منځپانگې ته ورتلل

کازان

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا


کازان د روسیې د تاتارستان جمهوریت پلازمینه او تر ټولو لوی ښار دی، چې شاوخوا یو نیم ملیون نفوس لري، چې نیمایي یې روسي او نیمایي یې تاتاریان دي. په دې توګه، دا په روسیه کې اتم لوی ښار دی. کازان د روسیې په اروپا کې د وولګا سیند او د کازانکا سیند په منځ کې موقعیت لري. د ښار مرکز، کازان کریملین ، د ملګرو ملتونو سازمان یونیسکو لخوا د نړیوال میراث ځای په توګه اعلان شوی.

نورالله جومات
کازان روسیه
Казан (تاتاري)
Qazan (تاتاري لاتين) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
اړوند
پلازمېنه د
بلننوم
  • Third Capital of Russia ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
  لړۍ...
largest city (en) ژباړل (۱۵۵۲ – ۱۷۰۸)
largest city (en) ژباړل (۱۴۳۸ – ۱۵۵۲)
city of republic significance (en) ژباړل[۱]
city or town (en) ژباړل[۲]
لوی ښار ( – القرن 19) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
وګړو شمېر
  لړۍ...
۱٬۲۵۹٬۱۷۳ — ۷٬۰۰۰ — ۴۰٬۰۰۰ — ۵۳٬۹۰۰ — ۴۱٬۳۰۰ — ۵۶٬۳۰۰ — ۶۱٬۰۰۰ — ۶۳٬۱۰۰ — ۱۳۰٬۰۰۰ — ۱۶۱٬۰۰۰ — ۱۹۴٬۲۰۰ — ۲۰۶٬۵۶۲ — ۱۴۶٬۴۹۵ — ۱۵۷٬۶۰۰ — ۱۷۹٬۰۰۰ — ۲۰۰٬۹۰۰ — ۳۹۸٬۰۱۴ — ۵۶۵٬۰۰۰ — ۶۴۶٬۸۰۶ — ۷۱۱٬۰۰۰ — ۷۴۲٬۰۰۰ — ۸۰۴٬۰۰۰ — ۸۲۱٬۰۰۰ — ۸۶۸٬۵۳۷ — ۹۱۹٬۰۰۰ — ۹۵۹٬۰۰۰ — ۹۵۹٬۰۰۰ — ۹۹۲٬۶۷۵ — ۱٬۰۲۳٬۰۰۰ — ۱٬۰۵۱٬۰۰۰ — ۱٬۰۶۰٬۰۰۰ — ۱٬۰۶۸٬۰۰۰ — ۱٬۰۹۴٬۳۷۸ — ۱٬۰۹۴٬۰۰۰ — ۱٬۱۰۵٬۰۰۰ — ۱٬۱۰۴٬۰۰۰ — ۱٬۰۹۸٬۰۰۰ — ۱٬۰۹۲٬۰۰۰ — ۱٬۰۷۶٬۰۰۰ — ۱٬۰۷۶٬۰۰۰ — ۱٬۰۸۵٬۰۰۰ — ۱٬۰۷۸٬۰۰۰ — ۱٬۱۰۰٬۸۰۰ — ۱٬۱۰۱٬۰۰۰ — ۱٬۰۹۰٬۲۰۰ — ۱٬۱۰۵٬۲۸۹ — ۱٬۱۰۵٬۳۰۰ — ۱٬۱۰۵٬۳۰۰ — ۱٬۱۱۰٬۰۰۰ — ۱٬۱۱۲٬۷۰۰ — ۱٬۱۱۶٬۰۰۰ — ۱٬۱۲۰٬۲۳۸ — ۱٬۱۳۰٬۷۱۷ — ۱٬۱۴۳٬۵۳۵ — ۱٬۱۴۵٬۴۲۴ — ۱٬۱۶۱٬۳۰۸ — ۱٬۱۷۶٬۱۸۷ — ۱٬۱۹۰٬۸۵۰ — ۱٬۲۰۵٬۶۵۱ — ۱٬۲۱۶٬۹۶۵ — ۱٬۲۳۱٬۸۷۸ — ۱٬۲۴۳٬۵۰۰[۳] — ۱٬۲۵۱٬۹۶۹[۴] — ۱٬۲۵۷٬۳۹۱[۵] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
پکي شاملې اداري سیمې
رسمي ژبه
غړی د
اداري سیمه
تاتارستان (۱۹۹۰ – ) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
هېواد
دین
اړين مالومات
مهمې پېښې
کچه او لوړوالی
د ځای کچه
۴۲۵٫۳ كيلومتر مربع ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
جوړښت
جایزې
نور مالومات
وېب‌پاڼه
kzn.ru (روسي ژبه، انګليسي ژبه، تاتاري ژبه) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
پوسټ‌کوډ
420000–420999 ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
کورډي‌نېشن
۵۵°۴۷′۲۷″شمال ۴۹°۰۶′۵۲″ختیځ / 55.7908°شمال 49.1144°ختيځ / 55.7908; 49.1144 ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
Map

دغه ښار د 2018 کال د فیفا د نړیوال جام کوربه و، چې د روسیې په 13 ښارونو کې ترسره شو.

تاریخ

[سمول]

دا ښار د منځنۍ دورې په لومړیو کې د مسلمانانو لخوا تاسیس شو او د پرمختګ د مختلفو مرحلو له تېرولو وروسته، دا ښار په 1438 کې د خانان کازان ایالت پلازمېنه شو. په 1552 کې، د ایوان مهيب په مشرۍ، روسیې په کازان برید وکړ او هغه یې ویجاړ کړ. دا ښار قتل عام شو او پاتې مسلمان اوسېدونکي یا عيسايان شول یا په زوره له ښاره وشړل شول. د دوی په ځای، د روسیې نفوس په ښار کې مېشت شو. د دې تر څنګ روسانو د مسلمانانو له خوا جوړ شوي ټول جوماتونه او ماڼۍ هم ړنګې کړې.

دا ښار یو ځل بیا په 1774 کې د کازان په جګړه کې په بشپړه توګه ویجاړ شو. له بیارغونې وروسته د روسیې ملکې کاترین په ښار کې د جوماتونو د جوړولو اجازه هم ورکړه، چې له دې وروسته مرجاني جومات لومړنی جومات و چې دلته جوړ شو.

د روسیې له انقلاب وروسته ، د داخلي روسیې او سایبریا د مسلمانانو کنګرې د ۱۹۱۷ کال د ډسمبر په ۱۲ مه د اډیل یورال ایالت د جوړولو اعلان وکړ چې پلازمېنه یې کازان و. د دې خپلواک جمهوریت د جوړولو موخه د کوچنیو ملیتونو یوه ډله جوړول وو چې ټول په کې د خپل تمدن او کلتور ساتنه وکړي. خو د ۱۹۱۸ کال د اپریل په میاشت کې د شوروي سرو لښکرو دغه ایالت اشغال کړ او تر راتلونکو دریو کلونو پورې یې زرګونه مسلمان او ترکي اوسېدونکي قتل عام کړل. وروسته په ښار کې ټول جوماتونه او کلیساګانې هم وېجاړې شوې چې پکې د قل شریف تاریخي جومات هم شامل دی.

یوازې د شوروي اتحاد له ړنګېدو وروسته، ښار په پراختیا پیل وکړ. د ښار تاریخي مرکز بیا ورغول شوی، چې تر ټولو مهم یې د قل شریف جومات دی ، چې اوس په روسیه کې یو له سترو جوماتونو څخه دی.

انځورونه

[سمول]
  1. "Административно-территориальное деление республики Татарстан".
  2. سرچينې تړی: https://doksite.de/map/?loc=Kasan.
  3. "26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года". Federal State Statistics Service. بياځلي په ۲۳ جنوري ۲۰۱۹.{{cite web}}: د سي‌اس۱ تېروتنې: نېټې (link)
  4. سرچينې تړی: http://tatstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/tatstat/resources/64ec280049620f14a900ff3fbd401489/МОчисл2019.pdf.
  5. سرچينې تړی: https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar. Archive URL: https://web.archive.org/web/20200822004543/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar. Archive date: ۱۷ اکتوبر ۲۰۲۰.
  6. سرچينې تړی: https://en.unesco.org/creative-cities/events/unesco-designates-66-new-creative-cities. بياځلي سمون: ۱۰ جون ۲۰۲۱.
  7. سرچينې تړی: https://www.lhc-s.org/member_cities/index.php. بياځلي سمون: ۲۸ می ۲۰۲۴. Archive URL: https://web.archive.org/web/20240528114922/https://www.lhc-s.org/member_cities/.
  8. سرچينې تړی: https://www.ovpm.org/wp-content/uploads/2024/03/liste-villes-en-regle-pour-page-web12-03-2024.pdf. بياځلي سمون: ۳۱ ډېسمبر ۲۰۲۳. Archive URL: https://web.archive.org/web/20240528143447/https://www.ovpm.org/members/cities/.