Jump to content

د څکلو يا خوند حس

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا

د خوند اخیستو وسیله د خوند اخیستلو او د خوند حس لپاره حسي وسیله ده . [۱]

ژبه، د خوند تر ټولو مهم ارګان دی

خوند یو له پنځو حواسو څخه دی. [۲] (څلور نور حواس دي: بوی ، خوند ، لید ، اوریدل ) خوند په موادو کې د ځینو مالیکولونو احساس دی. په ژوندیو موجوداتو کې، ځینې مالیکولونه شتون لري [۳] چې د حساسیت په نوم یادېږي، د بیلګې په توګه، د یوې مادې خړوبتیا پدې مانا ده چې په هغې کې د تیزابیت شتون لري.

د خوند سیسټم جوړښت

[سمول]

ژبه او خوله په زرګونو کوچنیو پروجیکشنونو پوښل شوي، کوم چې د لوڅ سترګو لیدل کیږي، چې د پاپیلا په نوم یادیږي. د هر پیپیلا دننه په سلګونو د خوند جواني شتون لري. [۴] د کرسټالین پیپیلا استثنا سره، کوم چې د خوند غوټۍ نلري. د ژبې په شا او مخ کې د 2000 څخه تر 5000 پورې د خوند غوټۍ شتون لري. [۵] پاتې نور په چت، اړخونو او د خولې شاته او په ستوني کې موقعیت لري. هر د خوند بوډ له 50 څخه تر 100 پورې د خوند اخیستونکي حجرې لري.

په انسانانو کې خوند حس

[سمول]

په انسانانو کې، د 50 کلنۍ په شاوخوا کې، د ژبې د پیپیلا د ضایع کیدو او د لعاب په تولید کې د عمومي کمښت له امله، د خوند احساس کمزوری کیږي. انسانان د خوند د کمښت له لارې د خوند محرک اختلالات هم کولی شي. [۶]

په حیواناتو کې خوند حس

[سمول]

ټول تی لرونکي د خوند احساس نه لري؛ ځینې موږکان کولی شي نشایسته وخوري، کوم چې انسانان نشي کولی. پیشوګانې نشي کولی خوږ معلوم کړي. [۷]

غلط فهمونه

[سمول]
د ژبې غلط عکس چې هغه برخې ښیي چې احساس کوي (1) ترخه، (2) خټکی، (3) مالګه او (4) خوږ. په حقیقت کې، ټول خوندونه د ژبې په ټولو برخو کې احساس کیدی شي.

د مهشورې عقيدې خلاف، ټول خوندونه د ژبې په ټولو برخو کې احساس کیدی شي. په هرصورت، په شخص پورې اړه لري، هره برخه د نورو برخو په پرتله یو څه ډیر ځانګړی خوند احساسوي. همدارنګه پنځه اصلي ذوقونه دي، چې په هغه کې د مالګې، خټکي، خواږه او ترخې تر څنګ د غوښې ( امام ) خوند هم شامل دی. [۸] [۹] [۱۰] [۱۱]

ګالری

[سمول]

اړوندې پوښتنې

[سمول]
  1. کينډۍ:یادکرد-ویکی
  2. کينډۍ:یادکرد وب
  3. کينډۍ:یادکرد کتاب
  4. Schacter, Daniel (2009). Psychology Second Edition. United States of America: Worth Publishers. p. 169. ISBN 978-1-4292-3719-2.
  5. Boron, W.F., E.L. Boulpaep. 2003. Medical Physiology. 1st ed. Elsevier Science USA.
  6. Henry M Seidel; Jane W Ball; Joyce E Dains (1 February 2010). Mosby's Guide to Physical Examination. Elsevier Health Sciences. p. 303. ISBN 978-0-323-07357-8. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameters: |trans_title=، |laydate=، |laysummary= و |authormask= (help)
  7. Scully, Simone M. "The Animals That Taste Only Saltiness". Nautilus. Archived from the original on 14 ژوئن 2014. نه اخيستل شوی 8 August 2014. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  8. http://www.bbc.co.uk/persian/world/2013/01/121221_an_magazine_food_eating_senses.shtml
  9. Campbell-Platt, Geoffrey (2009). Food Science and Technology. Wiley. p. ۳1. ISBN 978-0-632-06421-2. نه اخيستل شوی January 5, 2011.
  10. "Senses Notes" (PDF). Archived from the original (PDF) on 20 ژوئیه 2011. نه اخيستل شوی January 13, 2011. {{cite web}}: Check date values in: |archive-date= (help)
  11. Krulwich, Robert (November 5, 2007). "Sweet, Sour, Salty, Bitter … and Umami". Krulwich Wonders, an NPR Science Blog. NPR. نه اخيستل شوی January 13, 2011.