لريک
| لریک | |
|---|---|
| لیک Lik | |
| لریک | |
 د لریک انځور
| |
 |
|
| کورډېناټونه: ۳۸°۴۶′۳۱″شمال ۴۸°۲۴′۵۵″ختیځ / 38.775277777778°شمال 48.415277777778°ختيځ | |
| جوړېدو نېټه | 1916 |
| اداري وېش | |
| هېواد |  آذربايجان
|
| سيمه | لريک ايالت |
| پراخوالی | |
| لوړوالی | ۱٬۰۹۶ ميټره (۳٬۵۹۶ فوټ) |
| نفوس شمېرنه (2009) | |
| • ټولټال | ۷۳۰۱[۱] |
| وروستي مالومات | |
| وخت زون | AZT (ه.ن.و+4) |
| • د اوړي وخت | AZT (ت.ع.م +5) |
| سيمه ييز د زنګ کوډ | +۹۹۴ ۱۵۷ |
سمول  |
|
لیریک (په لاتین کې: Lerik ، په تالشي کې: Lik) د آذربایجان جمهوریت په سویل ختیځ کې او د ایران پولې ته نږدې د لیریک ايالت په تالیش کې یو ښار دی.
جغرافيه
[سمول]دا غر د البرز غرونو لړۍ د شمال لوېدیز غرونو د تالاش غرونو په منځ کې موقعیت لري. دا ښار د استارا سړک په شمال کې د اردبیل او هیران د پاسه پروت دی او د نمین ښار له لوړو څخه لیدل کېدی شي. دا ښار له شمال څخه د یردیملي ښار ته، له ختیځ څخه د لنکران ښار ته او له سویل او لوېدیځ څخه د ایران پولې ته رسیږي. دا ښار له لنکران څخه ۵۶ کیلومتره لیرې دی. د دغو دوو ښارونو تر منځ سړک غرنۍ او تر ډېره ځنګلونه دي. دا ښار د لیریک ايالت اداري مرکز دی.
خلک
[سمول]د دې ښار نفوس د 1989 کال د سرشمېرنې له مخې 5,824 او د 2009 د سرشمېرنې له مخې 7,301 تنه و. د لیریک ډېری خلک تالش دي، مګر د اذربایجان جمهوریت حکومت دوی اذربایجانان ګڼي .
د لیریک نفوس په 1939 کې ( د اذربایجان د شوروي سوسیالیستي جمهوریت له تاسیس څخه نږدې لس کاله وروسته): [۲]
| خلک | شمېر | سلنه |
| تالش وګړي | ۹۹۶ | ۶۸. ۷٪ |
| ازري | ۳۰۳ | 20. ۹٪ |
| روسان | ۱۰۷ | 7. 4 |
| ارمانیايان | 11 | 0. ۸٪ |
| نور | ۳۲ | 2. 2% |
| ټول | ۱۴۴۹ | 100% |
2009 کال سرشمېرنه: [۳]
| خلک | شمېر | سلنه |
| ازري | 72228 | ۹۶. ۹۲٪ |
| تالش | ۲۲۸۱ | 3. ۰۶٪ |
| روسان | 11 | 0. ۰۱٪ |
| نور | 2 | 0. ٪۰۰ |
ژبه
[سمول]د تالش وګړو اصلي ژبه تالشي ده او دوی په ازري ترکي کې هم مهارت لري. ځینې یې له روسي ژبې سره بلد دي. د لیریک د خلکو د تالشي تلفظ د اردبیل ولایت د انباران ولسوالۍ خلکو ته ډېر ورته دی.
دین
[سمول]د لیریک ډېری وګړي مسلمان او شیعه دي. یو شمېر سني هم هلته اوسیږي. [۴]
تاریخ
[سمول]لیریک د اذربایجان جمهوریت یو له پخوانیو ښارونو او مېشت ځایونو څخه ګڼل کيږي. دلته د پخوانیو خلکو انځورونه او رسامۍ شتون لري چې په غارونو کې ژوند کوي. نن ورځ، د برونزو- نیولیتیکي ارقام موندل شوي دي. [۵]
دې ښار ته نږدې یو له لرغونو او په زړه پورې ځایونو څخه د بذیر غار دی . په نولسمه پیړۍ کې د جاک ډی مورګان لخوا په دې غار کې د نیپالیټیک انسانانو پاتې شوني وموندل شول. تر هغه وروسته پوهاند اسدالله جعفروف په همدې سیمه کې د پاولیتیک دور یوه لرغونې هستوګنه وموندله. [۶]
لیریک د تالاش د ځمکې یوه برخه وه او د زنده جان ولسوالۍ مرکز و. د میش ښار له هغه وخت راهیسې د تالش خانې برخه وه چې د ګلستان په تړون کې د ایران له خاورې جلا شوې وه. له دې تړون وروسته په شمالي تالاش کې ګڼ لاریونونه او نښتې وشوې چې تر یوه حده یې کار وکړ او عباس میرزا او د هغه پوځیانو د تالش، اذربایجان او اران له ځايي خلکو سره یو ځای د روسیې پوځ شاتګ ته اړ کړ . خو له څه مودې وروسته د روسیې پوځ په چټکۍ سره ټولې سیمې له ایران څخه ونیولې او د لیریک شاوخوا د غرونو یوه برخه چې د تالش په شمال کې او د هیران دره او د استارا ښار په شمال کې وو، د ایران څخه جلا شوې. د ترکمانچې تړون د لیریک ښار د شوروي د دورې تر پایه پورې د زنده د ولسوالۍ مرکز و او له ۱۹۳۰ کال راهیسې د دې سیمې نوم په لیریک بدل شو. د 1939 په سرشمیرنه کې، د لیریک نږدې ټول خلک د تالش په توګه ثبت شوي. [۲]
هوا
[سمول]لیریک معتدل اقلیم او غرونه لري. په لیریک کې منی اکثرا باراني او ځینې وختونه واوره وي. د جنورۍ په میاشت کې منځنۍ تودوخه د 1 او 4- درجو سانتي ګراد او په جولای کې د 12 او 22 درجو سیلسیس ترمنځ وي. اوسط کلنی اورښت د 300 څخه تر 800 ملي میترو پورې دی او د اذربایجان جمهوریت یو له ډېرو باران ورېدونکو ځایونو څخه شمېرل کیږي. [۷]
| د لریک د موسم مالومات | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مياشت | جنوري | فروري | مارچ | اپريل | می | جون | جولای | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | کال |
| د زياته تودوخه (منځالی) °C (°F) | 4.1 (39.4) |
4.2 (39.6) |
7.1 (44.8) |
14.3 (57.7) |
18.8 (65.8) |
23.3 (73.9) |
26.0 (78.8) |
30.5 (86.9) |
20.9 (69.6) |
18.1 (64.6) |
10.7 (51.3) |
6.5 (43.7) |
15.38 (59.68) |
| کمه ريکارډ شوې تودوخه (منځالی) °C (°F) | −4.1 (24.6) |
−3.8 (25.2) |
−1.4 (29.5) |
3.8 (38.8) |
8.2 (46.8) |
11.8 (53.2) |
14.2 (57.6) |
9.6 (49.3) |
10.4 (50.7) |
5.2 (41.4) |
2.2 (36) |
−1.5 (29.3) |
4.55 (40.2) |
| پرخه mm (inches) | 24 (0.94) |
33 (1.3) |
40 (1.57) |
43 (1.69) |
44 (1.73) |
24 (0.94) |
18 (0.71) |
25 (0.98) |
44 (1.73) |
62 (2.44) |
39 (1.54) |
33 (1.3) |
429 (16.87) |
| Source: Climate-Data.org[۸] | |||||||||||||
طبیعت
[سمول]د ژویند په نوم د ځنګلي ژوند پټنځای لیریک ته نږدې د نباتاتو او حیواناتو ساتلو لپاره رامینځته شوی. د دې سرپناه جوړول ۴۰. دا 3 هکتاره ده او د اذربایجان جمهوریت د علومو ملي اکاډمۍ په دې کې د نباتاتو د څیړنې مرکز تاسیس او فعال کړی دی. دا سرپناه د حیواناتو او ډولونو لکه لیوه، ږیره، ګیدړ، وحشي پیشوګانو، خنزیرانو او نورو حیواناتو او نباتاتو او ونو لکه بلوط، هانټون، بیچ، اخروټ او انجیل د استوګنې ځای دی. [۹] [۱۰]
د لیریک بوټي په عمده توګه د غرنیو او نادرو ونو او غرونو ځنګلونو څخه جوړ شوي دي، په ځنګلونو کې، بلوط، هاوان، مونګ، اخروټ او انارو وده کوي.
کلتور
[سمول]خواړه او خواړه
[سمول]سپورت
[سمول]رسنۍ
[سمول]ګالری
[سمول]اړوندې پوښتنې
[سمول]- د اذربایجان جمهوریت د ښارونو لیست
- هڅه
- شمالي هڅې
- تالاش-مغان جمهوریت
- لنکران
سرچینې
[سمول]- Lerik در سرور تحت شبکه نامهای جغرافیایی
- World Gazetteer: Azerbaijan[مړه لينکونه] – World-Gazetteer.com
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi: Lerik rayonu
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/Configuration ltr' not found.
- ↑ MÜSƏLMAN DİNİ İCMALAR - 2016-cı ildə qeydiyyatdan keçənlər Archived 2019-12-21 at the Wayback Machine.. scwra.gov.az کينډۍ:Az
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- ↑ Lua error in Module:Citation/CS1/Utilities at line 38: bad argument #1 to 'ipairs' (table expected, got nil).
- مخونه د غیر شمېريزو فارمیټینم دلایلو سره
- د وېبپاڼيزې کينډۍ لارښوونيز لینکونه
- د ويکيډټا ډاټا سره مخونه
- د ويکيډاټا څخه سايټ نقشه
- د ويکيډاټا توکو کاروونکي مخونه
- د P625 کاروونکي مخونه
- ټول هغه مخونه چی مړه لينکونه لري
- ليريک و
- ايراني چينايان
- ازربايجان
- اذرباي
- تالش و
- منځنی ختيځ
- منځنۍ
- ازري وګړي
- رو
- شوروي اتحاد
- Pages with unreviewed translations
- نخشه لرونکي مخونه