محمد حنيف اتمر

محمد حنيف اتمر
	حنیف اتمر په تهران کې
د شخص مالومات
پيدايښت	اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "{". لومړی پاراميتر ناسم دی! ۱۹۶۸ ‏(عمر: اصطلاحي تېروتنه: د ناپېژندلې ليکنښې لوښه "{". کاله); لغمان ولايت
تابعیت	افغانستان
ګوند	د حق او عدالت ګوند
عملي ژوند
زده کړې	د یارک پوهنتون
کار/مسلک
کاروونکې ژبه	پښتو ، دري ، انګرېزي ژبه ، اوردو ژبه
کار ورکوونکی	خاد
	سمول

محمد حنيف اتمر (۱۹۶۸ - ) (انگرېزي: Mohammad Hanif Atmar) د افغانستان د کورنيو چارو پخوانی وزير دی. تر دغې دندې دمخه نوموړی د ښوونې او روزنې او د کليو د پراختيا او بيا رغاونې د وزير په توگه هم دندې ترسره کړي.

مخينه

حنيف اتمر يو پښتون دی او د پلار نوم يې محمد آصف اتمر دی. هغه د افغانستان د پخواني پاچا، محمد ظاهر شاه د واکمنۍ پر مهال په لغمان کې زېږدېدلی دی. کله چې محمد حنيف اتمر ځوان شو نو خپله لومړنۍ دنده يې د خاد (خدمات امنيت دولتي)، د افغانستان څارگرې ادارې سره پيل کړه.^[۲] او د همدغې ادارې د يوې ځانگړې څانگې سره يې کار کاوه.^[۳] د افغان-روس په جگړه کې هغه د مجاهدينو پر وړاندې جنگ کړی چې همداراز يې په ۱۹۸۸ کال کې د جلال آباد په جگړه کې خپله پښه له لاسه ورکړې.^[۳] کله چې کابل د مجاهدينو په واک کې ورغی نو نوموړي افغانستان پرېښوده او برتانيې کې کډوال شو.^[۳]

زده کړې او دندې

محمد حنيف اتمر د انگلستان له يورک پوهنتون نه دوه ديپلومه ترلاسه کړي. لومړنی ديپلوم يې د مالوماتي تخنيک او کمپيوټر په څانگه کې او يوه ماسټري يې له ۱۹۹۶ نه تر ۱۹۹۷ کالونو په موده کې د عامه کړنلارو، نړېوالو اړيکو او د جگړې وروسته بيا رغونې په زده کړو کې لاس ته راوړې.^[۴] هغه په روانه توگه په پارسي، انگرېزي او اردو ژبو خبرې کولی شي.^[۵] په ۱۹۹۲ ز. کال کې هغه د افغانستان او پاکستان په اړه د بشري اجنسيو سلاکار وه، چې دا دنده يې تر دوه کالونو پورې درلوده.^[۴] تر دې وروسته هغه د ناروې افغان کوميټې ته ولاړ او هلته يې د پروگرام منېجر په توگه تر ۲۰۰۰ کال پورې شپږ کاله کار وکړ.^[۴] په هماغه کال نوموړی هغه د نړېوالې ژغورنې کوميټې يا آی آر سي له خوا د افغانستان لپاره د مرستيال ډايرکټر جنرال په توگه په دنده وگومارلی شو،^[۴] خو په ۲۰۰۱ ز. کال کې پر امريکا د ۱۱ د سېپتمبر د بريدونو وروسته چې امريکا پر افغانستان يرغل وکړ او د بون د تړون له مخې په افغانستان کې يوه موقعته دولتي اداره جوړه شوه، نو اتمر هم د گڼ شمېر نورو افغانانو په څېر افغانستان ته ولاړ او د طالبانو وروسته افغان حکومت سره يوځای شو.

سياسي ژوند

د ښاري پراختيا او پرمختگ وزير

په ۲۰۰۲ ز. کال کې اتمر ته د موقعتې ادارې لخوا بلنه ورکړل شوه چې په حکومت کې د ښاري پراختيا او پرمختگ د وزير په توگه دنده ترسره کړي. او په همدې توگه هغه دا بلنه ومنله او د حامد کرزي په مشرۍ د طالبانو د واکمنۍ وروسته د افغانستان د نوي دولت د کابينې غړی شو. دا چې دی د کابينې تر ټولو ځوان ټېکنوکرات غړی وه نو ده خپله تجربه او انرژي په دې توگه وکاروله چې د افغانستان يو شنډ وزارت يې بېرته فعاله کړ او پر پښو درولو وروسته يې اهمې لاسته راوړنې درلودې چې آن د افغانستان تر نورو ولايتونو پورې هم ورسېدې او د څلور کالونو تر پايه د نژدې ۵۰۰ ميليونه ډالرو د کالنۍ بوديجې خاوند وگرځېد.

د ښوونې او روزنې وزير

د ۲۰۰۶ ز. کال په مۍ کې محمد حنيف اتمر د ولسي جرگې د ډېرکيو د اعتماد د رايې تر گټلو وروسته د ښوونې او روزنې د وزير په توگه لواړه وکړه. هغه د حامد کرزي د کابينې د لږشمېر کاميابو وزيرانو په کتار کې شمېرل کېږي چې د افغانستان دولت ته يې د پام وړ کارونه کړي، دا ځل د ښوونې او روزنې د وزير په توگه هغه د افغانانو د يوه عمده اړتيا، د ښوونې د نشتوالي سره مخامخ وه او په دغه برخه کې هغه د هېواد په ليرو پرتو سيمو کې د طالبانو د گواښونو برسېره گڼ شمېر نوي انسټيوټونه او ښوونځي پرانيستل.

د کورنيو چارو وزير

د ۲۰۰۹ ز. کال د جنوري په ۱۰مه نېټه ښاغلي اتمر د امريکايي سناتور او د امريکا د ولسمشر مرستيا جو بايډن سره په کابل کې د يوې کتنې په ترڅ کې د افغان ملي پوليس په اړه داسې وييل چې د امريکا متحده ايالتونه د افغاني پوليسو په روزنه او ځواکمن کولو ژمن دي.^[۶] د ځينو لخواا دا کتنه ډېره اهمه وه او داسې وييل کېږي چې د ۲۰۰۹ کال د ولسمشرۍ په ټاکنو کې اتمر هم يو احتمالي کانديد وي.^[۶] د ۲۰۰۹ کال په پېل کې حنيف اتمر په افغانستان کې د طالبانو د شتون د شمېر اټکل داسې وکړ چې د هغه په گومان په افغانستان کې له ۱۰۰۰۰ نه تر ۱۵۰۰۰ طالبان شته.^[۷] د ۲۰۰۹ ز. کال په مارچ کې د گارډين ورځپاڼې يو راپور خپور کړ چې په دغه راپور کې د حامد کرزي او د امريکا او اروپايي متحدينو تر منځ د تاوتريخوالې خبر مطرح شوې چې د يوه نوي لومړي وزير د رول يادونه هم پکې شوې، دا چې د داسې يو رول لپاره هېڅ کوم بل نوم لا تر اوسه پورې نه دی څرگند شوی خو د ورځپاڼې ليکنې داسې اشاره کړې چې ښاغلی اتمر د امريکا په رسمي جگپوړو کې ښه پېژندل شوې څېره ده.^[۸]

چاپ شوي آثار

محمد حنيف اتمر يو شمېر کتابونه په انگرېزي ژبه هم ليکلي چې هغه په دې توگه دي:

Development of Non-Governmental Organizations in Developing Countries (په پرمختلونکو هېوادونو کې د غېر دولتي تنظيمونو پرمختگ)
From rhetoric to reality: The role of aid in local peacebuilding in Afghanistan. York: University of York. 1998. (with Arne Strand and Sultan Barakat)
Humanitarian Aid, War and Peace in Afghanistan: What to Learn?(بشري مرستې، سوله او جگړه په افغانستان کې: څه بايد زده کړو؟)
Politics and Humanitarian Aid in Afghanistan and its Aftermath for the People of Afghanistan
Afghanistan or a Stray War in Afghanistan.

سرچينې

↑ https://web.archive.org/web/20090703091731/http://www.embassyofafghanistan.org/atmar.html — د نشر نېټه: ۱۱ جون ۲۰۲۲
↑ Andrew, Christopher M. (2005). The World Was Going Our War: The KGB and the Battle for the Third World. Basic Books. p. 408. ISBN 9780465003112. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)
↑ ^۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NYT
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ "Minister of Education Makes First Trip to the U.S. for Global Literacy Conference". USAID. 2006-09-18. Archived from the original on 2010-05-27. نه اخيستل شوی 2009-03-23. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)
↑ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named bio
↑ ^۶٫۰ ^۶٫۱ "Afghan Interior Minister Says Biden Promised To Help Improve Police Force". Radio Free Europe. 2009-01-13. نه اخيستل شوی 2009-03-23.
↑ "US has no long-term designs on Afghanistan, says Obama". Daily Times. 2009-03-01. Archived from the original on 2012-09-06. نه اخيستل شوی 2009-03-23. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
↑ Borger, Julian (2009-03-22). "US will appoint Afghan 'prime minister' to bypass Hamid Karzai". The Guardian. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help); Text "accessdate-2009-03-23" ignored (help)

باندنۍ تړنې

Speech on Promoting Good Governance and Fighting Corruption in Afghanistan at the Brookings Institute

[6ea5d4ca55190753a145558eeef2077c54875265-1] ttps://web.archive.org/web/20090703091731/http://www.embassyofafghanistan.org/atmar.html — د نشر نېټه: ۱۱ جون ۲۰۲۲

[2] Andrew, Christopher M. (2005). The World Was Going Our War: The KGB and the Battle for the Third World. Basic Books. p. 408. ISBN 9780465003112. {{cite book}}: Unknown parameter |coauthors= ignored (|author= suggested) (help)

[NYT-3] ۳٫۰ ^۳٫۱ ^۳٫۲ Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named NYT

[USAID-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ ^۴٫۲ ^۴٫۳ "Minister of Education Makes First Trip to the U.S. for Global Literacy Conference". USAID. 2006-09-18. Archived from the original on 2010-05-27. نه اخيستل شوی 2009-03-23. {{cite web}}: External link in |خونديځ تړی= (help); Unknown parameter |تاريخ الأرشيف= ignored (help); Unknown parameter |خونديځ-تړی= ignored (help); Unknown parameter |مسار الأرشيف= ignored (help)

[bio-5] Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named bio

[RFE-6] ۶٫۰ ^۶٫۱ "Afghan Interior Minister Says Biden Promised To Help Improve Police Force". Radio Free Europe. 2009-01-13. نه اخيستل شوی 2009-03-23.

[7] "US has no long-term designs on Afghanistan, says Obama". Daily Times. 2009-03-01. Archived from the original on 2012-09-06. نه اخيستل شوی 2009-03-23. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)

[8] Borger, Julian (2009-03-22). "US will appoint Afghan 'prime minister' to bypass Hamid Karzai". The Guardian. {{cite news}}: Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help); Text "accessdate-2009-03-23" ignored (help)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]