Jump to content

کارېليايي ژبه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
کارېليايي ژبه
karjalan kieli (کينډۍ:ISO 639 name olo) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
ټوليز مالومات
عمومي مالومات
ځانګړې وېشنيزه
سیمييزتوب د
ليکدود
ويونکو شمېر
۳۵٬۶۰۰[۱] (۲۰۱۰) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د توکمپوهنې ژبې حالت
د ژبې کوډ
krl ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
هېواد

کارېليايي ( انګليسي ژبه: Karelian language‎ ) یوه فينلينډي ژبه ده چې په عمده توګه د روسیې په کارېليا جمهوریت کې ويل کيږي، د ژبپوهنې له نظره، دا ژبه د فينلينډي ژبې هغه وينګونو سره نږدې تړاو لري چې په ختیځ فنلینډ کې ويلي کيږي، ځینې فينلينډي ژبپوهان حتی دا ژبه د فينلينډي ژبې يو وينګ ګڼي. کارېليايي ژبه باید د سویل ختیځ فينلینډ له ژبو سره يو شان ونه ګڼل شي ، کوم چې ځینې وختونه په فينلینډ کې د کاریلا اسموریت (کارېليايي وينګ) په نوم یادیږي. کارېليايي ژبې لپاره معياري ليکدود نشته او له همدې امله هر لیکوال په دې ژبه کې د خپلې وينګ پر بنسټ لیکي. په دې ژبه کې بېلابېل لیکل شوي شکلونه راڅرګند شوي، له هغې ډلې: شمالي کارېليايي ، اولونیټس کارېليايي (Olonets Karelian) ، توېر کارېليايي(Tver Karelian)او لودې (Lude) يادولی شو. د لیکلو دا ټول ډولونه، پرته له توېر کارېليايي، په لاتیني ليکدود د کارېليايي تورو سره سم لیکل شوې. په تېرو وختونو کې، سیریلیک لیکدود هم د دې ژبې د ليکلو لپاره کارول شوی دی.

ډلبندي

[سمول]

کارېليايي ژبه د یورالیک ژبې کورنۍ د فنیک څانګې پورې اړه لري او د فينلینډي ژبې سره نږدې تړاو لري. د فينلينډي او کارېليايي ژبو تر څنګ اېستونیايي ژبه او نورې فرعي ژبې چې د بالتیک سمندر په سیمه کې ويل کيږي د فينلينډي ژبو په فرعي څانګه کې شاملې دي.

جغرافیایي وېش

[سمول]

کارېليايي ژبه د ۱۰۰,۰۰۰ وګړو لخوا ویل کیږي چې په عمده توګه د روسیې په کارېليا جمهوریت کې ژوند کوي. په فينلينډ کې شاوخوا پنځه زره کسان په دې ژبه خبرې کوي.

د کارېليايي ژبوينګ نخچه
په ۱۹۳۰ زېږديز کې د کارېليايي توېر، لاتیني الفبا
د کاکا ریموس کیسې په سیریلیک الفبا کې په ۱۹۳۹ کې

سرچينې

[سمول]

.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}

  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Karelian language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ نوامبر ۲۰۱۴.
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ذکر کېدنه: اېتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
  2. سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/krl.
  3. "اېتنولوګ" (په انګليسي ژبه). SIL International. نه اخيستل شوی 10 مې 2019.{{cite web}}: سرچينه ساتل:ناپېژانده ژبه (link)
  4. "ScriptSource - Russian Federation". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.
  5. "ScriptSource - Finland". نه اخيستل شوی 21 اگسټ 2023.