Jump to content

الف (توری)

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
پښتو ابېڅې
مشترک توري
ب پ ت ج
چ خ د ر ز
ژ س ش غ ک
ګ ل م ن و
ه
پښتو ياګانې
ی ي ې ئ ۍ
پښتو ځانګړي توري
ټ ځ څ ډ ړ
ږ ښ ڼ
عربي توري
ث ح ذ ص ض ط
ظ ع ف ق
نور توري
ء آ اً هٔ ة
الف (ا) Aleph (یا alef یا alif ، ژباړل شویʾ )، فونیشین ʾālep 𐤀، عبراني ʾālef א، آرامي ʾālap 𐡀، سریاک ʾālap̄ ܐ، عربی ʾālp̄ ܐ، عربی ʐif دسامي ابجدونو لمړی توری دی اودعربي ترڅنګ دپښتو، پارسی، اردو اوځینو نورو ژبو لمړی حرف ګڼل کیږي . دا په سویلي عربي کي د𐩱 او Ge'ez ʾälef አ په توګه هم لیکل کیږي .

داسې انګیرل کیږي چې دا لیکونه د مصري هیروګلیف څخه اخیستل شوي دي چي داپه لویدیځه سامي ژبه کي دغوا دسرمعنا ورکوي[۱]

دپښتو الف ډولونه

[سمول]

په عام ډول باندې اوږد الف د غږلرونکو تورو څخه دی اوپه لاندي ډول استعمالیږي:

الف: دکلموپه مینځ او پای کي استعمالیږي.

ب: مخکې توری یې د تلفظ پر مهال زور دی.

ج: هم د نارینه او هم د ښځینه نومونو په پای کې استعمالیږي. لکه: اکا,ماما, انا,دادا

دمؤنث بې ساه نومونو په پای کې هم استعمالیږي. لکه: دعا,ژړا,خندا,ابتدا او نور.

لنډ الف: یوازې دکلمو په پیل کې استعمالیږي او د زور حرکتونه لري.

لکه: اُور,اِيره,اَنار اونور...

په ډیرو عبراني ژبو اوهمدارنګه سریاک کي الف د ریښتیني کنسوننټ نشتوالی دی. په عربي کي کله چي الف دیوې کلمې لمړی توری وي د ګلوټل بند تلفظ څرګندوي . په متنونو کي د ډیکریټیکل نښانونو سره، د الف تلفظ په ندرت سره د یوې ځانګړي نښي په واسطه ښودل کیږي، په عربي کې حمزه او په تبریاني عبراني کي بیا دنقشاقپه ډول ښودل کیږي . په وروستیو سیمیټیک ژبو کې، aleph کله ناکله د ماټر لیکشن په توګه کارکوي چې په بل ځای کې د وییل شتون په ګوته کوي. کينډۍ:Unichar, based on the Greek spiritus lenis Script error: The function "Lang" does not exist.; for example, in the transliteration of the letter name itself, ʾāleph.[۲]

  1. "Oldest alphabet found in Egypt". BBC News. 1999-11-15.
  2. Andersen, F.I.; Freedman, D.N. (1992). "Aleph as a vowel in Old Aramaic". Studies in Hebrew and Aramaic Orthography. Winona Lake, Indiana: Eisenbrauns. pp. 79–90.