کيچوا ژبه

کيچوا ژبه

Qhichwa simi (کيچوا)

ټوليز مالومات

عمومي مالومات	د ژبې کورنۍ natural language (en) لويه ژبه ژوندۍ ژبه
ځانګړې وېشنيزه	Indigenous languages of the Americas (en) Quechuan (en)
ليکدود	لاتين ليکدود
ويونکو شمېر	۸٬۹۰۰٬۰۰۰ (۲۰۰۷) ۵۹۱٬۴۴۸ (۲۰۱۰) ۳٬۷۹۹٬۷۸۰ (۲۰۱۷)
آيسو ۶۳۹-۱ کوډ	qu
د ژبې کوډ	qu

Proto-Quechua ^(en)

کيچوا ژبه (Qhichwa, Qiĉwa, Quechua) د سوېلي امریکا د سورپوستو د مورنیو ژبو د کورنۍ نوم دی چې د انډیز په غرونو کې ويل کيږي. کیچوا په امریکا کې تر ټولو پراخه سورپوستې ژبه ده چې د ويوونکو شمېر يې نږدې له ۶-۱۳ مېليونو تنو اټکل شوی.

د کیچووا ځینې ویونکي دې ژبډلې ته د "رونا سامي" (د خلکو ژبه) وايي. د کیچوا ژبې له سویلي کولمبیا څخه ارجنټاین ته خپریږي، مګر د هغې ډېری ویونکي په پیرو (۷.۷ مېلیون)، بولیویا (۲.۹ مېلیون) او اکوادور (۱.۵ مېلیون) کې دي، او کیچوا په دې درېوو هېوادونو کې رسمي حیثیت لري. نږدې ۲۵٪ پیرویان په کیچوا ژبه خبرې کوي.

کیچوا په ۱۵ او ۱۶ پېړیو کې د اينکا امپراتورۍ اصلي ژبه وه، او حتی اوس هم د مرکزي انډیز منځنۍ ژبه ګڼل کیږي. کیچوا په لاتیني ليکدود لیکل کیږي. د اسپانيايي او پورتګالي ژبو د مخ په زیاتېدونکي اغېز له امله، د کیچوا خپرېدل او کارول راکم شوي.

ژببېلګه

پښتو	آیاکوچو وينګ	کوزکو ژبه	د کيچوا سوېلي وينګ
څښاک	upyay	uhyay	upyay
چټک	utqa	usqha	utqha
کار کول	llamkay	llank'ay	llamk'ay
موږ	ñuqanchik	nuqanchis	ñuqanchik
(زياتوالي وروستاړی)	-chka-	-sha-	-chka-
ورځ	punchaw	p'unchay	p'unchaw

سرچینې

• د ويکيپېډيا مرسته کوونکي، "کوچوا ژبې،" ويکيپېډيا، وړيا انسايکلوپيډيا، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Quechua_languages&oldid=401427886 (د دسمبر 23، 2010 ته لاسرسی).