Jump to content

اېستونيايي ژبه

د ويکيپېډيا، وړیا پوهنغونډ له خوا
(له استونيايي ژبه نه مخ گرځېدلی)
اېستونيايي ژبه
eesti keel (اېستونيايي) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
عامه معلومات
عمومي معلومات
ځانګړې وېشنيزه
Finnic (en) ژباړل
Uralic (en) ژباړل ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
سیمييزتوب د
ليکدود
ويونکو شمېر
۱٬۲۵۱٬۷۷۰[۳] (۲۰۱۲) ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ
et[۴] ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
د ژبې کوډ
et ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
هېواد
نور اړين مالومات
برخې
نور معلومات
کورډي‌نېشن
۵۸°۳۳′شمال ۲۵°۴۹′ختیځ / 58.55°شمال 25.82°ختيځ / 58.55; 25.82 ددې ځانګړني سمول پر ویکي‌ډېټا
Map

استونیا يي ژبه ( استوانيايي:eesti keel، ايستي کيل) د استونیا د رسمي ژبې نوم دی. شاوخوا یو ملیون خلک په استونیا کې دننه او سل زره استونیايي کډوال له دې هېواد څخه بهر استونیايي خبرې کوي. استونیايي د فنو - یوګریک ژبې له کورنۍ څخه ده او له فنلنډي ژبې سره نږدې تړاو لري.

هغه څه چې استونیايي د ژبپوهانو لپاره په زړه پورې کوي په دې ژبه کې درې ډوله لنډ، اوږد او ډېر اوږد سرونه دي. همدارنګه، د غږ ‏ ɤ) سره د (õ) درلودل د ډېری ژبو څخه استونیايي ژبه بېلوي.

ډلبندي

[سمول]

استونیايي ژبه د Finno-Ugric ژبې کورنۍ د فنیک څانګې پورې اړه لري. دا ژبه د فنلنډي ژبې سره نږدې تړاو لري. دا دوه ژبې د فنلنډ د خلیج په دواړو غاړو کې ویونکي لري او په اروپا کې د څو غیر اروپايي ژبو څخه دي. د نورو ژبو څخه پور اخیستلو سره سره، استونیايي ژبه د خپلو نږدې ګاونډیو ژبو سره تړاو نلري - سویډني ، روسی ، او لاتویان - چې ټول یې د اندو-اروپایي کورنۍ پورې اړه لري.

استونیا هم له هنګري سره دومره نږدې اړیکې نه لري. جرمني او بیا روسي ، سویډني او لاتویايي ژبو په دې ژبه خپل اغیز پریښی دی.

استونیا، لکه فنلنډي او هنګري، یوه تړلې ژبه ده ، که څه هم دا د نیافینواګري فونیټیک همغږي له لاسه ورکړې ده. البته، د دې ژبې په زړو لیکنو کې د صوتي همغږي اوس هم لیدل کیدی شي. په هرصورت، د دې ژبې د کلمو په پای کې لیدل شوي پراخه پایښتونه د دې لامل شوي چې دا ژبه له یوې تړلې ژبې څخه ساده ژبې ته واړوي. د دې ژبې عمومي ګرامري جوړښت په لاندې ډول دی: د فعل بدن اعتراض دی .

الفبا(ابېڅې)

[سمول]

د فنلنډي په څېر، استونیايي هم لاتیني الفبا کاروي. د لیکلو په دې سیسټم کې، حروف š، ž، ä، ö، ü، õ او õ اضافه شوي او فونیمونه c، q، w، x او y د بهرنیو ریښو سره د ځانګړو نومونو لپاره کارول کیږي. همدارنګه، f، z، š، او ž یوازې د ضمیرونو او پورونو لپاره کارول کیږي. د õ توري له واول /ɤ/ یا /o/ سره یو نیم، شاته او واول دی، او دا په پرتګالي کې د هامریکټ توري سره هیڅ ورته والی نلري، او دا په ترکي کې د ı، په روسي کې، او په ویتنام کې د روسي غږ سره ورته دی.

د استونیا الفبا په لاندې ډول ده: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, ی، Z, Ž, T, U, V, W, Õ, Ä, Ö, Ü, X, Y

سرچینې

[سمول]
  1. سرچينې تړی: https://www.ethnologue.com/language/est.
  2. سرچينې تړی: https://iso639-3.sil.org/code/est.
  3. Stated in: اتنولوګ. Publisher: SIL International. اثر ژبه: انګليسي ژبه. ISSN: 1946-9675.
  4. "Language". منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود)
  5. "ScriptSource - Estonia". لاسرسي‌نېټه ۲۱ اگسټ ۲۰۲۳. منځګړی |CitationClass= له پامه غورځول شوی (لارښود); تحقق من التاريخ في: |access-date= (لارښود)
  • مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Estonian language». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲ آوریل ۲۰۱۲.