محمد بن موسی خوارزمي
 محمد بن موسی خوارزمي يو پارسيوان[۱] شمېرپوه، ستورپوه، ستورپېژندونکی او ځمکپوه ؤ. نوموړی په ۷۸۰ کال کې په خوارزم کې زېږېدلی[۲] (اوسنی خيوا, ازبکستان) او په ۸۵۰ کال کې مړ شوی. هغه نژدې خپل ټول ژوند د يو پوهاند په څېر په بغداد کې د پوهې کور کې په پوهنيزو کارونو تېر کړی. الخوارزمی Algorismi, Algorizm 780ز تر850ز ریاضی، فلکیات، علم النجوم او جغرافیه په څانگو كې يې څېړنې او ليكنې كړي، او د (باباى الجبرا) لقب يې گټلې دى. جات میں تحقیق و تحاریر۔ ميندل شوي كتابونه يې: کتاب الجبر و المقابله، کتاب الجمع و التفریق بی حساب الهند، کتاب صوره الارض دي. د هغه د الجبر کتاب د يو عبارتي او مربع معادلو په سيستماتيک حلونو کې لومړنی اثر بلل کېږي. او په همدې نتيجه کې هغه ته د الجبر د پلار نوم ورکړ شوی[۳] او همدا لقب دی د داوفېنټوس سره شريکوي. لاطين translations of his Arithmetic, on the Indian numerals, introduced the decimal positional number system to the Western world in the 12th century.[۴] He revised and updated Ptolemy's Geography as well as writing several works on astronomy and astrology. د خورازمي ونډې يواځې په شمېرپوهنه کې لويه اغېزه نه لري بلکه، په ژبه کې هم د هغه ونډې د يادولو وړ ټکي دي. د الجبر لغت د مربع معادلاتو د حل د کړنو له نوم له ده راوېستلی، لکه څهنگه چې هغه په خپل کتاب کې روښانه کړي. د الجبر لغت د الگوريزم او الگوريتم د ريښو الگوريتمي نه راوتلی.[۵] د هغه د نوم په باب داسې وييل کېږي چې د آر نه يو اسپانيايي نوم guarismo [۶] او د پرتگالي ژبې د لغت algarismo، دواړو نه چې راوتلی چې د گڼ مانا لري. ژوندليکونډېالجبرشمېرپوهنه د الخورازمي دوهم ستر کار د رياضي په موضوعگانو وه چې د هغه د لاطيني ژبې ژباړه يې خوندي پاتې شوه خو په آرنۍ ژبې، عربي کې چې کښل شوی ؤ په تاريخي پېښو کې له مېنځه ولاړه. د لاطيني ژبې ژباړه يې په ۱۲ مه پېړۍ کې د بات د اديلارد لخوا، چا چې په ۱۱۲۶ ز کال کې د ستورپوهنيز لښتليکونه هم ژباړلي وه، کړې دی. جغرافيهستورپېژندنهيهودي کاليزهنور کارونهسرچينې
|
