اواري ژبه

عامه معلومات
عمومي معلومات	ژبه ; ژوندۍ ژبه
ځانګړې وېشنيزه	Avar–Andic (en)
سیمييزتوب د	لړۍ... Balakan District (en) ; Zaqatala District (en) ; Kakheti (en) ; چيچنيا ; داغستان جمهوريت
ليکدود	سيريليک ليکدود ; Avar alphabet (en)
ويونکو شمېر	۷۶۶٬۵۰۰ (۲۰۱۰); ۷۱۵٬۰۰۰ (۲۰۱۰)
د توکمپوهنې ژبې حالت	۳ پراخه اړيکه
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ	av
د ژبې کوډ	av
اداري سیمه	داغستان جمهوريت
هېواد	روسیه; آزربایجان; ګرجستان

د اواري ژبه (په روسي: Аварский язык)يوه قفقازي ژبه ده ^[۸] ^[۹] ^[۱۰] چې نه يوازې د داغستان په آواري سيمو کې، بلکې د داغستان او آذربایجان د ځينو سرحدي سيمو وګړي هم پرې خبرې کوي، يو شمر اواريان په ترکیه او سوريه کې کډوال هم دي.

اواري لیکدود

اواري ژبه په خپل ليکدود کې له عربي تورو په لږ څه توپير سره کار اخلي، د بېلګې په توګه: دوی د "كاف" توري لپاره لاندې درې ټکي "ڮ" ږدي، تر ډېره وخته کتابونه او اخبارونه په عربي حروفو چاپېدل، تر دې چې شوروي حکومت اړ شو چې په عربي ژبه یوه دولتي ورځپاڼه جوړه کړي، ځکه داغستانیان په روسي ژبه نه پوهېدل او نه يې هم روسي ليکدود کاراوه. دغه ورځپاڼه څو کاله په عربي ژبه د داغستان اخبار تر نامه لاندې چاپ شوه او د روسي زار فرمانونه او ممانعتونه يې چاپ کړل. په دې توګه، عربي ژبه او د هغې توري تر ۱۸۶۱ مېلادي کال پورې د آوارايانو په په ليکنو کې موجود وو،تر هغې چې پیټر کارلوویچ اسلر د سیریلیک ليکدود ته عربي توري بدل کړل. په ۱۹۲۸ زېږديز کال کې، د آوري ليکدود سیریلیک الفبا څخه لاتیني الفبا ته بدله شوه. په ۱۹۳۸ زېږديز کال کې، اواري الفبا د روسي لیکونو پر بنسټ لیکل شوې. په دې توګه، د داغستان ډېرې هغه ليکنې چې په عربي ژبه لیکل شوې وې له منځه یوړل شوې.

اوسنۍ اواري الفبا:

А а	Б б	В в	Г г	Гъ гъ	Гь гь	ГI гI	Д д
Е е	Ё ё	Ж ж	З з	И и	Й й	К к	Къ къ
Кь кь	КI кI	КІкI кІкI	Кк кк	Л л	Ль ль	М м	Н н
О о	П п	Р р	С с	Т т	ТI тI	У у	Ф ф
Х х	Хх хх	Хъ хъ	Хь хь	XI хI	Ц ц	Цц цц	ЦI цI
ЦІцI цІцI	Ч ч	ЧI чI	ЧІчI чІчI	Ш ш	Щ щ	Ъ ъ	Ы ы
Ь ь	Э э	Ю ю	Я я

د اواري ژبې د ځینو جملو بېلګې

ښه راغلاست!	!ВорчӀами	Worčʼami
تاسو ټول څنګه یاستئ؟	Щиб хӀaл бугеб?	Ššib ħal bugeb?
ته څنګه ژوند کوې؟	Иш кин бугеб?	Iš kin bugeb?
ستاسو نوم څه دی؟	Дуда цӀар щиб?	Duda cʼar ššib?
ته څو کلن یې؟	Дур чан сон бугеб?	Dur čan son bugeb?
تاسو چېرته روان یاست؟ لیک د سړي لپاره دی	Mун киве ина вугев?	Mun kiwe ina wugew?
وبښه!	ТӀаса лъугьа!	Tʼasa łuha!
کوچني هلک چېرته ځي؟	Киве гьитӀинав вас унев вугев?	Kiwe hitʼinaw was unew wugew?
هلک یو بوتل مات کړ.	Васас шиша бекана.	Wasas šiša bekana.
دوی سړک جوړوي.	Гьез нух бале(гьабулеб) буго.	Hez nux bale(habuleb) bugo.

سرچينې

↑ ^۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Stated in: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
↑ سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/ava.
↑ "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه ). SIL International. لاسرسي‌نېټه ۱۰ مې ۲۰۱۹. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)
↑ "Language". منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
↑ "ScriptSource - Russian Federation". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Azerbaijan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "ScriptSource - Georgia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
↑ "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger". يونسكو. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)
↑ "Documentation for ISO 639 identifier: ava". ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. Name: Avaric منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |خونديځ نېټه= (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)
↑ "Documentation for ISO 639 identifier: ava". ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. Name: Avaric منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |خونديځ نېټه= (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)

[b096ce736246deae93782819465859680c66015c-1] ۱٫۰ ^۱٫۱ ^۱٫۲ Stated in: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.

[d47384b97d34379208ce60d45bcf8a628abe1841-2] سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/ava.

[2bf5c6de0531fa5fe5e80d6468725195cf9eed26-3] "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه ). SIL International. لاسرسي‌نېټه ۱۰ مې ۲۰۱۹. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)ساتنه CS1: ناپېژانده ژبه (link)

[56b370ad342ff9d47a4119b3f53f894995cea4b7-4] "Language". منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)

[1a0f053ea246293b6663cff06c50a097d9961d84-5] "ScriptSource - Russian Federation". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[5ec09ab0275616d0960bc50238938fd3c4806825-6] "ScriptSource - Azerbaijan". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[edf3255af48565a3e3a3187cb94bbc2b2c241575-7] "ScriptSource - Georgia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)

[8] "UNESCO Atlas of the World's Languages in Danger". يونسكو. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)

[9] "Documentation for ISO 639 identifier: ava". ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. Name: Avaric منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |خونديځ نېټه= (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)

[10] "Documentation for ISO 639 identifier: ava". ISO 639-2 Registration Authority - Library of Congress. Name: Avaric منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |خونديځ نېټه= (لارښود); ورکه سرچينه|url= (لارښود)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]