-11-14. الوسيط |CitationClass= تم تجاهله (مساعدة)
د ويکيپېډيا مرسته کوونکي، "ارامي الفبا،" ويکيپېډيا، وړيا انسايکلوپيډيا، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Aramaic_alphabet&oldid=396775238 (د نومبر 21، 2010 ته رسېدلی).