د اوسپنې پټلۍ لېږد رالېږد
د اوسپنې پټلۍ لېږد رالېږد (د اورګاډی لېږد رالېږد په نوم هم پیژندل کیږي) د لېږد رالېږد وسیله ده چې د څرخي موټرو په کارولو سره په پټلیو کې تیریږي، کوم چې معمولا د دوه موازي فولادو پټلیو څخه جوړ وي. د اورګاډي لېږد رالېږد د ځمکني لېږد رالېږد له دوو لومړنیو وسیلو څخه یو دی، د سړک لېږد رالېږد ته نږدې. دا د نړۍ په کچه د شاوخوا ۸٪ مسافرینو او بار وړلو لېږد رالېږد لپاره کارول کیږي، دې د انرژي کړند او احتمالي لوړ چټکتيا څخه مننه.
په ریلونو کې رولینګ سټاک عموما د ربړ ټایر شوي سړک موټرو په پرتله د ټیټ مقاومت سره مخ کیږي، د ریل موټرو ته اجازه ورکوي چې په اوږده اورګاډو کې یوځای شي. بریښنا معمولا د ډیزل یا بریښنایی لوکوموټیو لخوا چمتو کیږي. په داسې حال کې چې د اورګاډي ترانسپورت پانګونی ده او د سړک ترانسپورت په پرتله لږ انعطاف منونکی دی، دا کولی شي د لوی انرژی موثریت او خوندیتوب سره د مسافرینو او کارګو ډیر بار لیږدوي.
د انسان یا حیواني ځواک لخوا پرمخ وړل شوي ریل پټلۍ د لرغونو وختونو راهیسې شتون لري، مګر د عصري ریل لېږد رالېږد د ۱۹ پیړۍ په پیل کې په انګلستان کې د بھاپ لوکوموټیو په ایجاد سره پیل شو. لومړی مسافر وړونکی اورګاډی، د سټاکټن او دارلینګټن اورګاډی، په ۱۸۲۵ کې پرانستل شو. په ټوله اروپا او شمالي امریکا کې د ریل پټلۍ چټک خپریدل، په ۱۸۳۰ کې په انګلستان کې د لومړي انټرسټي پیوستون له پرانستلو وروسته، د صنعتي پاڅون کلیدي برخه وه. د ریل لېږد رالېږد اختیار د اوبو لېږد رالېږد په پرتله د بار وړلو لګښتونه کم کړل، چې د "ولسي بازارونو" لامل کیږي چې په هغه کې بیې له ښار څخه بل ښار ته لږ توپیر لري.
په ۱۸۸۰ کې، د ریل پټلۍ بریښنا کول د ټرامو او چټک ټرانزیټ سیسټمونو سره پیل شول. د ۱۹۴۰ لسیزې په پیل کې، د بھاپ لوکوموټیو د ډیزلو لوکوموټیو لخوا بدل شو. لومړی د تیز رفتار ریل سیسټم په جاپان کې په ۱۹۶۴ کې معرفي شو، او د تیز رفتار ریل لیکې اوس د اروپا ، ختیځ آسیا ، او ختیځ متحده ایالاتو ډیری ښارونه سره نښلوي. د موټرو او الوتکو څخه د سیالۍ له امله د یو څه کمښت وروسته، د پټلۍ لېږد رالېږد په وروستیو لسیزو کې د سړکونو د ګڼې ګوڼې او د تیلو د بیو د لوړیدو له امله یو ځل بیا را ژوندی شوی، او همدارنګه حکومتونه د CO2 اخراج کمولو په توګه په ریل کې پانګونه کوي .