استونیا

دایستونیا جمهوریت، يا استونیا (ایستونیايي: Eesti Vabariik يا Eesti) په سهېلي اروپا کې پروت يو هېواد دی. چې د ۲۰۰۴ زېږيز کال نه راپدېخوا د اروپايي ټولنی غړيتوب لري. دا هېواد په سهېل کې د فینلنډ نه د نرې فینلنډي خليج په مرسته بېل شوی دی او د لويديځ له خوا د بالتیک دا هېواد د سويډن نه بېلوي. ددغه هېواد سمندر غاړي ۳۷۹۴ کيلومتره اوږدوالی لرې. همداشان دا هېواد په ختيځ کې د روسیه سره ۲۲۹ کیلومتره ګډه پوله لري او په سوېل کې د لاتویا سره ۳۳۹ کيلومتره ګډه پوله لري. د استونیا پلازمینه د تالین ښار دی.

د ایستونیا هیواد ولسمشریزه
بيرغ رسمي نښان
سرود:  "Mu isamaa, mu õnn ja rõõm" ((په انگرېزي: "My Fatherland, My Happiness and Joy") )
Location of  استونیا  (dark green) – on the European continent  (green & grey) – in the اوروپا بیرلیگی  (green)  —  [Legend]
پلازمېنه او لوي ښار	تالین ۵۹°۲۵′ شمال ۲۴°۴۵′ ختیځ
رسمي ژبې	استونیایي
قومي ډلې (2018)	68.7% استونیایان 24.9% روسان 1.8% اوکراینیان 0.9% بلاروسیان 0.6% فینلنډیان 3.1% نور
پيژندګلوي	استونیا
حکومت	پارلماني ولسمشریزه
• President	Kersti Kaljulaid
• Prime Minister	Jüri Ratas
قانون جوړونه	Riigikogu
Independence
• Autonomy declared	12 افریل 1917
• Independence declared	24 فبرورې 1918
• Independence recognized	2 فبرورې 1920
• Soviet and German occupations	1940–1991
• Independence restored	20 اګست 1991
• Joined the اروپا	1 مې 2004
سیمه
• اوبه (٪)	4.45%
ټولټال سيمه	45,227
د کثافاتو نړيوال ريکاډ	194th
• 2011 سرشمېرنه	1,294,455
کثافت	28
ن خ د ت (پي پي پي)	2018  د اټکل له مخې
• ټول	$44.196 میلیارده
• پر نفر	$33,553 (43rd)
نا خالص داخلي تولید (نومي)	2018  د اټکل له مخې
• ټول	$29.527 billion
• پر نفر	$22,417 (40th)
ګيني (2016)	32.7 منځنۍ
د بشري پرمختيا اندازه  (2017)	▲ 0.871 ډېره لوړه · 30th
پيسې	یورو (€) (EUR)
وخت زون	EET (يو ټي سي+2)
• اوړي (دورخکو)	EEST (يو ټي سي+3)
د موټر چلولو لورې	right
د ټیلیفون کوډ	+372

وګړي

په استونیا کې میشت قومونه
استونیایان			۶۸٫۷%
روسان			۲۴٫۸%
اوکراینیان			۲٫۰%
بلاروسیان			۱٫۱%
فنلنډیان			۰٫۸%
نور			۱٫۶%

د دویمې نړیوالې جکړې نه مخکی د استونیا ۸۸% سلنه وګړي استونیایان وو اما د پخوانی شوروی اتحاد د پلانوړو پراساس چې له هغې مخې به یې روسان په استونیا کې میشتول اوسمهال د استونیایانو فیصدې ۶۱% سلنو ته راټیټه شوې ده.

جغرافیه

استونیا د بالکان په شمال کې ترټولو کوچینی عیواد. یاد هیواد ۲۲۷'۴۵ مساحت لري.

اداری ویش

• پلازمینه تالین

1. ایدا مرکز یووی
2. پارنو مرکز پارنو (پارنو)
3. پولوا مرکز پولوا (پولوا)
4. تارتو مرکز تارتو (تارتو)
5. رپلا مرکز رپلا (رپلا)
6. ساره مرکز کورساره
7. لنه مرکز راکوره
8. لنه ولایت مرکز هاپسالو
9. هاریو مرکز تالین
10. هیو مرکز کاردلا
11. والګا مرکز والګا (والګا)
12. وورو مرکز وورو (ږورو)
13. ویلیاندی مرکز ویلیاندی (ویلیاندی)
14. یاروا مرکز پایده
15. یوګوا مرکز یوګوا

کلتور

د استونیا هیواد رسمي ژبه استونیایي ده.

تاريخ

آرنۍ ليکنه: د اېسټونيا تاريخ

د ساینسي تيورۍ له اساسه داسې ښايي چې په اسټونيا کې د انسان درک اله مالوم شو کله چې 11,000–13,000 کاله کلونه وروسته په سیمه کې واورې اوبه شوې.