د ملازګرد جګړه

ټوليز مالومات
عمومي مالومات	جګړه ; national day (en)
پېښې نېټه	۲۶ اگسټ ۱۰۷۱ (Gregorian) (۱۰۷۱ (Gregorian))
ځای	Malazgirt (en)
هېواد	تورکيه
برخه د	Byzantine–Seljuq wars (en)
کورډي‌نېشن	۳۹°۰۸′۴۱″شمال ۴۲°۳۲′۲۱″ختیځ / 39.144722222222°شمال 42.539166666667°ختيځ

د ملازګرد جګړه په 1071 زیږدیز کال کي د اګسټ پر 26 نېټه د الپ ارسلان تر قوماندې لاندي د سلجوقی امپراتورۍ د ځواکونو او د رومانس ډیوجینز تر قوماندې لاندي د بازنطین امپراتورۍ د ځواکونو ترمنځ د منزکیرت ښار ته نږدې (د اوسنۍ ترکیې د موش په ولایت مالزګرد سیمه کي) کي پېښه سول. دا جګړه په تاریخ کي یو له خورا اغیزمنو جګړو څخه شمیرل کیږي چي له کبله یې په اناطولي کي د ترک مسلمانانو استوګنه هم پیل سوه. په یاده جګړه کي د بازنطین امپراتورۍ ماتي دوی د لویدیځې اروپا له مسیحیانو څخه د مرستي غوښتني ته اړ ایستل، چي همدغه پېښه د صلیبي جګړو د پیل کېدو لامل سوه.

د تاریخونو پر بنسټ د بازنطینی امپراتورۍ په خاوره کي د ترکانو بریدونه او د دوی پرمختګ د طغرل بی له وخته پیل سوی و او الپ ارسلان په وخت کي یې دومره زیاتوالۍ وموند، چي بازنطین امپراتوري یې له ستونزو سره مخ کړه. بازنطین امپراطوري ددوی د مخنیوي لپاره د جګړې چمتووالی ونیوی او دلوی شمېر لښکر سره یې د مسلمانانو پر خاوره باندي یرغل ترسره کړ، خو د شمېر له لوړوالي سره سره د بازنطیني لښکر د مشرانو د خیانتونو او همدارنګه د الپ ارسلان لخوا د اغیزمنو تاکتیکونو کارولو په جګړه کي ددوی حالت خوارځواکه کړ او د سلجوقیانو په وړاندي یې شرموونکې ماته وخوړه. د جګړې تر پای ته رسېدو وروسته رومي واکمن (رومانوس دیوجینس) د مسلمانانو له لوري ژوند ونیول سو او الپ ارسلان ته یې وړاندي کړ. دا په تاریخ کي لومړی ځل وو چي د بازنطینی امپراتورانو څخه یو امپراتور د مسلمانانو له لوري ونیول سو او د دوی لښکر هم په بشپړه توګه له منځه ولاړی.

الپ ارسلان د بازنطین امپراطوري نیول سوي واکمن دیوجانس رومانوس ته دده ګناه وبخښل او ددې ترڅنګ یې د جوړجاړي یو تړون هم ورسره لاسلیک کړ، خو ددې تړون لږ وخت لا نه وو تېر سوی چي بریدونه بیا پیل سوه او سلجوقي سلطنت یې داځل مجبوره کړ چي د اناطولي لویه برخه له رومیانو څخه په بشپړه توګه ونیسي، او په دې توګه د روم سلجوقیانو واکمني رامنځ ته سول. د ملاذګرد جګړه د اسلامي نړۍ په تاریخ کي ځکه مهمه ده چي دې جګړې په بغداد کي د عباسي خلافت کمزوري ریښې یوځل بیا قوي کړې او ددې ترڅنګ یې د ختیځ روم پلازمینه ( اوسنئ استانبول ) تر داسي ګواښ لاندي کړ چي اروپایي دولتونه یې مجبوره کړه ترڅو د مسلمانانو په وړاندي صلیبي جګړې پیل کړي. د یادوني وړ ده چي د ملاذګرد جګړې د عثماني ترکانو لپاره په راتلونکو دوو پیړیو کي د واک ترلاسه کولو زمینه هم برابره کړه.